هفته سیزدهم بارداری

هفته سیزدهم بارداری

مجله پزشکی و سلامت دکتر سوشا : با آغاز هفته سیزدهم بارداری می‌توانید خوشحال باشید؛ چرا که از این هفته شما وارد سه ماهه دوم بارداری می‌شوید! سه ماهه اول بارداری از هفته اول تا هفته دوازدهم را شامل می‌شود، سه ماهه دوم بارداری از هفته سیزدهم بارداری شروع شده و تا هفته‌ بیست و هفتم ادامه می‌یابد. در حال حاضر، شما دیگر به طور کامل بارداری خود را پذیرفته‌اید و خود را برای در آغوش کشیدن فرزندتان آماده می‌کنید. البته دانستن راه‌های برای پیشگیری از افسردگی دوران بارداری هم خالی از فایده نیست.

علائم و وضعیت زن باردار در هفته سیزدهم بارداری

با آغاز هفته سیزدهم بارداری کم‌کم خود را برای مهم‌ترین تغییر جسمی خود یعنی انبساط رحم ، آماده کنید. این اتفاق به این علت می‌افتد که فضای کافی برای رشد نوزاد مهیا شود.

بزرگ شدن دور کمر

هیچ وقت نمی‌توانید بیشتر از هفته سیزدهم بارداری ، حاملگی خود را پنهان کنید؛ زیرا بزرگ شدن دور کمر شما برای دیگران جلب توجه خواهد کرد. دیگر وقت آن رسیده است که لباس‌های مادرانه مخصوص دوران بارداری خود را آماده کنید و آن‌ها را به تن کنید.

کاهش فشار مثانه

با شروع هفته سیزدهم بارداری فشار وارد بر مثانه شما کاهش می‌یابد و در نتیجه نیاز کمتری برای مراجعه به سرویس بهداشتی خواهید داشت؛ دیگر در زمان‌هایی که عطسه می‌کنید یا می‌خندید نگران نشت کردن از مجرای ادرار نخواهید بود.

این اتفاق به این دلیل می‌افتد که از هفته سیزدهم بارداری ، رحم رشد خود را در ناحیه لگن ادامه می‌دهد و فضای درون آن را پر می‌کند. در نتیجه فشار وارد بر مثانه کاهش می‌یابد.

ترشحات واژن

شما ممکن است در این دوران نیاز به استفاده از پوشک داشته باشید چون با ترشحات شیری رنگ جزئی با بوی ملایم مواجه می‌شوید؛ این ترشحات برای محافظت از کانال زایمان در برابر عفونت تولید می‌شوند و همچنین باکتری‌های مهبل (واژن) در تعادلی سالم نگه می‌دارند.

درد لگن

پس از هفته سیزدهم بارداری ممکن است دچار درد لگن و دردهای شکمی شوید. البته جای نگرانی نیست؛ چون‌که این دردها در اغلب موارد شدید یا غیر قابل تحمل نیستند.

درد همراه با ترشح

در صورتی که درد لگنی همراه با دفع خون و سایر ترشحات داشتید هرگز آن را نادیده نگیرید؛ زیرا می‌تواند برای شما و کودکتان مضر باشد. همچنین این عارضه می‌تواند نشانه‌ای از سقط جنین باشد. در این مواقع بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.

سوزش معده بلند مدت

در طول بارداری به علت تغییرات هورمونی ، دریچه‌ای که مانع از بازگشت اسید معده به مری می‌شود، انسجام خود را از دست می‌دهد. بنابراین باعث ایجاد رفلاکس معده خواهد شد. کار خاصی در این زمینه از دستتان بر نخواهد آمد باید با آن کنار بیایید.

تغییراتی در سینه‌ها

شکم و پستان شما از هفته سیزدهم بارداری بزرگ‌تر و پرتر می‌شوند؛ مجاری شیردهی نیز بزرگ‌تر می‌شوند. درواقع پستان‌های شما در حال آماده‌سازی برای دوران شیردهی هستند. همه این تغییرات باعث می‌شود سینه‌های شما بسیار حساس و کمی دردناک شود. ممکن است سینه‌های شما بافت ناهموار و گرهی پیدا کند و رگ‌های زیر پوست پستان شما قابل رؤیت شوند.

تغییراتی در حجم و فشار خون

همچنان که وارد سه ماهه دوم بارداری می‌شوید حجم خونتان افزایش می‌یابد. علت آن رفع نیازهای رحم است چرا که جنین را تغذیه می‌کند. بعلاوه این افزایش خون برای جبران خونی که در طول زایمان از دست می‌دهید به کار مفید است.

• در این دوران احتمال زیادی وجود دارد که فشار خون پایین داشته باشید ؛ زیرا سیستم گردش خون شما در هفته سیزدهم بارداری مقاومت کمتری نسبت به خون دارد و رگ‌های خونی برای عبور آسان مقدار زیاد خون، گشاد می‌شوند. این وضعیت باعث می‌شود که شدت جریان خون به بدن کودکتان نیز کاهش یابد تا خطری او را تهدید نکند. این وضعیت مشکل خاصی برای شما ایجاد نمی‌کند.

• کاهش فشار خون می‌تواند گاهی اوقات باعث احساس سرگیجه شود. خصوصاً در مواقعی که به طور ناگهانی از حالت افقی تغییر وضعیت می‌دهید؛ در این حالت زمان بیشتری لازم است تا خون به مغزتان برسد. برای اینکه به شرایط جدید عادت کنید بدنتان به زمان نیاز دارد.

سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری

سقط جنین به از دست دادن خودبه خودی جنین قبل از ورود مادر به هفته بیستم بارداری اطلاق می‌گردد. بعد از هفته بیستم به موجود در حال رشد نوزاد گفته می‌شود. با گذر از سه ماهه اول بارداری هفته خطر سقط جنین کاهش می‌یابد (به کمتر از 10%). البته متأسفانه، ورود به دوره دوم بارداری نمی‌تواند به طور کامل احتمال سقط جنین را رد کند.

علل سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری

سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری اتفاقی نادر و غیر منتظره است. در صورت وقوع سقط جنین ، مادر به مراقبت‌های ویژه نیاز خواهد داشت و در بارداری‌های بعدی یه عنوان فرد دارای ریسک سقط مجدد جنین شناخته می‌شود. برخی از علل سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری در ادامه اشاره گردیده است:

مشکلات کروموزومی

مشکلات کروموزومی جنین یکی از رایج‌ترین دلایل سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری است. اگرچه این مشکلات در طول سه ماهه اول نیز وجود دارد، اما ممکن است در غربالگری‌ها تشخیص داده نشوند. در بسیاری از موارد، جنین به‌طور خودبه‌خودی سقط می‌شود.

نارسایی گردن رحم

این مورد می‌تواند یکی دیگر از علل سقط جنین باشد. شما حتماً میدانید که رحم شما در حاملگی شما نقش مهمی دارد. پس از بارداری، رحم نرم‌تر می‌شود و با بسته شدن، مانع از دست رفتن جنین تا روزی که به دنیا بیاید، می‌شود؛ در صورت وجود هرگونه نارسایی گردن رحم، در طول سه ماهه دوم رحم منبسط شده و اجازه خروج کودک از طریق دهانه رحم را می‌دهد و در نتیجه سقط جنین رخ می‌دهد.

برخی از علل دیگر علل سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری عبارت‌اند از:

• ضربه و یا آسیب خارجی یا داخلی به ناحیه شکم
• عفونت ناحیه تناسلی

• مشکلات قلبی جنین
• ترومبوفیلیا (Thrombophilia)

• جفت سر راهی (Placenta previa)
• جدا شدن جفت (Abruption of placenta)

علائم و نشانه‌های سقط جنین

سقط جنین با علائم و نشانه‌های خاصی همراه است. شما نباید هیچ علامتی را نادیده بگیرید. در صورتی که هریک از علائم زیر را مشاهده کردید، حتماً به پزشکتان مراجعه کنید:

• خونریزی واژینال
• درد در ناحیه کمر و شکم

• ترشح لخته‌هایی از بدن شما
• التهاب غیرطبیعی معده
• درد شانه

دو مورد آخر در زمان خونریزی‌های داخلی رخ می‌دهد. آزمایش‌های زیادی وجود دارد که می‌تواند در تعیین علت سقط مکرر در زنان به کار رود. اگر علت پیدا شود، می‌توان آن را تحت درمان قرار داد؛ اما در مواردی که علت آن مشخص نیست، نگران نباشید و استراحت مطلق داشته باشید. بیش از 70٪ از زنانی که دچار سقط جنین با علل ناشناخته شده‌اند، بدون هیچ مشکلی، حاملگی‌های بعدی را سپری کرده‌اند و نوزادان سالمی هم به دنیا آورده‌اند.

رشد جنین در هفته سیزدهم بارداری

• یکی از شگفت‌انگیزترین تغییراتی که در هفته سیزدهم بارداری اتفاق می‌افتد، ایجاد اثر انگشت در دستان کوچک کودکتان است.
• در این هفته کودکتان مانند یک انسان کوچک به نظر می‌رسد، به طوری که اکثر ویژگی‌های او به طور کامل تکامل یافته و در مکان‌های مناسب خودش قرار داده شده است.

• پوست او بسیار شفاف است، به طوری که می‌توانید رگ‌ها و اندام‌های او را ببینید؛ زیرا در این مرحله زیر پوست او چربی وجود ندارد. پوست او با پوششی نرم و مو مانند به نام لانوگو (Lanugo) پوشیده شده است. لانوگو پوست کودک را در برابر مایعاتی که در آن شناور است محافظت می‌کند. تخمدان‌های آن‌ها بیش از 2 میلیون تخمک را برای استفاده در آینده ذخیره کرده‌اند.

• کلیه و دستگاه ادراری او در این زمان کامل شده‌اند. مایعات آمنیوتیکی که قبلاً بلعیده، در هفته سیزدهم بارداری دفع می‌شود و از بدن او خارج می‌شود.
• طناب‌های صوتی او نیز توسعه یافته‌اند.

• پلک‌هایش با هم ادغام شده‌اند تا فرایند بلوغ چشم بدون هیچ مشکلی ادامه پیدا کند.
• اتصالات مغزی مورد نیاز او برای ارسال پیام به عضلات و اعصاب در حال حاضر تشکیل شده است. از این رو، کودک شما از هفته سیزدهم بارداری قادر به حرکت آزادانه است و از عضلات خود برای قرار گرفتن در موقعیت‌های مختلف در داخل شکم مادر، استفاده می‌کند.

• نسبت اعضای بدن او هنوز به حالت استاندارد نرسیده است اما او با سرعتی باورنکردنی در حال رشد است؛ سر او در این دوران یک سوم از کل بدنش را تشکیل داده است. بنابراین سر در هفته سیزدهم بارداری دیگر بزرگ‌ترین بخش بدن کودک نیست.
• کودک شما در این مرحله می‌تواند خمیازه بکشد و سکسکه کند. هنوز مکیدن را نمی‌تواند انجام دهد اما ممکن است انگشت شست خود را در دهانش قرار دهد.

اندازه نوزاد در هفته سیزدهم بارداری

در هفته سیزدهم بارداری کودک شما تقریباً 7.5 سانتی‌متر طول دارد (به اندازه یک هلو متوسط) و وزن آن حدود 35 گرم است.

توصیه‌هایی برای هفته سیزدهم بارداری

کارهایی که قبل از بارداری باید انجام دهیم و آنچه در دوران بارداری انجام می‌دهیم تاثیر مستقیمی بر سلامت ما و کودکمان در دوران بارداری و پس از آن خواهد داشت؛ شما هم ممکن است این گفته را شنیده باشید: “هنگامی‌ که باردار هستید، دو برابر بخورید”. این درست نیست. اگر به اندازه دو نفر بخورید، اثرات آن حتی بعد از زایمان هم با شما باقی خواهد ماند.

اکثر زنان به خاطر تغییر اندامشان از حاملگی هراس دارند در حالی‌ که اگر اصول صحیح را در زمان حاملگی رعایت کنید، می‌توانند به راحتی به ظاهر قبلی خود بازگردید. با مراقبت از خود در ماه چهارم بارداری به سلامت هرچه بیشتر کودکتان نیز کمک خواهید کرد.

بد نیست نکات زیر را نیز به خاطر بسپارید:

• شما در کل دوران بارداری بیش از 10-12 کیلوگرم وزن اضافه نمی‌کنید. این مواد مغذی موجود در رژیم غذایی است که اهمیت دارید نه مقدار غذا. رژیم غذایی خود را در دوران بارداری کنار نگذارید زیرا ممکن است پس از زایمان رفع آن برایتان دشوار باشد.

• میزان کافی پروتئین مصرف کنید چرا که برای شما و کودکتان نیاز است. شما حداقل به میزان 71 گرم پروتئین در روز نیاز دارید که می‌توانید آن را از طریق گوشت، تخم‌مرغ، محصولات لبنی، آجیل، حبوبات و محصولات سویا مانند توفو به دست آورید.

مقالات پیشنهادی دکتر سوشا :

• هفته اول بارداری
• هفته دوم بارداری
• هفته سوم بارداری
• هفته چهارم بارداری
• هفته پنجم بارداری
• هفته ششم بارداری
• هفته هفتم بارداری
• هفته هشتم بارداری
• هفته نهم بارداری
• هفته دهم بارداری
• هفته یازدهم بارداری
• هفته دوازدهم بارداری

مرجع تخصصی پزشکی و سلامت دکتر سوشا