21 علت عرق زیاد سر و صورت (نکاتی بسیار مهم)+ درمان

عرق چیست و چرا عرق می‌کنیم؟ 

همه عرق می‌کنند، عرق کردن یک عملکرد طبیعی در بدن هر فرد است که به تنظیم دمای بدن ما کمک می‌کند. افراد معمولاً بیشتر از صورت ، سر ، زیر بغل ، دست، پا و کشاله ران عرق می‌کنند. بعضی از افراد حتی زمانی که دمای اطرافشان گرم نیست و یا در شرایط استرس زا قرار ندارند، در حال ورزش نیستند یا غذای تند نمی‌خورند هم از ناحیه سر و صورتشان عرق می‌کنند. اگر شما هم تجربه تعریق زیاد سر و صورت را دارید، حتما به دنبال دلیل آن باشید. در ادامه مطلب دلایل احتمالی و روش‌های درمان تعریق زیاد سر و صورت را به شما توضیح می‌دهیم.

علت عرق زیاد سر و صورت

یک مطالعه توسط منبعی معتبر نشان داد که 50-30 درصد افرادی که این نوع عرق کردن را تجربه می‌کنند، سابقه خانوادگی آن را دارند. تعریق زیاد سر و صورت، ممکن است به خاطر بیماری معروفی به نام هایپر هیدروز جمجمه‌ای باشد؛ هایپر هیدروز به معنی تعریق بیش از حد برای حفظ دمای طبیعی بدن است؛ شدت این بیماری می‌تواند کم و یا زیاد باشد. تعریق بیش از حد سر و صورت می‌تواند احساس بدی به شخص بدهد یا شما را در مکان‌های عمومی و در اجتماعات دچار ناراحتی کند. اما خبر خوب برای این دسته از افراد این است که راه‌های درمانی این بیماری نیز توسط محققین کشف شده است.

در حالی که هایپر هیدروز در هر قسمت از بدن ممکن است رخ دهد، اما از آنجایی که تعداد زیادی غدد عرق در صورت و پوست سر وجود دارد. بنابراین اگر مستعد تعریق بیش از حد باشید، ممکن است تعریق زیاد سر و صورت بیش‌تر شما را اذیت کند.

آیا می‌دانید علت عرق کردن زیاد بدن در خواب چیست؟ اگر مایل هستید علت این مشکل را بدانید حتما بر روی لینک این مطلب کلیک کنید و آن را از سایت پزشکی دکتر سوشا بخوانید.

تعریق زیاد درسروصورت بر چند نوع است

دو نوع اصلی هایپر هیدروز وجود دارد: اولیه و ثانویه.

1. هایپر هیدروز اولیه شایع‌ترین نوع هایپر هیدروز است. این بدان معناست که تعریق زیاد فرد به خاطر شرایط پزشکی ، فعالیت بدنی یا افزایش درجه حرارت نیست. این تعریق زیاد به طور معمول روی دست ، پا ، سر و صورت تأثیر می‌گذارد اما در سایر قسمت‌های بدن نیز رخ می‌دهد.
2. هایپر هیدروز ثانویه مربوط به یک وضعیت پزشکی یا دارو است که باعث تعریق بیش از حد می‌شود ، مانند:

1. بیماری و حمله قلبی
2. سرطان
3. دیابت
4. یائسگی
5. سکته مغزی
6. صدمات نخاعی
7. اندوکاردیت (عفونت لایه داخلی قلب)
8. تب بدون علت نامشخص
9. اختلال اضطراب عمومی
10. گرمازدگی
11. HIV یا ایدز
12. هایپر هیدروز
13. پرکاری تیروئید
14. لوسمی
15. مالاریا
16. یائسگی
17. لنفوم غیر هوچکینی
18. چاقی
19. استرس
20. بیماری سل
21. عوارض جانبی دارویی، مانند بعضی از مواردی که هنگام مصرف بتا بلاکرها و ضد افسردگی ها تجربه می‌شوند

محرک‌های عرق شدید سر و صورت

در حالی که تعریق زیاد سر و صورت ممکن است در مواقع غیر معمول مانند هوای سرد یا هنگام ورزش نکردن رخ دهد، عوامل زیادی وجود دارد که می‌تواند باعث تشدید تعریق شود. این محرک‌ها شامل موارد زیر است:

1. رطوبت
2. آب و هوای گرم
3. استرس یا اضطراب
4. احساسات قوی مانند عصبانیت یا ترس
5. خوردن غذاهای تند
6. ورزش ، حتی فعالیت خفیف

اقدام لازم برای درمان عرق شدید سر و صورت

اگر متوجه شدید که سر و صروت شما غالباً عرق می‌کند، ایده خوبی است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک بعد از انجام برخی آزمایشات و معاینات می‌تواند به شما بگوید که آیا عرق شما واقعاً به دلیل بیماری خاصی است که می‌تواند جدی باشد و یا اینکه بیماری خاصی ندارید. اگر پزشک تشخیص دهد که تعریق زیاد سر و صورت شما با بیماری دیگری ارتباط ندارد، می‌تواند به شما در تشخیص بهترین گزینه درمانی برای شما کمک کند.

اگر هنوز به پزشک مراجعه نکردید، می‌توانید با استفاده از برخی از درمان‌هایی که در ادامه مطلب به شما پیشنهاد می‌کنیم، مشکل تعریق زیاد سر و صورت خود را تسکین دهید.

روش های درمانی رایج عرق كردن زياد سر و صورت

در حالی که تجربه تعریق زیاد می‌تواند ناامید کننده باشد، تعداد زیادی گزینه درمانی وجود دارد که می‎تواند به شما کمک کند. برخی از این گزینه‌ها عبارتند از:

1. مصرف ضد عرق‌های بدون نسخه حاوی کلرید آلومینیوم
2. مصرف ضد عرق‌های تجویز شده توسط پزشک که حاوی کلرید آلومینیوم هگزاهیدرات هستند، این ضد عرق‌های قوی ممکن است برای پوست حساس صورت و سر تحریک کننده باشند. پزشک شما باید بتواند به شما در ایجاد یک رژیم برای مدیریت عرق کردن و همچنین مراقبت از پوست شما کمک کند.
3. از تزریق بوتاکس می‌توان برای کاهش فعالیت اعصاب موثر بر غدد عرق استفاده کرد. این ممکن است چندین درمان طول بکشد تا تزریق‌ها شروع به کار کنند ، اما آن‌ها می‌توانند تا 12 ماه به کاهش علائم کمک کنند.
4. داروهای خوراکی معروف به آنتی کولینرژیک‌ها باعث کاهش تعریق در کل بدن شما می‌شوند. آن‌ها ممکن است عوارض جانبی مانند یبوست ، احتباس ادرار ، سرگیجه و خشکی دهان داشته باشند.
5. برخی داروهای ضد افسردگی ممکن است تعریق را کاهش داده و به رفع اضطراب که باعث تعریق بدن می‌شود، کمک کند. آگاه باشید که برخی از داروهای ضد افسردگی وجود دارد که در واقع ممکن است باعث شود بیشتر عرق کنید.
6. داروهای خوراکی معروف به بتا بلاکرها و بنزودیازپین‌ها ممکن است علائم جسمی اضطراب مانند تعریق را مسدود کنند.

سایر امکانات درمانی برای تعریق زیاد از ناحیه سر و صورت

چند گزینه درمانی دیگر نیز وجود دارد که به طور معمول برای تعریق زیاد سر و صورت استفاده نمی‌شود، اما شاید ارزش آزمایش برای پزشک را دارند. این موارد عبارتند از:

1. یونتوفورزیس روشی است که از جریان الکتریکی روی سطح بدن در هنگام غوطه ور شدن در آب استفاده می‌کند. در این درمان، جریان بسیار خفیف الکتریکی و کنترل شده به پوست نواحی که تعریق آن‌ها بیش از حد است، صورت می پذیرد .این جریان الکتریکی بسیار خفیف با جریان آب به بدن بیمار منتقل می‌شود، در واقع آب واسط بین دستگاه و بدن بیمار است. این روش بیشتر برای تعریق دست‌ها ، صورت، گردن، سر، پا و زیر بغل موثر است.
2. جراحی برداشتن غدد عرق یکی دیگر از گزینه‌های درمانی برای هایپر هیدروز است، اگرچه در درجه اول برای درمان تعریق زیاد زیر بغل استفاده می‌شود.
3. جراحی سمپاتکتومی روشی است که در آن برخی از اعصاب تحریک کننده غدد عرق شما قطع می‌شود و سیگنال‌های تولید عرق را کاهش می‌دهد.

نکاتی برای زندگی روزمره افرادی که زیاد عرق می‌کنند

علاوه بر داروها و روش‌های دیگر که برای کاهش تعریق زیاد سر و صورت وجود دارند، برخی از روش‌های درمانی خانگی نیز به بهتر شدن شرایط کمک می‌کنند:

1. غالباً حمام کنید تا باکتری‌ها و رطوبت پوست شما کاهش یابد.
2. استفاده از ضد عرق قبل از خواب و صبح
3. یک حوله نرم و جاذب را در کیف، میز یا ماشین خود نگه دارید تا عرق اضافی خود را با آن پاک کنید.
4. از خوردن غذاهای تند و کافئین که هر دو باعث افزایش تعریق می‌شوند، اجتناب کنید.
5. از پوشیدن لباس خیلی گرم اجتناب کنید.
6. لباس‌های خنک با پارچه‌های مناسب (نخی) بپوشید.
7. آب زیاد بخورید تا بدن شما بی آب نشود.
8. از یک پنکه دستی کوچک برای خنک کردن صورت خود استفاده کنید.
9. خوردن وعده های غذایی کوچک‌ و سبک به شما کمک می‌کند که کمتر عرق کنید، زیرا پرخوری و هضم نشدن غذا باعث افزایش تعریق می‌شود.
10. بلافاصله قبل از کار یا فعالیت‌های اجتماعی دیگر ورزش نکنید، زیرا ممکن است تعریق تا مدتی بعد از ورزش ادامه یابد.

کدام گیاهان برای کاهش تعرق سر و صورت مفید هستند؟

برخی از گیاهان و روش‌های خانگی که به درمان تعریق زیاد تمام بدن از جمله سر و صورت کمک می‌کنند عبارتند از:

1. مریم گلی : چای مریم گلی سرشار از منیزیم و ویتامین B است که پرکاری غدد عرق را کم می‌کند.
2. برگ شیرین بیان: روزی 3-2 بار، دم کرده برگ تازه شیرین بیان را برای شستشوی محل عرق استفاده نمایید تا از بوی بد عرق خلاص شوید.
3. چای سبز: اگر نمی‌توانید گیاه مریم گلی را بگیرید، به جای آن چای سبز را امتحان کنید، روزانه دم کرده و بنوشید.
4. آب سبزه گندم:  مصرف یک فنجان آب سبزه گندم در روز فعالیت غدد عرق را کم می‌کند. برای خنثی کردن اسیدها در بدن، یک لیوان آب سبزه گندم بنوشید و مقدار مناسب ویتامین B6 ، پروتئین ، ویتامین C ، اسید فولیک و ویتامین B12 دریافت کنید.
5. تانن: تانن ترکیب موجود در چای است که می‌تواند میزان تعریق شما را کم کند. برگ‌های چای را بجوشانید، بگذارید آب خنک شود، سپس توپ پنبه‌ای را در آب چای خنک شده بخیسانید و و آن را روی آن مناطق مستعد عرق بمالید. اگر کف دست شما خیلی عرق می‌کند، می‌توانید دستان خود را به مدت نیم ساعت در روز در آب چای قرار دهید تا میزان تعریق کف دست شما نیز کم شود.
6. روغن نارگیل: پودر برگ حنا را درون مقداری روغن نارگیل حل کنید. این مخلوط را روی زیر بغل، صورت، بین انگشتان پا و دیگر مناطقی که زیاد عرق می کنند، بمالید. بعد از استفاه از این مخلوط از شر تعریق زیاد خلاص خواهید شد.
7. روغن درخت چای: توپ پنبه ای را در روغن درخت چای خیس کنید و سپس آن را در مناطق مستعد عرق بمالید. این کار را مرتبا انجام دهید. اگر پوست حساسی دارید ، با اضافه کردن 5-4 قطره روغن چای به نصف فنجان آب آن را رقیق کنید.
8. انگور: دو بار در روز انگور و یا آب انگور بخورید تا مقدار عرق کردن شما کم شود. 
9. سرکه طبیعی: اگرچه سرکه طبیعی تلخ است، اما یک درمان شیرین برای درمان تعریق زیاد سر و صورت به حساب می‌آید. دو قاشق چای خوری سرکه طبیعی و یک قاشق چای خوری سرکه سیب را سه بار در روز با معده خالی یا حداقل نیم ساعت قبل از غذا میل کنید.
10. آب گوجه فرنگی: گوجه فرنگی به کاهش تعریق کمک می‌کند. روزانه یک لیوان آب گوجه فرنگی تازه بنوشید.
11. سیب زمینی: مهم نیست که چطور آن را خرد کنید، سیب زمینی را به سادگی بریده و آن‌ها را به قسمت‌هایی از بدنتان که زیاد عرق می‌کند، بمالید.
12. فندوق: عصاره فندوق به خشک کردن مناطق همیشه مرطوب بدن شما کمک می‌کند. یک توپ پنبه ای را در عصاره فندق خیس کنید و آن را روی آن مناطق مستعد عرق بمالید.
13. نشاسته ذرت و جوش شیرین: نصف فنجان نشاسته ذرت، نصف فنجان جوش شیرین و چند قطره روغن را باهم مخلوط کرده و از این ماده‌ها روی مناطق مستعد عرق مانند صورت و زیر بغل بمالید، اجازه دهید این مخلوط نیم ساعت روی بدنتان باقی بماند، سپس بدن یا سر و صورت خود را بشویید. بعد از استفاده از این مخلوط طلایی از بدن و سر و صورتی بدون عرق لذت ببرید.
14. نمک و لیمو: یک قاشق غذاخوری نمک را با آب لیمو مخلوط کرده و دستان خود و یا مناطق مرطوب دیگر بدن خود را با آن ماساژ دهید. نمک و آب لیمو به درمان تعریق زیاد کمک می‌کنند.

کمبود چه ویتامینی باعث تعریق زیاد میشود 

ویتامین‌ها جزء ترکیبات مورد نیاز بدن برای ادامه فعالیت‌های طبیعی هستند، به همین دلیل هرگاه بدن با کمبود ویتامین یا ماده معدنی مواجه باشد، عکس‌العملی از خود نشان می‌دهد تا ما را متوجه این کمبود ویتامین کند.

تعریق زیاد می‌تواند نشاندهنده کمبود ویتامین B وD  باشد. کمبود ویتامین D موجب افزایش تعریق بخصوص در اطراف پوست سر، گردن و پیشانی خواهد شد، عرق کردن سر یکی از نخستین نشانه‌های کمبود ویتامین D بود. قابل ذکر است که کمبود ویتامین B12 می‌تواند موجب نعریق شبانه شود.

عرق کردن تا چه حدی بیماری محسوب نمی شود

میزان تعریق هر کسی، بستگی به عوامل مختلفی دارد:

1. اندازه جثه
2. میزان آمادگی جسمانی
3. میزان آب ذخیره شده در بدن (میزان هیدراته بودن)

بدن هر انسان حدود سه میلیون غده عرق دارد که بیشترین تراکم این غدد در کف دست‌هاست. حداکثر میزان تعریق انسان با فعالیت عادی، 1.8-1.5 لیتر در ساعت است، اما یک ورزشکار می‌تواند ۴ لیتر در ساعت عرق کند.

نباید بابت تعریق زیاد سر و صورت خود خیلی نگران شوید. عرق کردن زیاد در گرما، معمولاً ناشی از بیماری خاصی نیست و به صورت ذاتی برخی‌ها بیشتر از دیگران عرق می‌کنند اما در برخی از موارد تعریق زیاد ناشی از بیماری‌ها خاصی مثل بیماری‌‌های غده تیروئید، دیابت یا عفونت است. البته افرادی که اضافه وزن دارند یا از آمادگی جسمانی ضعیفی دارند هم بیشتر عرق می‌کنند. توجه کنید که اگر دمای اتاق ملایم باشد، در شرایط استرس نباشید و یا تب نداشته باشید و به طور مثال در حالت استراحت حین تماشای تلویزیون زیاد عرق کنید، این وضعیت را باید پیگیری کنید.

آیا عرق کردن زیاد سر و صورت با تیروئید ارتباط دارد؟

همانطور که گفته شد، عرق کردن زیاد سر و صورت می‌تواند به خاطر یک بیماری و شرایط خاص مانند عفونت، دیابت، یائسگی یا پرکاری تیروئید باشد. در نتیجه تعریق زیاد سر و صورت می‌تواند با مشکل تیروئید ارتباط داشته باشد.

برای درمان تعریق زیاد سر و صورت پیش چه پزشکی باید رفت

اگر از تعریق زیاد سر و صورت خود احساس شرمندگی می‌کنید، با پزشک یا متخصص پوست صحبت کنید تا علت و بهترین درمان برای شما مشخص شود. ممکن است پزشک متخصص پوست ، شما را به پزشک متخصص داخلی ارجاع دهد تا او با بررسی وضعیت کلی بدن شما، علت تعریق زیاد شما را پیدا کند و درمان مناسبی را به شما پیشنهاد دهد.

مقالات پیشنهادی دکتر سوشا :

• علت بوی بد عرق بدن چیست؟