نقرس | ( Gout )

علائم و نشانه‌های نقرس تقریباً همیشه ناگهانی و اغلب در شب اتفاق می‌افتند. عمده‌ترین علائم نقرس عبارتند از:

درد شدید مفاصل

نقرس معمولاً مفصل بزرگ انگشت شست پا را درگیر می‌کند؛ اما می‌تواند در هر مفصل دیگری نیز رخ دهد. سایر مفاصل متداول شامل مچ پا، زانو، آرنج، مچ و انگشت دست می‌شود. درد در 4 تا 12 ساعت اول پس از شروع درد در شدیدترین حالت خود قرار دارد.

طولانی شدن ناراحتی

پس از آنکه درد شدید ناشی از نقرس در مفاصل فروکش کرد، برخی از ناراحتی‌های مفاصل ممکن است از چند روز تا چند هفته طول بکشد. حملات بعدی نقرس احتمالاً طولانی‌تر بوده و مفاصل بیشتری را درگیر می‌کند.

التهاب و قرمزی

معمولاً مفصل یا مفاصل آسیب دیده متورم، حساس، گرم و قرمز می‌شوند.

محدودیت در حرکات

با پیشرفت بیماری نقرس ، ممکن است قادر نباشید به طور معمول مفاصل خود را حرکت دهید.

نقرس زمانی اتفاق می‌افتد که کریستال‌های اورات در مفصل تجمع پیدا کنند و باعث التهاب و درد شدید ناشی از حملات نقرس شوند. کریستال‌های اورات زمانی ایجاد می‌گردند که سطوح بالای اسید اوریک را در خون وجود داشته باشد.

بدن شما زمانی اسید اوریک تولید می‌کند که ماده‌ای به نام پورین را تجزیه کند. پورین ماده‌ای است که به طور طبیعی در بدن شما یافت می‌شود. شما همچنین می‌توانید پورین را از طریق مصرف غذاهای خاصی نظیر استیک، گوشت قرمز و غذاهای دریایی دریافت کنید. برخی مواد غذایی دیگر نیز سطح اسید اوریک را افزایش می‌دهند، مانند نوشیدنی‌های الکلی ، به ویژه آبجو و نوشیدنی‌های شیرین شده با قند میوه (فروکتوز).

در حالت معمول، اسید اوریک در خون شما تجزیه می‌شود و از طریق کلیه‌های شما به ادرار منتقل می‌شود؛ اما گاهی اوقات بدن شما بیش از حد اسید اوریک تولید می‌کند یا کلیه‌های شما اسید اوریک کمی دفع می‌کند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، اسید اوریک می‌تواند ایجاد کریستال‌های اورات کند که در مفاصل رسوب کرده و باعث درد، التهاب و تورم آن شوند.

برای دریافت مشاوره پزشکی آنلاین سوال خود را در سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا ثبت کنید تا در کمترین زمان به شما پاسخ داده شود.

اگر سطح اسید اوریک در بدنتان افزایش پیدا کرده باشد، بیشتر احتمال دارد به نقرس مبتلا شوید. برخی از عوامل افزایش دهنده سطح اسید اوریک در بدن عبارتند از:

رژیم غذایی

پیروی از یک رژیم غذایی غنی از گوشت و غذاهای دریایی و نوشیدنی‌های شیرین شده با قند میوه (فروکتوز) باعث افزایش سطح اسید اوریک می‌شود که خطر ابتلا به نقرس را افزایش می‌دهد. مصرف الکل، به ویژه آبجو نیز خطر نقرس را افزایش می‌دهد.

چاقی

اگر چاقی و اضافه وزن دارید، بدن شما بیشتر اسید اوریک تولید می‌کند و کلیه‌های شما زمان بیشتری را برای دفع اسید اوریک نیاز خواهد داشت.

ابتلا به برخی از بیماری ها

برخی بیماری ها و مشکلات خطر ابتلا به نقرس را افزایش می‌دهد. برخی از این مشکلات شامل فشار خون بالا درمان نشده، دیابت ، سندرم متابولیک و بیماری‌های قلبی و کلیوی می‌شود.

بعضی داروها

استفاده از داروی ادرارآور تیازید (که معمولاً برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود) و آسپرین با دوز کم نیز می‌تواند سطح اسید اوریک را افزایش دهد. همچنین داروهایی که برای افرادی تحت پیوند عضو قرار گرفته‌اند تجویز می‌شود نیز می‌توانند سطح آن را افزایش دهند.

سابقه خانوادگی بیماری نقرس

اگر در دیگر اعضای خانواده‌تان سابقه نقرس وجود داشته باشد، احتمال بیشتری دارد که به این بیماری دچار شوید.

سن و جنس

نقرس اغلب در مردان اتفاق می‌افتد، به دلیل اینکه زنان دارای سطوح پایین‌تری از اسید اوریک هستند. با این حال، بعد از یائسگی، میزان اسید اوریک زنان به مردان نزدیک می‌شود. مردان بیشتر بین سنین 30 تا 50 سال به نقرس مبتلا می‌شوند، در حالی که زنان به طور کلی علائم و نشانه‌های نقرس را پس از یائسگی بارز می‌سازند.

داشتن سابقه جراحی یا تروما ( ضربه)

داشتن سابقه جراحی یا تروما با افزایش خطر ابتلا به نقرس همراه است.

افراد مبتلا به نقرس ممکن است عوارض زیر را تجربه کنند:

نقرس راجعه

بعضی از افراد ممکن است نشانه‌های نقرس را مکرراً تجربه کنند. افراد دیگر ممکن است تنها چندین بار در سال دچار نقرس شوند. مصرف داروهای خاصی ممکن است به جلوگیری از حملات نقرس در افراد مبتلا به نقرس راجعه کمک کند. اگر درمان نشود، نقرس می‌تواند باعث فرسایش و تخریب مفاصل شود.

نقرس پیشرفته

نقرس درمان‌نشده ممکن است باعث ایجاد گره‌هایی به نام توفی (Tophi) شود که در اثر تجمع کریستال‌های اورات در زیر پوست ایجاد می‌شود. توفی در نقاط مختلف مانند انگشتان دست، دست‌ها، پا، آرنج یا تاندون‌های آشیل در پشت مچ پا ایجاد می‌گردد. گره‌های توفی معمولاً دردناک نیستند، اما در حین حملات نقرس می‌توانند تورم و ناراحتی ایجاد کنند.

سنگ کلیه

کریستال‌های اورات ممکن است در دستگاه ادراری افراد مبتلا به نقرس جمع شوند و باعث سنگ کلیه شوند. استفاده از برخی داروها می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کنند.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله ” بهترین راه برای دفع سنگ کلیه چیست ؟ ” را نیز در وب سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا بخوانید.

تست‌های تشخیص نقرس ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آزمون مایع مفصلی

پزشک شما ممکن است از یک سوزن برای برداشت مقداری مایع از مفصل متورم استفاده کند. کریستال‌های اورات ممکن است هنگام بررسی این مایع زیر میکروسکوپ قابل مشاهده باشد.

آزمایش خون

پزشک شما ممکن است برای اندازه‌گیری سطح اسید اوریک و کراتینین در خون شما درخواست آزمایش خون دهد. نتایج آزمایش خون می‌تواند گمراه‌کننده باشد. برخی افراد دارای سطوح اسید اوریک بالا هستند، اما نقرس را هرگز تجربه نمی‌کنند؛ و برخی از افراد علائم و نشانه‌های نقرس دارند، اما سطوح غیر طبیعی اسید اوریک را در خون خود ندارند.

تصویربرداری با اشعه ایکس

تصویربرداری با اشعه ایکس از مفاصل می‌تواند برای کنار گذاشتن دیگر علل التهاب مفصلی مفید باشد.

سونوگرافی

سونوگرافی اسکلتی- عضلانی می‌تواند کریستال‌های اورات را در مفاصل یا توفی ها تشخیص دهد. این تکنیک در اروپا بیشتر از ایالات‌متحده استفاده می‌شود.

سی‌تی‌اسکن انرژی دوگانه

این نوع تصویربرداری می‌تواند حضور بلورهای اورات را در مفاصل، حتی زمانی که به شدت ملتهب نیستند، شناسایی کند. این آزمون به دلیل هزینه بالایی که دارد به طور معمول در تشخیص بیماری نقرس به کار نمی‌رود و استفاده تحقیقاتی دارد.

درمان بیماری نقرس معمولاً شامل مصرف یکسری از داروها می‌شود. نوع داروهای انتخابی به وضعیت بیماری و سلامتی شما بستگی دارد.

داروهای نقرس می‌تواند برای درمان حملات حاد و جلوگیری از عود حملات استفاده شود. داروها همچنین می‌توانند خطر ابتلا به عوارض ناشی از نقرس (از قبیل ایجاد توفی از رسوبات کریستال اورات) را کاهش دهند.

داروهای مورد استفاده برای درمان حملات نقرس

داروهای مورد استفاده برای درمان حملات حاد و جلوگیری از حملات آینده در بیماری نقرس عبارتند از:

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی شامل داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن (ibuprofen) و ناپروکسن سدیم (naproxen sodium) و همچنین NSAID های قوی‌تر مانند اندومتاسین (indomethacin) یا سلکوسیب (celecoxib) هستند.

پزشک شما ممکن است یک دوز بالاتر از این داروها را برای متوقف کردن حملات حاد بیماری و پس از آن دوز پایین‌تری برای جلوگیری از حملات بعدی تجویز کند.

NSAID ها ممکن است باعث ایجاد درد معده، خونریزی و زخم معده شوند.

• کلشیسین

پزشک شما ممکن است کلشیسین (colchicine) که نوعی داروی مسکن است برایتان تجویز کند که به طور مؤثری دردهای ناشی از بیماری نقرس را کاهش می‌دهد. با این وجود، این دارو ممکن است با عوارض جانبی از قبیل تهوع، استفراغ و اسهال، به ویژه در صورت استفاده از دوزهای بالا همراه باشد.

پس از اینکه یک حمله حاد نقرس برطرف می‌شود، پزشک شما ممکن است یک دوز کم روزانه کلشیسین را برای جلوگیری از حملات آینده تجویز کند.

• کورتیکواستروئیدها

داروهای کورتیکواستروئیدی مانند داروی پردنیزون (prednisone) ممکن است التهاب و درد را کنترل کنند. کورتیکواستروئیدها ممکن است به شکل قرص باشند، یا می‌توانند به مفصل تزریق شوند.

کورتیکواستروئیدها به طور کلی فقط در افراد مبتلا به نقرسی مورد استفاده قرار می‌گیرند که نمی‌توانند داروهای NSAID یا کلشیسین را مصرف کنند. عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها ممکن است شامل تغییرات خلقی، افزایش سطح قند خون و افزایش فشار خون باشد.

داروهای جلوگیری از عوارض نقرس

اگر شما دچار نقرس راجعه باشید و یا اگر نقرس شما با وجود راجعه نبودن بسیار دردناک است، پزشکتان ممکن است داروهایی تجویز کند که خطر ابتلا به عوارض مرتبط با نقرس را کاهش دهد. اگر در حال حاضر شواهدی از آسیب‌های ناشی از نقرس در تصویربرداری اشعه X مشاهده شده است، یا شما دچار توفی ، بیماری مزمن کلیه یا سنگ کلیه هستید، توصیه می‌شود داروهایی برای کاهش میزان اسید اوریک بدن خود مصرف کنید. گزینه‌ها عبارتند از:

• داروهایی که باعث جلوگیری از تولید اسید اوریک می‌شوند.

داروهایی مهارکننده آنزیم گزانتین اکسیداز ( Xanthine oxidase (XOIs))، از جمله آلوپورینول (allopurinol) و فبوگزواستات (Febuxostat) ، مقدار اسید اوریک بدن شما را کاهش می‌دهند. این تأثیر خطر ابتلا به نقرس را در شما کاهش می‌دهد.

عوارض جانبی آلوپورینول شامل بثورات پوستی و کم خونی می‌باشد. عوارض جانبی فبوگزواستات عبارتند از: خارش، حالت تهوع و کاهش عملکرد کبد.

• داروهایی که باعث کاهش اسید اوریک می‌شوند.

این داروها که تحت عنوان اوریکوسوریکس (uricosurics) شناخته می‌شوند، شامل پروبنسید (probenecid) و لزینوراد (lesinurad) می‌گردد. داروهای اوریکوسوریکس باعث بهبود توانایی کلیه در دفع اسید اوریک از بدن می‌شود. این تأثیر ممکن است سطح اسید اوریک را و در نتیجه خطر ابتلا به نقرس را کاهش دهد؛ اما میزان اسید اوریک در ادرار افزایش می‌یابد. عوارض جانبی شامل بثورات پوستی، درد معده و سنگ کلیه می‌شود. لزینوراد را می‌توان همراه با XOI مصرف کرد.

برای دریافت مشاوره پزشکی آنلاین سوال خود را در سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا ثبت کنید تا در کمترین زمان به شما پاسخ داده شود.

در طول دوره‌های بدون علائم، این دستورالعمل‌های تغذیه‌ای ممکن است از بروز حملات نقرس در آینده پیشگیری کند:

به مقدار زیاد مایعات بنوشید

بدنتان را به خوبی آب‌رسانی کنید. بهترین راه مصرف مقدار فراوانی آب است. همچنین مصرف نوشیدنی‌های شیرین، به خصوص انواع شیرین شده با فروکتوز بالا را به شدت محدود کنید.

محدود کردن یا اجتناب از مصرف الکل

شواهد اخیر نشان می‌دهد که ممكن است آبجو به احتمال زیاد خطر ابتلا به نقرس را به خصوص در مردان افزایش دهد.

پروتئین خود را از محصولات لبنی کم‌چرب دریافت کنید.

محصولات لبنی کم‌چرب ممکن است یک اثر محافظتی در برابر نقرس داشته باشد، بنابراین این پروتئین‌ها بهترین نوع پروتئین‌ها برای این افراد هستند.

مصرف گوشت، ماهی و مرغ را محدود کنید.

مصرف مقدار کم از این مواد غذایی ممکن است قابل تحمل باشد؛ اما زیاده‌روی در مصرف آن‌ها به نفع افراد مبتلا به نقرس نخواهد بود.

وزن بدن خود را در محدوده ایدئال حفظ کنید.

در صورتی که اضافه وزن دارید، وزن اضافه خود را کاهش دهید. از دست دادن وزن ممکن است سطح اسید اوریک را در بدن کاهش دهد؛ اما از روزه گرفتن یا کاهش سریع وزن جلوگیری کنید، زیرا این کار ممکن است موقتاً سطوح اسید اوریک را افزایش دهد.

برای دریافت مشاوره پزشکی آنلاین سوال خود را در سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا ثبت کنید تا در کمترین زمان به شما پاسخ داده شود.