اختلال اضطراب منتشر (Generalized anxiety disorder)

علامت اضطراب در اختلالات متنوع روان‌پزشکی مانند اختلالات افسردگی، سایکوزها، سوء مصرف مواد و هم‌چنین اختلالات پزشکی عمومی و عوارض جانبی داروها دیده می‌شود. بنابراین پرسش‌های دقیق برای تفکیک بین این علل و اختلال اضطراب منتشر ضروری است.

اختلال اضطراب منتشر یا اضطراب شدید و مزمن درباره مسائل مختلف زندگی همراه با گروهی علائم جسمانی مشخص می‌شود. پوست رنگ‌ پریده و تعریق به‌ خصوص در دست‌ها، پاها و زیر بغل بارز است. فرد آماده برای اشک‌ریزی است. این امر انعکاس وضعیت تشویش عمومی است و ممکن است در مرحله اول افسردگی را به ذهن پزشک متبادر کند. احساس انتظار ترس، تحریک‌پذیری، حساسیت به سر و صدا، بی‌قراری و اشکال در تمرکز از علائم دیگر روان‌شناختی است. بیمارانی که کاهش تمرکز را تجربه می‌کنند ممکن است از حافظه ضعیف شکایت داشته باشند. افکار نگران‌کننده‌ی تکراری بخش مهمی از اختلال اضطراب منتشر است. بیماری نگران به بستر می‌رود و متناوباً از خواب بیدار می‌شود. رؤیاهای ناخوشایند شایع است.

علائم فیزیکی متعددی در اختلال اضطراب منتشر دیده می‌شود. این علائم حاصل افزایش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک و افزایش تنش در عضلات اسکلتی است. به‌ صورت قراردادی علائم را برحسب ارگان‌های بدن می‌توان تقسیم کرد.

علائم گوارشی شامل

خشکی دهان، اشکال در بلع، ناراحتی معده ، نفخ شدید

علائم تنفسی شامل

احساس فشار در قفسه سینه، اشکال در دم، تنفس سریع و علائم تنفس سریع

علائم قلبی-عروقی شامل

تپش قلب، احساس ناراحتی یا درد در قفسه سینه، نگرانی در مورد تپیدن قلب

علائم ادراری-تناسلی شامل

تکرر ادرار،در خانم‌ها شکایت از تشدید ناراحتی زمان پریود و گاهی آمنوره (Amenorrhoea) (قطع قاعدگی،قاعدگی با درد شدید)

علائم عصبی-عضلانی شامل

ترمور، سرگیجه، اختلال دید، سردرد (به‌ طور تیپیک شامل احساس فشار و معمولاً دو طرفه)، درد در پشت شانه

باید به خاطر داشت که هریک از این علائم فیزیکی ممکن است شکایت اصلی بیمار باشد به‌خصوص در افرادی که در درمانگاه‌ها یا بیمارستان‌های عمومی مورد معاینه قرار می‌گیرند. هم‌چنین باید به خاطر داشته باشیم که هریک از این علائم فیزیکی ممکن است به علت بیماری جسمی دیگری ایجاد شود.

عوامل زیست‌شناختی

نقش عوامل ژنتیک در این اختلال مطرح‌ شده است. پژوهش حاکی از آن است که اختلال اضطراب منتشر یک اختلال ناهمگون است. اختلال در کارکرد سیستم‌های متعدد نورو شیمیایی مغزی نوروآدرنرژیک، سروتونرژیک، دوپامینرژیک و گابا مطرح است.

با توجه به نقش درمانی واضح بنزودیازپین‌ها (benzodiazepinen) گیرنده گابا (GABA) در این پژوهش‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد. تأثیر درمانی بوسپیرون (Buspirone) به نفع درگیر بودن سیستم سروتونین است. مناطق نوروآناتومیکال لب اکسی پیتال-کورتکس فرونتال-سیستم لیمبیک و هسته‌های قاعده‌ای مغز در سبب‌ شناسی اختلال اضطراب منتشر مطرح هستند.

نظریات دیگر

تئوری‌های روان پویایی و شناختی-رفتاری نیز برای توجیه سبب‌شناسی اختلال اضطراب منتشر مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

انواع اختلالات اضطرابی دیگر، اختلالات افسردگی، اختلالات شبه جسمی، اختلالات روانی، اختلالات ناشی از اختلالات پزشکی عمومی و اختلالات اضطرابی ناشی از سوء مصرف مواد.

انواع درمان‌های غیر دارویی مانند روان درمانی ، شناخت درمانی، رفتاردرمانی و دخالت‌های اجتماعی کاربرد دارند. در بسیاری از بیماران ارتباط مناسب درمانی و بحث در مورد نگرانی‌ها و مشکلاتشان منجر به کاهش اضطراب می‌شود. در بیمارانی که ذهنیت روان شناختی داشته و انگیزه کافی برای شناخت منابع اضطرابشان دارند روان‌درمانی می‌تواند انتخاب اول باشد.

توضیح کافی در مورد طبیعت علائم فیزیکی، اطمینان بخشی به بیمار و کمک به حل مشکلات اجتماعی مفید است.

درمان‌های دارویی

بنزودیازپین‌ها (Benzodiazepine) و بوسپیرون (Buspirone) با موفقیت در درمان اختلال اضطراب منتشر مورد استفاده قرار گرفته است. تأثیر درمانی مهار کننده اختصاصی باز جذب سروتونین (SSRI) نیز در پژوهش‌های اخیر نشان داده‌ شده است.

بنزودیازپین‌ها (benzodiazepinen)

تأثیر سریع درمانی و عوارض جانبی کم از برتری‌های این داروهاست. در عین‌ حال اختلال حافظه، خواب‌ آلودگی، پتانسیل سوء مصرف و عوارض قطع دارو از محدودیت‌های مصرف این داروها می‌باشد. از این گروه داروهایی مانند دیازپام (Diazepam)، آلپرازولام (Alprazolam)، لورازپام (Lorazepam) و کلونازپام (Clonazepam) بیشتر مورد استفاده قرار گرفته‌اند. بهتر است درمان را با دوز کم شروع کرد و به‌ تدریج تا کسب دوز مناسب درمانی دارو را افزایش داد. درمان حداقل ۲-۶ هفته ادامه می‌یابد و سپس به‌ تدریج طی ۱-۲ هفته قطع می‌شود. ادامه نامحدود مصرف دارو منطقی نیست.

بوسپیرون (buspirone)

بوسپیرون که یک ضد اضطراب غیر بنزودیازپینی است احتمالاً درمان انتخابی اختلال اضطراب منتشر خواهد شد. تأثیر درمانی این دارو با تأخیر ۱-۴ هفته‌ای همراه است. این دارو مجموعاً عوارض جانبی خفیفی داشته و عوارضی مانند اختلال در مهارت رانندگی، علائم ترک و پتانسیل سوء مصرف و عارضه خواب آلودگی را ندارد. دوز معمول آن در درمان اختلال اضطراب منتشر، ۶۰-۸۰ میلی‌گرم است.

اختلال اضطراب منتشر اختلال مزمنی است. گروهی از این بیماران اختلال افسردگی اساسی و اختلال پانیک را تجربه می‌کنند. نقش حوادث منفی زندگی در شروع این اختلال در پژوهش‌های مختلف نشان داده‌ شده است.

• کدام خوراکی ها آرامش دهنده و ضد استرس و اضطراب هستند
• احتمال اضطراب در سالمندان دو برابر ابتلا به افسردگی در آن‌ها است

© سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا