شیدایی – اختلال دو قطبی – مانیا | Mania – Bipolar Disorder

انواعی از اختلال دوقطبی یا شیدایی وجود دارد که شامل مانیا، هیپومانیا و افسردگی می‌شود. نشانه‌های این بیماری می‌تواند تغییراتی غیرقابل‌پیش‌بینی در خلق‌وخو و رفتار داشته باشد که موجب تغییرات بزرگی در زندگی شود.

• اختلال دوقطبی نوع یک :فرد در هر دوره از بیماری، حداقل یک‌بار شیدایی را تجربه می‌کند که با هایپومانیا یا افسردگی ماژور همراه است. در برخی موارد، مانیا می‌تواند منجر به روان‌پریشی شود.
• اختلال دوقطبی نوع دو :فرد در هر دوره از بیماری، حداقل یک‌بار به افسردگی ماژور و حداقل یک‌بار به هایپومانیا مبتلا می‌شود اما هیچ‌وقت شیدایی را تجربه نمی‌کند.
• اختلال خلق ادواری یا سیکلوتایمی :فرد حداقل دو سال (یا یک سال در کودکان و نوجوانان) به صورت تکرار شونده حالات هایپومانیا یا افسردگی ماژور را داشته است.

اختلال دو قطبی نوع دو حالتی خفیف‌تر از اختلال دو قطبی نوع یک نیست، بلکه نوعی کاملاً متفاوت است. بخش شیدایی اختلال دو قطبی نوع یک می‌تواند شدید و خطرناک باشد و افراد مبتلا به اختلال دو قطبی نوع دو می‌توانند مدت بیشتری افسرده باشند.

اختلال دوقطبی می‌تواند در هر سنی به وجود بیاید، اما تشخیص آن در سال‌های اولیه دهه سوم زندگی (بیست سالگی) تشخیص داده می‌شود. علائم بین افراد مختلف و در طول زمان می‌تواند مختلف باشد.

آیا می‌دانستید که تغذیه می‌تواند در کنترل افسردگی مؤثر باشد؟ برای اطلاعات بیشتر مقاله ” کدام رژیم غذایی برای ضد افسردگی مناسب است ” را مطالعه نمایید.

دلیل اصلی اختلال دو قطبی شناخته شده نیست، اما مواردی می‌توانند تأثیرگذار باشند از جمله:

• تفاوت‌های بیولوژیکی :افرادی که به اختلال دوقطبی مبتلا هستند، تغییرات فیزیکی در مغز آن‌ها صورت می‌گیرد. میزان اهمیت این تغییرات هنوز ناشناخته است، اما می‌تواند علت اصلی بیماری باشد.
• ژنتیک :معمولاً بستگان درجه یک این افراد نیز به اختلال دوقطبی یا شیدایی مبتلا است. محققان در حال تلاش هستند که ژن‌های مسئول این بیماری را شناسایی نمایند.

یک پیشنهاد رایگان به کاربران : در صورتی که سوالی دارید، می‌توانید به بخش مشاوره پزشکی آنلاین سایت پزشکی دکتر سوشا مراجعه کرده و سؤالات خود را مطرح نمایید. 

عواملی که می‌تواند ریسک ابتلا به اختلال دوقطبی را افزایش دهد یا جرقه اولیه آن را بزنند عبارت‌اند از:

• داشتن والد یا خواهر و برادری که به اختلال شیدایی مبتلا است.
• گذراندن دوره‌هایی از استرس زیاد مثل مرگ یکی از عزیزان یا حادثه ناگوار
• اعتیاد به مواد مخدر یا الکل (حتماً مقاله ” مواد غذایی و مکمل‌هایی که برای ترک اعتیاد بسیار ضروری هستند ” را از مرجع پزشکی دکتر سوشا مطالعه نمایید. همچنین برای آشنایی با مراکز ترک اعتیاد روی لینک کلیک کنید.)

اگر اختلال دو قطبی درمان نشود، می‌تواند مشکلات جدی در زندگی ایجاد کند، مثل:

• مشکلاتی مثل سو استفاده از مواد مخدر یا الکل
• خودکشی یا اقدام به خودکشی
• مشکلات اقتصادی یا قانونی
• اختلال در روابط
• عملکرد ضعیف در مدرسه یا کار

همراه شدن شیدایی با دیگر مشکلات

اگر شما به بیماری اختلال دو قطبی مبتلا باشید ممکن است به مشکلات دیگری نیز مبتلا باشید. برخی بیماری‌ها که اختلال دوقطبی را وخیم‌تر می‌کند شامل موارد زیر است:

• اختلال اضطراب فراگیر
• اختلال پرخوری عصبی
• اختلال بیش فعالی
• مشکلات سلامت جسمی مثل بیماری‌های قلبی، بیماری تیروئید، سردرد یا چاقی

برای اینکه تشخیص بدهید آیا به اختلال دوقطبی مبتلا هستید یا خیر باید موارد زیر را در نظر بگیرید:

• آزمایش‌های فیزیکی: پزشک ممکن است آزمایش‌های فیزیکی انجام دهد تا بررسی کند آیا مشکلات پزشکی دیگری باعث بیماری شما شده است یا خیر.
• کمک روان‌پزشکی :پزشک شما را به یک روان‌پزشک معرفی خواهد کرد تا با او در مورد افکار، احساسات و رفتارهایتان صحبت کنید. همچنین ممکن است پرسشنامه‌ها یا تست های روانشناسی از شما گرفته شود. با دریافت اجازه از شما، روان‌پزشک از نزدیکانتان درخواست می‌کند که اطلاعاتی درباره نشانه‌ها گزارش دهید.
• ثبت شرایط خلق‌وخو: ممکن است از شما بخواهند که خلق‌وخوی روزانه‌تان، خواب و برخی موارد دیگر را ثبت کنید.
• شاخص اختلال دوقطبی: پزشک شما ممکن است نشانه‌های شما را با شاخص‌های اختلال دوقطبی مقاله کند و وجود بیماری را تشخیص دهد.

تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان

اگرچه تشخیص این بیماری در کودکان و نوجوانان نیز با توجه به شاخص‌های بیماری انجام می‌شود، برخی نشانه‌ها ممکن است در بین آن‌ها وجود داشته باشد که مطابق این شاخص‌ها نباشد.

کودکانی که به اختلال دوقطبی مبتلا هستند معمولاً دچار مشکلات دیگری مانند اختلال کم توجهی (بیش فعالی) نیز باشند. در این شرایط تشخیص بیماری ممکن است دشوار باشد که بهتر است به یک روانشناس کودکان مراجعه شود.

درمان اختلال شیدایی با همکاری یک پزشک عمومی و یک روان‌پزشک باید انجام شود. همچنین ممکن است شما بخواهید در تیم درمانی خود یک روانشناس، مددکار اجتماعی یا پرستار داشته باشید.

اختلال دوقطبی یک بیماری مادام العمر است. درمان این مشکل با کنترل نشانه‌ها همراه است. بر اساس نیازهای شما، درمان می‌تواند شامل موارد زیر شود:

• داروها :اغلب مواقع، نیاز است که فرد برای بهبود خلق‌وخو داروهایی مصرف کند.
• تداوم درمان : اختلال دوقطبی نیازمند این است که درمان آن همیشگی باشد و حتی در زمان‌هایی که فرد حس بهبود دارد درمان نباید قطع شود. افرادی که درمان را متوقف می‌کنند مستعد این هستند که اختلالات خلقی آن‌ها به افسردگی کامل یا شیدایی کامل تبدیل شود.
• گروه حمایتی: پزشک شما ممکن است شرکت در برنامه‌های درمان گروهی را توصیه کند تا شرایط را تحت کنترل داشته باشید.
• درمان اعتیاد :اگر در کنار اختلال دوقطبی به سو مصرف الکل یا مواد مبتلا هستید، باید ترک اعتیاد انجام دهید.
• بستری شدن: اگر رفتارهای شما مخاطره‌آمیز باشد، ممکن است پزشک توصیه کند که در بیمارستان بستری شوید. این کار به آرامش شما و برقراری تعادل در رفتارها کمک می‌کند.

داروهای بیماری دوقطبی

تعدادی از داروها هستند که می‌توانند برای درمان بیماری اختلال دوقطبی مفید باشند. بسته به شرایط و علائم شما، ترکیبی از این داروها با دوزهای مختلف تجویز می‌شود. داروها شامل موارد زیر است:

• کنترل کننده‌های رفتار: شما به این داروها نیاز دارید تا هایپومانیا یا افسردگی را تحت کنترل داشته باشید. لیتیوم، والپروئیک اسید، دی والپروئکس سدیم، کربامازپین و لاموتریژین می‌شود.
• داروهای ضد روان‌پریشی: اگر با وجود درمان دارویی علائم بیماری پابرجا ماند، اضافه کردن داروهایی مثل اولانزاپین، ریسپریدون، کوئتیاپین، آریپیپرازول، زیپراسیدون، لوراسیدون و آسناپین می‌توانند مؤثر باشند.
• داروهای ضد افسردگی: برای کنترل بهتر علائم ممکن است داروهای ضدافسردگی تجویز شوند. این داروها همراه با داروهای دیگر مفید خواهند بود.

مشاوره برای درمان اختلال دوقطبی

روان‌درمانی بخش بسیار مهمی از درمان اختلال دوقطبی است که می‌توان آن را به صورت فردی، خانوادگی یا گروهی برگزار کرد.

هیچ راهی برای پیشگیری از وقوع این بیماری کشف نشده است. شروع درمان بعد از بروز اولین نشانه‌های بیماری روانی می‌تواند به کنترل و بهبود بیماری دوقطبی کمک کند.

اگر پزشک تشخیص داده است که شما مبتلا به اختلال دوقطبی هستید، برخی کارها هست که می‌توانید انجام دهید تا از تبدیل علائم کوچک به افسردگی و شیدایی جلوگیری کنید:

• توجه به علائم هشدار دهنده: تشخیص نشانه‌ها پیش از شدت یافتن آن‌ها می‌تواند از رشد بیماری جلوگیری کند. ممکن است شما هر بار که چرخه دوقطبی را آغاز می‌کنید نشانه‌های مشابهی داشته باشید. اگر حس می‌کنید در حال ورود به بخش‌های شیدایی یا افسردگی هستید با پزشک در تماس باشید. از دوستان و نزدیکانتان بخواهید مراقب علائم شما باشند.
• از مصرف الکل و دارو خودداری کنید: استفاده از داروهای مخدر یا الکل می‌تواند نشانه‌ها را بدتر کند و احتمال وقوع مجدد آن‌ها را افزایش دهد.
• داروها را منظم مصرف کنید :شاید وسوسه شوید که مصرف داروها را متوقف کنید، اما نباید این کار را انجام دهید. قطع مصرف داروها یا کاهش سر خود مصرف داروها می‌تواند موجب شدت یافتن بیماری شود.

اگر علائمی که در بالا ذکر شد را تجربه می‌کنید و نوسانات خلقی شدید دارید، به پزشک مراجعه کنید.