کدئین (codeine)

اشکال دارویی کدئین

• قرص، شربت و تزریقی

اطلاعات دارویی کدئین

کدئین یک داروی مخدر است (گاهی اوقات ماده مخدر نیز نامیده می‌شود). از آن برای درمان انواع خفیف تا متوسط درد استفاده می‌شود. زمانی که مسکن‌های دیگر مانند پاراستامول و ایبوپروفن مؤثر نبوده‌اند، استفاده از کدئین مفید می‌باشد. این مسکن بااتصال به برخی از مناطق کوچک به نام گیرنده‌های مواد مخدر، در سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) کار می‌کند. این امر منجر به کاهش احساس درد و واکنش به درد در شما می‌شود. کدئین را با نسخه پزشک می‌توانید خریداری کنید.

کدئین در تعدادی از داروهای ترکیبی نیز وجود دارد که برخی از آن‌ها بیش از حد خریداری می‌شوند و بدون نسخه پزشک، در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند. کدئین در ترکیب با پاراستامول، مسکن دارویی را ایجاد می‌کند که استامینوفن کدئین نام دارد.

مقدار و روش درست مصرف کدئین

• قبل از شروع درمان با این دارو، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات دارویی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
• دوز و مقدار داروی ocodeine ، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید. دوز معمول کدئین (60-30 میلی گرم هر 4 ساعت) است، دوز دارو نباید بیشتر از هر چهار ساعت تکرار شود و مهم است که شما بیش از حداکثر مقدار روزانه (240 میلی گرم) مصرف نکنید.
• ترجیحاً قرص کدئین را بعد از غذا با مقداری آب بخورید تا دچار حالت تهوع نشوید.
• ممکن است پزشک شربت کدئین را برای کودک شما تجویز کند، در این صورت هنگام تهیه دارو دقت کنید که دوز درست را خریداری کنید. 
• اگر فراموش کردید که دوز داروی روزانه خود را در زمان مشخص مصرف کنید اما به زودی یادتان افتاد، دارو را مصرف کنید؛ اما اگر زمانی به یاد آوردید که نزدیک به ساعت دوز بعدی دارو است، دوز از یاد رفته را مصرف نکنید. نباید به خاطر دوز از یاد برده شده، دو دوز از دارو را باهم مصرف کنید.

موارد منع مصرف کدئین

• به تاریخ انقضای کدئین توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام‌شده است،از آن مصرف نکنید.
• هرگز codeine را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
• تداخل دارویی کدئین را چک کنید و اگر در حال استفاده از دارویی هستید که با این دارو تداخل دارد، با پزشک خود راجع به استفاده از داروهایتان مشورت نمایید.

مصرف کدئین در دوران بارداری و شیردهی

در دوران بارداری و شیردهی، نباید دارویی را خودسرانه و بدون مشورت با پزشک استفاده کنید.

تاثیر مصرف codeine بر رانندگی

کدئین باعث خواب آلودگی و سرگیجه می‌شود، از رانندگی و کار با ماشین آلات اجتناب نمایید. 

 تداخل دارویی کدئین

تداخل دارویی ممکن است عملکرد داروها را تغییر و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. یک لیست از تمام داروهایی (ازجمله داروهای با نسخه / بدون نسخه و داروهای گیاهی) که استفاده می‌کنید تهیه کرده و آن را با دکتر و داروساز خود به اشتراک بگذارید. دوز داروی مصرفی خود را بدون مشورت با دکتر خود تغییر نداده و یا مصرف دارو را ترک نکنید.

برخی از داروهایی که ممکن است با این دارو تداخل برقرار کنند عبارتند از: داروهای ضد درد خاص (داروهای مخدر دیگر مانند پنتازوسین، نالبوفین، بوتورفانول)، نالترکسون.

داروهای دیگری که می‌توانند حذف کدئین از بدن شما را تحت تاثیر قرار دهند و بدین ترتیب بر عملکرد آن تأثیر بگذارند، عبارتند از: ضد قارچ‌های آزول (مانند کتوکونازول)، آنتی بیوتیک‌های ماکرولیدی (مانند اریترومایسین)، ریفامپین ها (مانند ریفابوتین)، ریتوناویر، داروهای مورد استفاده برای درمان تشنج (مانند کاربامازپین، فنی توئین).

داروهای خاصی که در ادامه نام می‌بریم، می‌توانند خطر عوارض جانبی داروی کدئین (مانند تنفس آهسته ، خواب آلودگی شدید و سرگیجه) را چندین برابر کنند، اگر داروهایی از جمله: الکل، داروهای خواب و یا اضطراب (مانند لورازپام، دیازپام (diazepam)، زولپیدم (zolpidem))، آنتی هیستامین‌ها (از قبیل دیفن هیدرامین و ستیریزین (cetirizine))، شل‌ کننده‌های عضلانی و داروهای ضد درد و مسکن (مانند کدئین). را استفاده می‌کنید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

برچسب روی تمام داروهای خود را (مانند داروهای آلرژی یا سرماخوردگی و سرفه) بررسی کنید زیرا مواد تشکیل‌دهنده اکثر آن‌ها باعث خواب‌آلودگی می‌شود. از دکتر یا داروساز خود راجع به مصرف این داروها سؤال کنید.

داروی کدئین ممکن است با آزمایشات خاصی (از جمله آزمایش‌های سطح آمیلاز و لیپاز) تداخل داشته باشد و باعث نتایج اشتباه شود، قبل از انجام آزمایش راجع به استفاده از این دارو از پزشک خود سوال کنید.

 هشدار درباره مصرف codeine

بعضی دارو‌ها را نمی‌توان در بعضی از شرایط تجویز نمود و بعضی دارو‌ها نیز در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می‌گردد؛ بنابراین بهتر است که قبل از مصرف داروی کدئین ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:

• در صورتی‌ که باردارید و یا به نوزاد خود شیر می‌دهید.
• در صورتی‌ که هرگونه بیماری کلیوی و یا کبدی دارید.
• اگر مشکلی در پروستات یا دفع ادرار دارید.
• اگر شما هرگونه مشکلات تنفسی مثل آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) دارید.
• اگر دچار فشارخون پایین و یا ریتم غیرطبیعی قلب هستید.
• اگر هرگونه مشکل مرتبط با تیروئید یا غده فوق کلیه دارید.
• اگر شما مبتلا به صرع هستید.
• اگر سنگ کیسه صفرا یا مجاری صفراوی دارید.
• اگر بیش ‌از یک هفته است که دچار یبوست هستید و یا مشکل التهاب روده دارید.
• اگر دچار مشکلی به نام میاستنی گراویس هستید که باعث ضعف عضلانی در شما شده است.
• اگر شما به تازگی مصدومیت شدید سر داشته‌اید.
• اگر اعتیاد به مصرف مواد مخدر و الکل دارید.
• اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمامی داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویزشده است و چه بدون تجویز پزشک آن را مصرف می‌کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.
• اگر سابقه واکنش آلرژیک به دارویی دارید.

عوارض مصرف کدئین

همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف‌ کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یکسری از عوارض بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف این دارو، از بین می‌روند. در صورت بروز مستمر هر یک از عوارض می‌بایست به پزشک اطلاع داده شود:

• سرگیجه، خواب آلودگی
• احساس بیماری، دل درد، حالت تهوع و استفراغ
• یبوست
• خشکی دهان
• تعریق
• درد شکم (ممکن است توسط اسپاسم مجاری صفراوی ایجاد شود)

اگر شما هر علائم دیگری دارید که احساس می‌کنید به خاطر استفاده از codeine می‌باشد، با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض مصرف بیش از حد codeine ( مسمومیت با کدئین )

• این دارو را بیش از دوز تجویز شده توسط پزشک ، مصرف نکنید.
• اگر احساس کردید که فردی دچار مسمومیت شده است و علائمی مانند خواب آلودگی شدید، ضربان قلب آهسته، کما، تنگی نفس ، غش و ضعف (از حال رفتن) در او دیدید، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.

شرایط نگهداری از codeine

• دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
• دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه‌ دارید.