چگونه بفهمیم کبد سالمی داریم | سلامت کبد
اهمیت سلامت کبد در بدن
مجله پزشکی و سلامت : کبد یکی از ترجمانهای مهم در بدن هست که چندین نقش حیاتی از جمله غیر سمی کردن ترکیبات سمی، ذخیره برخی از مواد مغذی محلول در چربی مانند انواع ویتامینهای محلول در چربی، فاکتورهای انعقادی، کمک به سوخت و ساز بدن، مؤثر در هضم و جذب چربیها از راه ترشح صفرا، خنثی کردن و یا متعادل کردن اثر داروها را در بدن به انجام میرساند و به همین دلیل است که حفظ سلامت کبد بسیار اهمیت دارد.
همانطور که ملاحظه میشود این نقشهایی که کبد در بدن ایفاء میکند، سلامت کبد را به عنوان یک عضو مهم در سلامت بدن مطرح نموده است. به همین دلیل پزشکان همیشه به دنبال این مسئله هستند که با بررسی سلامت کبد، سلامت کلی بدن را نیز مورد ارزیابی قرار دهند. چون معتقدند در صورتی که کبد به طور سالم کار نکند، به احتمال قوی مشکلات فراوان و بیماریهای خاصی میتواند در بدن وجود داشته باشند.
بهترین راه تشخیص سلامت کبد
اولین قدم در تشخیص سلامت کبد، انجام آزمایشهای خون مرتبط با آنزیمهای کبدی و میزان انباشتگی چربیها در کبد میباشد. به طور طبیعی پزشکان دو آنزیم مهم را در کبد توسط آزمایش خون مورد ارزیابی قرار میدهند: یکی از این آنزیمها آسپارتات آمینوترانسفراز یا AST میباشد که به آنزیم SGOT نیز شناخته میشود و آنزیم دیگر آلانین آمینوترانسفراز یا ALT میباشد که به SGPT نیز معروف است.
در صورتی که این دو آنزیم در آزمایش خون در حد متعارف باشند، به این معنی است که وضعیت سلامت کبد در حد مطلوبی میباشد. البته در آزمایشهای خون دو فاکتور دیگر بهنامهای آلبومین و بیلی روبین نیز ممکن است مورد ارزیابی قرار گیرند. فاکتور آلبومین را برای تشخیص وجود یا عدم وجود بیماریهای خاص و فاکتور بیلیروبین را برای تعیین وضعیت سلامت کیسه صفرا و صفرا مورد آزمایش قرار میدهند.
نامتعارف بودن فاکتورهای کبدی به چه معنی است؟
در برخی موارد نامتعارف بودن چهار فاکتور فوق (SGOT، SGPT، آلبومین و بیلیروبین) میتوانند نشانههایی از بروز برخی از بیماریها یا مشکلات سلامتی و تغذیهای در بدن باشند.
نامتعارف بودن SGOT و SGPT
این دو آنزیم به عنوان شاخصهای مهم برای تعیین وضعیت تغذیه فرد نیز مطرح میباشند. برای نمونه بالا بودن این آنزیمها در آزمایش خون میتوانند با کبد چرب، مصرف غیر متعارف و ناصحیح داروها یا مصرف زیاد الکل در ارتباط باشند.
نامتعارف بودن میزان آلبومین
با وجود این که در افراد سالم به ندرت این فاکتور در آزمایش خون نامتعارف میگردد. اما بالا یا پایین بودن آن نسبت به اندازههای استاندارد در آزمایش خون، نشانه وجود بیماریهای خاص در بدن میباشد که تشخیص نهایی این بیماریها با تخصص و تشخیص پزشک امکانپذیر میباشد.
نامتعارف بودن میزان بیلیروبین
همانطور که اشاره شد، این فاکتور میتواند میزان سلامت کیسه صفرا و ترشح صفرا را در بدن نشان دهد. در واقع نامتعارف بودن آن در آزمایش خون نشان از مشکل در کیسه صفرا میباشد. به علاوه این که زیاد بودن میزان بیلیروبین با ایجاد رنگ زرد پوست نیز در ارتباط میباشد و حتی میتواند با بروز کم خونی در فرد در ارتباط باشد. البته تشخیص نهایی مشکل بر عهده پزشک میباشد.
راههای ارتقای سلامت کبد
تغذیه سالم و سلامت کبد
بهترین راه برای حفظ سلامت کبد ، آن است که از یک تغذیه سالم و متنوع که حاوی مقادیر معقولی چربی باشد، استفاده نماید. در واقع استفاده از رژیمهای غذایی پرچرب، پرکربوهیدرات و استفاده زیاد از نوشیدنیهای الکلی از جمله مواردی هستند که باعث مشکل در کبد میشوند.
عدم استعمال سیگار برای حفظ سلامت کبد
سیگار از جمله مواردی است که باعث اختلال در عملکرد کبد میگردد. چون که با وارد کردن زیادتر از حد معمول مواد سمی به بدن، بار کبد برای خنثی کردن این ترکیبات افزایش مییابد. بنابراین توصیه اکید میشود که برای حفظ سلامت کبد از استعمال دخانیات پرهیز گردد.
سلامت کبد در گرو عدم استفاده سرخود و زیاده از حد دارو
طبیعتاً مصرف زیاد هر نوع داروی شیمیایی و یا مکملهای ورزشی سنتتیک میتوانند بار زیادی بر کبد وارد کنند و کبد را فرسوده نمایند. بنابراین از استفاده زیاد داروها و مکملهای شیمایی باید به شدت پرهیز نمود.
سلامت کبد با دوری از محیطهای آلوده
زندگی در محیطهای با آلودگیهای بهداشتی به خصوص آلودگی آب و آلودگی هوا از جمله مواردی هستند که میتوانند به کبد آسیب برسانند. به همین دلیل توصیه میشود که حتماً از آب آشامیدنی و مواد غذایی بهداشتی استفاده شود و حتیالمقدور در محیطهای با آلودگیهای هوا کمتر زندگی نمود.
انجام فعالیت بدنی و ورزشی منظم
داشتن فعالیت بدنی منظم که همراه با یک تنفس عمیق مناسب در حین انجام فعالیت بدنی میباشد، میتواند بر بهبود عملکرد و سلامت کبد نقش داشته باشد. به همین دلیل توصیه میشود در هفته 3 تا 5 بار هر بار به مدت 30 تا 45 دقیقه به یک فعالیت بدنی و ورزشی پرداخته شود. سادهترین فعالیت ورزشی مانند پیادهروی برای حفظ سلامت کبد توصیه میگردد.
شما هم می توانید در مورد این مقاله پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.