اهدای اسپرم : نحوه ی اهدای اسپرم از ابتدا تا انتها

چکیده مطلب 

در تمامی جهان مشکلات ناباروری یک چالش بزرگ است. مشکل باردار نشدن همیشه گریبانگیر برخی زوجین بوده است و زندگی آن‌ها را دچار تلاطم و چالش نموده است. به همین دلیل است که سال‌های اخیر مسئله اهدای اسپرم و تخمک مطرح شده است. در این مطلب صفر تا صد اهدای اسپرم را برای شما توضیح خواهیم دارد.

توصیه مهم: ***اگر تصمیم دارید بیش از یک بار باردار شوید و به فرد اهدا کننده اسپرم اطمینان دارید، بهتر است از همان فرد اقدام به پیش خرید منی کنید. برخی از بانک‌های اهدای اسپرم این امکان را برای شما فراهم می‌آورند تا بتوانید اسپرم را بخرید و تا زمان مورد نیاز برای شما نگهداری شود.***

شرایط اسپرم اهدایی چیست؟

تحقیقات و آزمایشات نشان داده است که در ایالات متحده تنها 5 درصد از کل مردانی که متقاضی اهدای اسپرم هستند، معیارهای اهدای اسپرم را دارند. فرد اهدا کننده اسپرم بهتر است زیر 30 سال سن داشته باشد و ترجیحاً متاهل بوده و دارای فرزند باشد، البته اگر شرابط بدنی فرد مناسب باشد، حتی تا 39 سالگی نیز می‌تواند اهدای اسپرم کند.

وجود هریک از شرایط زیر بلافاصله شرایط لازم برای اهدای اسپرم را از فرد اهدا کننده سلب می‌کند:

• مردانی که سابقه بیماری خاصی در خانواده دارند (مانند فیبروز کیستیک ، آنمی سلول داسی و غیره) نمی‌توانند اسپرم اهدا کنند.
• مرد همجنسگرا که با مردان دیگر رابطه جنسی داشته‌اند، نمی‌توانند اسپرم اهدا کنند.
• مصرف داروهای داخل وریدی بطور خودکار شرایط اهدای اسپرم را سلب می‌کند.
• مردانی که به مناطقی مراجعه کرده‌اند که تعداد قابل توجهی از موارد ایدز گزارش شده و با زنان آنجا، ازدواج کرده و رابطه جنسی برقرار کرده‌اند، شرایط اهدای اسپرم را ندارند.

غربالگری‌های قبل از اهدای اسپرم

متقاضیان قبل از اهدای اسپرم ، مراحل غربالگری دقیق را طی می‌کنند. غربالگری اهدا کنندگان شامل پرسشنامه‌ها ، غربالگری خون، غربالگری نمونه‌ها، تجزیه و تحلیل ژنتیکی و ارزیابی فیزیکی است. این فرآیند شامل موارد زیر است:

• مصاحبه‌های جامع در مورد رفتارهای جنسی ، پیشینه خانواده و دلایل شرکت در برنامه اهدای اسپرم
• از فرد متقاضی اهدای اسپرم درباره تاریخچه گسترده خانوادگی او (در برخی موارد، سه نسل) سوال می‌شود و تاریخچه فرد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
• مایع منی از لحاظ تعداد سلول‌های اسپرم، تحرک سلول‌های اسپرم رو به جلو و مورفولوژی طبیعی اسپرم تجزیه و تحلیل می‌شود.
• اهدا کننده از نظر بیماری‌های عفونی مانند HIV ، هپاتیت B و هپاتیت C و غیره مورد آزمایش قرار می‌گیرد.
• گروه خونی فرد مشخص می‌شود.
• آزمایش ژنتیکی برای فیبروز کیستیک انجام می‌شود.

این روند غربالگری بسته به بانک اسپرمی که مرد در آنجا اهدای اسپرم می‌کند، از 8 هفته تا 6 ماه طول می‌کشد.

مراحل اهدای اسپرم

قبل از اهدای اسپرم

قبل از اهدای اسپرم، از فرد متقاضی اهدای اسپرم خواسته می‌شود، حداقل 3-2 روز قبل از انجام اهدای اسپرم، از رابطه جنسی و خود ارضایی اجتناب نماید.

نحوه اهدای اسپرم

در مراکز اهدا و نگهداری اسپرم اتاق‌های خصوصی در اختیار اهدا کنندگان قرار می‌دهند. این افراد در شرایط خاصی که توسط مرکز اهدای اسپرم آموزش داده می‌شود به وسیله خود ارضایی منی خود را خارج کرده و در جای مخصوص قرار می‌دهند. مایع منی به ویال‌های مساوی تقسیم می‌شود.

بعد از اهدای اسپرم

نمونه توسط نیتروژن مایع منجمد می‌شود، دمای مورد نیاز برای انجماد مایع منی 321- درجه است. که در زمان مورد نیاز منی ذوب شده و مورد لقاح قرار می‌گیرد. نمونه منی منجمد شده، حداقل به مدت شش ماه در قرنطینه نگه داشته می‌شود و سپس مجدداً برای بیماری‌های عفونی مانندHIV  و دیگر آزمایشات غربالگری آزمایش می‌شود.

• اگر نتایج آزمایشات فرد اهدا کننده اسپرم مناسب باشد، نمونه فریز شده ذوب می‌شود و مقدار اسپرم، کیفیت و حرکت آن‌ها بررسی می‌شود. نمونه اسپرم بعضی از مردان در طی فرآیند انجماد آسیب پذیر است و ممکن است بعد از این 6 ماه کیفیت اسپرم مناسب نباشد.
• اگر اسپرم فرد اهدا کننده مطابق با استانداردهای کیفیت باشد، فرد متقاضی به عنوان یک اهدا کننده انتخاب می‌شود. به خاطر داشته باشید اکثر بانک‌های اسپرم در خصوص اهدای اسپرم محدودیت‌های جدی دارند. 
• اگر فرد متقاضی بیماری داشته باشد که با انجام آزمایشات مراحل اهدای اسپرم مشخص شده باشد، به او اطلاع داده می‌شود و فرد را برای درمان و مشاوره ارجاع می‌دهند.

اسپرم اهدایی چگونه انجام میشود

همانطور که گفته شد، اهدای اسپرم معمولاً در بانک اسپرم انجام می‌شود، فرد متقاضی از طریق خودارضایی در یک اتاق خصوصی، نمونه مایع منی در ظرف استریل می‌ریزد. بعد از انجام مراحلی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، اگر اسپرم اهدا شده مناسب باشد، می‌توان آن را برای فرد گیرنده استفاده نمود.

با توجه به مشخصات ظاهری زوج، اهدا کننده مناسب اسپرم در نظر گرفته می‌شود. به گیرنده اسپرم اهدایی داروی تحریک تخمک گذاری و ویتامین‌های مخصوص داده می‌شود تا تخمک گذاری بهتری داشته باشد. با سونوگرافی و یا انجام تست تخمک گذاری در روزهای نزدیک به تخمک گذاری (روز 14-11 دوره قاعدگی) زمان تخمک گذاری تعیین می‌شود. قبل از دریافت اسپرم اهدایی از زوج گیرنده اسپرم، رضایتنامه‌ای مبنی بر دریافت اسپرم گرفته می‌شود. در روز تخمک گذاری تلقیح اسپرم در مطب و بدون بیهوشی انجام می‌شود و پس از کمی استراحت فرد گیرنده اسپرم اهدایی به منزل می‌رود .

روند تلقیح اسپرم اهدایی

در اصل دو نوع گزینه تلقیح وجود دارد: داخل رحمی یا داخل سرویکس:

•  تلقیح داخل سرویکس ( (ICI:  مایع منی داخل دهانه رحم قرار میگیرد و دهانه رحم را می‌پوشاند.
•  تلقیح داخل رحمی (IUI):  مایع منی را به داخل دهانه رحم وارد کرده و مستقیماً در حفره رحم قرار می‌دهند.

زوجی که می‌خواهند از اسپرم اهدایی استفاده کنند، باید در مورد روش‌های تلقیح، مسائل حقوقی و زمان باروری اطلاعات کافی داشته باشند. آگاهی از زمان باروری برای آموزش زوج برای شناسایی بهترین زمان برای تلقیح می‌باشد.

قابل ذکر است که اکثر متخصصان باروری و پزشکان قبل از انجام تلقیح با اسپرم اهدایی، معاینه بهداشتی و جسمانی برای زن انجام می‌دهند تا مطمئن شوند هیچ مشکلی قبل از بارداری وجود ندارد و زن به قدری سالم است که می‌تواند باردار شود.

درصد موفقیت اسپرم اهدایی

اگر شما و شریک زندگی به این موضوع پی بردید که مشکل ناباروری شما از جانب مرد است، از پزشک خود در مورد استفاده از اسپرم اهدایی سوال کنید. این روش می‌تواند با تلقیح مصنوعی برای شما موفق‌تر از روش های دیگر باشد.

میزان موفقیت بارداری با اسپرم اهدایی بستگی به روش تلقیح و سن و شرایط زن گیرنده اسپرم دارد؛ روش IUI نسبت به روش ICI میزان موفقیت بیشتری دارد، همچنین زنان کمتر از 35 سال شانس باوری بیشتری با این روش دارند. یک مطالعه نشان داده است که 86 درصد از زنانی که از اسپرم اهدا به وسیله روش IUI تلقیح انجام داده‌اند باردار شدند.

این درصد زیاد موفقیت به دلیل فیلتر و جداسازی و شست و شوی اسپرم‌ها است. به صورتی که در این روش اسپرم‌های فعال و پر تحرک جدا شده و وارد محیط کشت می‌شوند.

حتما مطلب همه چیز درباره لقاح خارج رحمی (IVF) و مراکز درمانی ivf ) آی وی اف) را از سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا بخوانید.

اسپرم اهدایی از برادر

به دلیل جلوگیری از مشکلات ژنتیکی که بعداً می‌تواند در فرزندان دیده شود دریافت اسپرم از محارم در بیشتر کشورهای دنیا امری منسوخ است. به طور مثال در کشورهایی مثل سوئد و فرانسه و بیشتر کشورهای اروپایی قوانین سخت گیرانه‌ای در نظر گرفته شده است. حتی تا جایی این قوانین سخت گیرانه است که اهدا کننده و دریافت کننده اسپرم به هیچ وجه نباید از هویت یکدیگر خبر داشته باشند.

اما در کشوری مانند ایالات متحده این قوانین به چشم نمی‌خورد و بیشتر جنبه اقتصادی قضیه توسط دلالان دیده می‌شود. در هر حال دریافت اسپرم از برادر امری است که منسوخ است و می‌توانند مشکلات جدی ژنتیکی در نسل‌های بعدی شما ایجاد کند.

اسپرم اهدایی در ایران

با توجه به شرایط فرهنگی و اعتقادی موجود در میان اکثریت افراد در کشور ما، مشکلات جنسی مردان اغلب مورد توجه قرار نمی‌گیرد و تا سال‌ها افراد را گریبانگیر مشکلات عدیده‌ای به خصوص در مورد مشکلات ناباروری می‌کند. یکی از این مشکلات جدی که در جامعه امروز ما دیده می‌شود ضعف اسپرم مردان است که افراد به دلایل ذکر شده به دنبال درمان آن و یا راه حل‌های جایگزین برای حل مشکل خود نیستند.

این وظیفه پزشکان است که فرد را از موضوع آگاه کرده و با مشاوره درست او را برای درمان تشویق کنند. وجود مسائل شرعی و اختلاف نظرها در مورد اهدای اسپرم در ایران، کمی کار اهدای اسپرم را دچار مشکل می‌کند. مشکلاتی که وجود دارد شامل مواردی از قبیل حضانت و فرزند خواندگی می‌باشد که هنوز قوانین کارآمدی برای اهدای اسپرم در نظر گرفته نشده است. امیدواریم که مسئولین با اخذ تدابیر و وضع قوانین کارآمد این مشکل نیز در کشور ما رفع شود.

خطرات اهدای اسپرم

اهدای اسپرم هیچ خطری برای فرد اهدا کننده ندارد. هر فردی بدون نگرانی می‌تواند این کار را انجام دهد.

آیا اهدای اسپرم قانونی و شرعی است

در حال حاضر تنها روش قانونی و مدون در ایران روش اهدای جنین است. در این روش جنین تشکیل شده از اسپرم اهدایی و تخمک میزبان کشت داده می‌شود. البته در این روش بیش از یک جنین کشت داده می‌شود تا در صورت بروز مشکل برای جنین اول بتوان با سرعت جنین بعدی را به رحم انتقال داد. در صورت موفقیت جنین‌های بعدی فریز شده و نگهداری می‌شوند و در صورت رضایت زوج متقاضی جنین به آن‌ها اهدا خواهد شد.

در حال حاضر برای روش‌های دیگر مانند اهدای اسپرم قانون مدونی وجود ندارد و عملا در ایران انجام نمی‌‌شود. 

از لحاظ شرعی نیز تقریباً هیچ یک از مراجع اهدای اسپرم مرد دیگر برای بچه دار شدن را جایز نمی‌دانند، اما آیت الله خامنه ای می‌فرمایند: در صورت اجتناب از مقدمات حرام مانند نگاه و لمس و غیره، لقاح تخمک زن و با اسپرم اهدایی از فرد دیگر اشکالی ندارد و جایز است، اما این امر بدیهی است که فرزند به دنیا آمده متعلق به شوهر آن زن نیست.

هزینه عمل اسپرم اهدایی

همانطور که گفتیم بعد از گذراندن آزمایشات مخصوص، فرد اهدا کننده اسپرم متوجه می‌شود که اسپرم او مناسب اهدا است یا خیر. اگر فرد اهدا کننده جزء آن 5 درصد متقاضیان خوش شانس باشد که برای اهدا تایید می‌شود، برای هر نمونه منی در ایالات متحده از 100-40 دلار به وی پرداخت می‌شود. یک اهدا کننده می‌تواند به طور بالقوه در سال 6000 دلار درآمد کسب کند. اهدای اسپرم معمولاً بیشتر به خاطر پول و نه هم نوع دوستی انجام می‌شود.

در حال حاضر در کشور ما، به دلیل عدم وجود قانون مشخص در مورد اهدای اسپرم ، افراد فرصت طلب از این فرصت استفاده کرده و مبالغ هنگفتی به جیب می‌زنند. در کشور ما برای دریافت اسپرم اهدایی مبلغ 100-3 میلیون توسط برخی مراکز دریافت می‌شود. این اختلاف قیمت به دلیل تفاوت در صاحب اسپرم اهدایی است، برخی از افراد اهدا کننده اسپرم به خاطر صفات مطلوبی که دارند (ظاهر زیبا، ضریب هوشی بالا، شهرت) مبلغ بیشتری برای اهدای اسپرم دریافت می‌کنند.

برخی مراکز اهدای اسپرم با توجه به نیاز زوج درخواست کننده اسپرم و وضع مالی آن‌ها پیشنهاد ارائه اسپرم افراد شاخص را به آن‌ها می‌دهند. این مراکز به این موضوعات اشاره می‌کنند که اسپرم متعلق به فرد ورزشکار خوش هیکل، باهوش و یا صفات دیگر است و از طریق مبالغ بسیار بالایی دریافت می‌کنند، در صورتی که این امر از لحاظ اخلاقی مردود است.

لازم به ذکر است که این مبالغ یاد شده فقط برای خود اسپرم است و آزمایشات و عمل‌های مورد نیاز هزینه‌های جداگانه دارند که می‌بایستی توسط زوج متقاضی پرداخت شود.

شما می‌توانید با کلیک بر روی لینک سلامت مردان به ده‌ها مطلب پزشکی آنلاین سایت سلامتی دکتر سوشا به‌صورت رایگان دسترسی داشته باشید.

مراکز اهدای اسپرم در ایران

یکی از شناخته شده ترین مراکز درمان ناباروری در ایران پژوهشگاه رویان می‌باشد. کلینیک‌های درمان ناباروری متعددی در تهران و شهرستان‌ها در حال ارائه خدمات به افراد نابارور هستند. همچنین برخی پزشکان نیز در مطب خود برخی امور ابتدایی را انجام می‌دهند، اما به طور کلی مرکز یا بانک اهدای اسپرم قانونی در کشور ما وجود ندارد. در واقع مراکز و بانک اهدای اسپرم آشکارا فعالیت ندارند.

مقالات پیشنهادی دکتر سوشا :

• ۲۱ روش تقویت اسپرم برای بارداری و ۵ نکته برای تعادل هورمونی
• تقویت اسپرم در طب سنتی
• قارچ گانودرما برای نازایی (آیا گانودرما برای نازایی مفید است)
• عوامل و دلایل ناباروری در زنان و مردان