سیاتیک (Sciatica)

دردی که از قسمت پایین ستون فقرات تا باسن و پایین‌تر از آن به سمت ران و پا ادامه می‌یابد مشخصه این بیماری است. شما ممکن است ناراحتی را در هر قسمتی از مسیر عصب سیاتیک احساس کنید. اما معمولاً پایین کمر تا باسن و پشت ران و ساق پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

درد سیاتیک به‌ طور گسترده‌ای می‌تواند متفاوت باشد. از یک درد خفیف تا شدید، احساس سوزش و یا درد مشقت‌بار. گاهی اوقات مانند یک تکان خوردن یا شوک الکتریکی احساس می‌شود. هنگام سرفه یا عطسه و نشستن طولانی‌ مدت ممکن است درد آن تشدید شود. معمولاً فقط یک طرف از بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

برخی از افراد نیز بی‌حسی، سوزن سوزن شدن و یا ضعف عضلانی را در پای آسیب‌ دیده احساس می‌کنند. ممکن است درد را در یک قسمت از پا و بی‌حسی را در بخش دیگری از آن تجربه کنید.

سیاتیک زمانی رخ می‌دهد که عصب سیاتیک توسط فتق دیسک در ستون فقرات یا بر اثر رشد بیش‌ از حد استخوان (خار استخوان) در مهره فشرده شود. در موارد نادری نیز عصب ممکن است توسط یک تومور یا آسیب دیدگی ناشی از بیماری‌هایی چون دیابت فشرده شود.

عوامل خطر مربوط به عصب سیاتیک عبارت‌اند از:

• سن؛ تغییرات وابسته به سن در ستون فقرات علت اصلی سیاتیک می‌باشد.
• چاقی؛ با وارد آورد فشار اضافی به ستون فقرات باعث فشرده شدن عصب سیاتیک می‌شود.
• شغل؛ شغل نیازمند چرخش کمر، بلند کردن اجسام سنگین و از این‌ دست مشاغل، روی عصب سیاتیک تأثیر می‌گذارند.
• نشستن طولانی‌ مدت
• دیابت؛ این بیماری با افزایش قند خون باعث آسیب اعصاب می‌شود.

گرچه بیش‌تر افراد بدون درمان به‌ طور کامل از سیاتیک بهبود می‌یابند ولی این بیماری می‌تواند در مواردی نیز باعث آسیب عصبی دائمی شود. در صورت بروز موارد زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• از دست دادن حس در پای آسیب‌ دیده
• ضعف در پای آسیب‌ دیده
• از دست دادن عملکرد روده یا مثانه

در معاینه فیزیکی پزشک ممکن است قدرت عضلانی و رفلکس آن‌ها را بررسی کند. برای مثال ممکن است از شما خواسته شود که بر روی انگشتان و پاشنه خود راه بروید، یا این که پس از چمباتمه زدن یا دراز کشیدن روی پشت از جای خود بلند شوید. درد ناشی از سیاتیک پس‌ از این فعالیت‌ها شدیدتر می‌شود.

آزمایشات تصویر برداری

بسیاری از افراد دچار فتق دیسک یا خار استخوان هستند که در تصویر برداری اشعه ایکس دیده می‌شود اما هیچ‌گونه علامتی در فرد بارز نمی‌سازد. بنابراین معمولاً پزشکان این آزمایشات را جز در مواردی که درد شدید باشد یا طی چند هفته بهبودی نیافته باشد درخواست نمی‌دهند. انواعی از روش‌های تصویربرداری عبارت‌اند از:

• اشعه ایکس
• MRI (عکس‌ برداری با نیروی مغناطیس)
• سی تی اسکن (عکس‌ برداری با اشعه ایکس پس از تزریق ماده حاجب)
• الکترومیوگرافی (EMG) (اندازه‌گیری پالس‌های الکتریکی تولید شده توسط عصب و پاسخ‌های عضلات

اگر درد شما با خود مراقبتی درمان نشد دکتر شما ممکن است هریک از درمان‌های زیر را توصیه کند:

داروها

انواع داروهایی که ممکن است برای درد سیاتیک تجویز شوند عبارت‌اند از:

• ضدالتهاب‌ها
• شل کننده‌های عضلات
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای (TCA)
• داروهای ضد صرع

ورزش‌ درمانی

هنگامی ‌که در حاد شما بهبود یافت، پزشک یا فیزیوتراپیست شما با ترتیب دادن یک برنامه توان‌بخشی از عود مجدد سیاتیک جلوگیری خواهد کرد. این شامل تمریناتی جهت اصلاح وضعیت، تقویت عضلاتی که از کمر حمایت می‌کنند و بهبود انعطاف‌پذیری شما می‌باشد.

تزریق استروئید

در برخی موارد پزشکتان ممکن است یک داروی کورتیکواستروئیدی را به منطقه اطراف ریشه عصب تزریق کند. کورتیکواستروئید به‌ منظور کاهش درد یا سرکوب التهاب در اطراف عصب تحریک‌ شده استفاده می‌شود. تعداد دفعاتی که می‌توانید از داروی استروئیدی استفاده کنید محدود است زیرا این دارو دارای عوارض جانبی جدی می‌باشد.

عمل جراحی

این گزینه مربوط به زمانی است که عصب فشرده‌ شده باعث ضعف قابل‌ توجه، از دست داد کنترل روده و مثانه شود و یا ایجاد دردی کند که به‌ تدریج رو به وخامت می‌گذارد. جراحی می‌تواند خار استخوان یا بخشی از فتق دیسک را حذف کند.

• درمان دردهای سیاتیکی و کاهش التهاب آن
• درمان درد سیاتیک با طب سنتی و روش‌های طبیعی
• درمان دردهای سیاتیکی با راه رفتن به دو شیوه متفاوت

© سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا