زخم معده (Peptic ulcer)
درباره بیماری زخم معده
زخمهای گوارشی به زخمهایی گفته میشود که در پوشش داخلی معده و قسمت فوقانی روده کوچک شما ایجاد میشوند. شایعترین علامت زخم معده ، درد معده است.
شایعترین علل زخم معده عفونت با یک باکتری تحت عنوان هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) است. همچنین استفاده طولانیمدت از آسپیرین (aspirin) و بعضی از داروهای دیگر مانند ایبوپروفن (ibuprofen) و ناپروکسن سدیم (naproxen sodium) نیز میتوانند منجر به ایجاد زخم معده شوند. استرس و غذاهای تند باعث ایجاد زخم معده نمیشوند ولی میتوانند نشانههای شما را بدتر کنند.
پیشنهاد میکنیم مقاله ” چه کار های را با معده خالی نباید انجام داد ” را نیز در وب سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا بخوانید. برای دریافت مشاوره پزشکی رایگان سؤالات خود را در بخش مشاوره پزشکی دکتر سوشا ثبت کنید.
آیا شما هم دچار “ بیماری زخم معده ” هستید؟
شما میتوانید در انتهای صفحه و در بخش نظرات سوال یا تجربه خود را مطرح کنید تا در کمترین زمان ممکن به سوالتان پاسخ داده شود
علائم و نشانه های بیماری زخم معده
کلیک کنیدتقریباً سه چهارم افراد مبتلا به زخم معده نشانهای ندارند. با این وجود برخی از افراد ممکن است علائم زیر را بارز سازند:
- درد معده همراه با سوزش
- احساس پری، نفخ یا باد گلو کردن
- عدم تحمل غذاهای چرب
- سوزش سر دل
- حالت تهوع
شایعترین نشانه زخم معده درد معده و سوزش آن است. اسید معده باعث بدتر شدن درد میشود، خصوصاً اگر معده شما خالی باشد. این درد اغلب با خوردن غذاهای خاصی که اسید معده را خنثی میکنند یا با استفاده از داروهای کاهنده اسید بهبود مییابد؛ اما ممکن است دوباره بروز کند. درد ممکن است بین وعدههای غذایی و شبها بدتر شود.
در مواردی هم ممکن است علائم یا نشانههای شدید زخم معده بروز کند، مانند:
- استفراغ خونی که ممکن است قرمز یا سیاه باشد
- دفع خون تیره در مدفوع، یا سیاه و تیرهرنگ شدن مدفوع
- مشکل تنفسی
- احساس ضعف
- تهوع یا استفراغ
- کاهش وزن با علت نامعلوم
- تغییر اشتها
علت بیماری زخم معده
کلیک کنیددستگاه گوارش شما با یک لایه مخاطی که به طور معمول در مقابل اسید مقاوم است، پوشیده شده است؛ اما اگر مقدار اسید افزایش یابد یا میزان مخاط کاهش یابد، ممکن است دچار زخم معده شوید. در واقع زخمهای گوارشی هنگامی رخ میدهند که اسید ترشح شده در دستگاه گوارش، لایه داخلی معده یا روده کوچک را از بین میبرد. اسید میتواند یک زخم باز دردناک ایجاد کند که ممکن است خونریزی هم داشته باشد.
علل رایج زخم معده عبارتند از:
عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری
باکتریهای هلیکوباکتر پیلوری عمدتاً در لایه مخاطی پوشاننده بخش داخلی دستگاه گوارش زندگی میکند. در اغلب موارد، باکتری H. pylori مشکل خاصی ایجاد نمیکند، اما میتواند موجب التهاب لایه داخلی معده شده و زخم ایجاد کند. روشن نیست که عفونت H. pylori چگونه در فردی ایجاد میگردد. ممکن است این باکتری از طریق از طریق تماس نزدیک، مانند بوسیدن، فردی به فرد انتقال یابد. افراد ممکن است از طریق غذا و آب آلوده نیز به این عفونت دچار شوند.
استفاده منظم از داروهای ضد درد خاص
مصرف طولانیمدت برخی از داروها، مانند آسپیرین و همچنین بعضی داروهای ضد درد نظیر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، میتوانند موجب تخریب معده و روده کوچک شما شوند. این داروها عبارتند از: ایبوپروفن (ibuprofen) و ناپروکسن سدیم (naproxen sodium)، یا استامینوفن (acetaminophen). به همین دلیل است که زخمهای گوارشی در افراد مسن که بیشتر از این داروها استفاده میکنند و یا افرادی که این داروها را برای استئوآرتریت مصرف میکنند، بیشتر است.
سایر داروها
مصرف برخی داروهای دیگر نیز ممکن است احتمال ابتلا به زخم معده را افزایش دهند. مثالهایی از این داروها عبارتند از: استروئیدها، داروهای ضد انعقاد، آسپیرین با دوز کم، بازدارندههای انتخابی باز جذب سروتونین (SSRIs)، آلندرونات (alendronate) و ریزدرونات (risedronate).
عوامل تشدید کننده بیماری زخم معده
کلیک کنیدعلاوه بر مصرف زیاد برخی از داروهای مسکن نظیر آسپرین، عوامل دیگری نیز وجود دارند که احتمال ابتلا به زخم معده را افزایش میدهند. برخی از آنها عبارتند از:
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن ممكن است خطر ابتلا به زخم معده را در افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری افزایش دهد.
نوشیدن الکل
الکل میتواند باعث تخریب بافت مخاطی معده شود و از طرفی تولید اسید معده را افزایش میدهد.
استرس
استرس و اضطراب نیز به دلایل مختلفی احتمال ابتلا به زخم معده را افزایش میدهند. برخی معتقدند که استرس، تولید اسید معده را افزایش میدهد.
غذاهای تند
غذاهای تند باعث ایجاد زخم معده نمیشوند، اما در صورت ابتلا به این عارضه، عوارض آن را تشدید میکنند.
عوارض بیماری زخم معده
کلیک کنیددر صورتی که زخم معده به موقع درمان نشود، ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. برخی از آنها عبارتند از:
خونریزی داخلی
زخم معده ممکن است منجر به یک خونریزی آهسته و مداوم شود که نتیجه آن کم خونی خواهد بود. گاهی هم خونریزی آنقدر شدید است که نیاز به بستری شدن در بیمارستان و انتقال خون وجود دارد. از دست دادن شدید خون میتواند به صورت دفع استفراغ یا مدفوع سیاه و خونی بروز کند.
عفونت
زخم معده ممکن است باعث ایجاد یک سوراخ در دیواره معده یا روده کوچک شود. این سوراخ شما را در معرض خطر عفونتهای جدی حفره شکم (پریتونیت) قرار میدهد.
انسداد
زخمهای گوارشی میتواند منجر به تورم، التهاب یا زخمی شود که ممکن است عبور از غذا از طریق دستگاه گوارش را مسدود کند. این انسداد ممکن است باعث شود که دائماً احساس سیری داشته باشید، استفراغ کنید و مقداری زیادی وزن کم کنید.
تشخیص بیماری زخم معده
کلیک کنیدبرای تشخیص زخم معده ، پزشکتان سابقه پزشکی شما را خواهد پرسید و در ادامه یک معاینه فیزیکی از شما به عمل میآورد. گاهی برای تشخیص زخم معده نیاز به انجام آزمایشهای تشخیصی است، مانند:
آزمایش برای تشخیص وجود عفونت هلیکوباکتر پیلوری
پزشک شما ممکن است آزمایشهایی برای تعیین اینکه آیا باکتری هلیکوباکتر پیلوری در بدن شما وجود دارد، درخواست کند. تشخیص وجود عفونت H. pylori با آزمایش خون، مدفوع یا تست تنفسی، انجام میپذیرد. نتیجه آزمایش خون معمولاً نادرست است و نباید به طور معمول استفاده شود.
برای آزمایش تنفس، به شما یک قرص که حاوی کربن رادیواکتیو است، داده میشود. باکتری H. pylori این ماده را در معده تجزیه میکند. سپس، شما درون یک کیسه تنفس میکنید و در صورتی که شما به باکتری هلیکوباکتر پیلوری آلوده باشید، کربن دی اکسید بازدم شما حاوی کربن رادیواکتیو است.
اگر قبل از انجام آزمایش هلیکوباکتر پیلوری، از داروهای آنتی اسید استفاده میکنید، به دکتر خود اطلاع دهید تا بهترین آزمایش را برای شما انتخاب کند. حتی ممکن است نیاز باشد که دارو را برای یک دوره زمانی کوتاه متوقف کنید؛ زیرا آنتی اسیدها میتوانند منجر به ایجاد نتایج منفی کاذب شود.
تشخیص زخم معده با اندوسکوپی
پزشک شما ممکن است برای بررسی سیستم گوارش فوقانی شما از اندوسکوپی کمک بگیرد. در طی آندوسکوپی دکتر شما یک لوله توخالی مجهز به یک لنز (اندوسکوپ) را به داخل گلو، مری، معده و روده کوچک انتقال میدهد. با استفاده از دوربین آندوسکوپ، پزشکتان میتواند وجود هرگونه زخم گوارشی نظیر زخم معده را بررسی کند.
اگر پزشکتان تشخیص وجود زخم را بدهد، نمونههای کوچکی از بافت معده را با روشی بیوپسی برمیدارد و جهت بررسی به آزمایشگاه میفرستد. در بیوپسی مشخص میشود که آیا H. pylori در معده شما وجود دارد یا خیر. اندوسکوپی معمولاً در مواقع زیر انجام میشود:
- سن بالا داشته باشید.
- علائم خونریزی داشته باشید
- وزن زیادی از دست داده باشید
- مشکلاتی در بلع و گوارش غذا داشته باشید.
اگر آندوسکوپی وجود زخم معده را در شما نشان دهد، پس از آغاز درمان، با انجام آندوسکوپی وضعیت بیمار پیگیری میشود تا مشخص شود که بهبود یافته است یا خیر. انجام این کار، حتی اگر علائم شما بهبود یافته باشد، باز هم الزامی است.
عکسبرداری با باریم
در این روش عکسبرداری، یک مایع حاوی باریم به فرد داده میشود. باریم سطح دستگاه گوارش را میپوشاند و باعث قابل رؤیت شدن زخم میشود.
درمان بیماری زخم معده
کلیک کنیددرمان زخم معده بستگی به علت ایجاد آن دارد. معمولاً درمان شامل درمان عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری (در صورت وجود)، حذف یا کاهش استفاده از داروهای آسپیرین و داروهای مشابه و در صورت نیاز استفاده از درمان دارویی.
داروها میتوانند عبارتند از:
داروهای آنتی بیوتیک
گاهی ممکن است پزشکتان برای برطرف کردن عفونت هلیکوباکتر پیلوری، ترکیبی از آنتی بیوتیک ها را پیشنهاد کند. داروها ممکن است شامل آموکسی سیلین (amoxicillin)، کلاریترومایسین (clarithromycin)، مترونیدازول (metronidazole)، تینیدازول (tinidazole)، تتراسایکلین (tetracycline) و لووفلوکساسین (levofloxacin) باشد.
نوع آنتی بیوتیک هایی که برایتان تجویز میشود، بر اساس جایی که شما زندگی میکنید و میزان مقاومت آنتی بیوتیکی در محل زندگی شما، تعیین میشود. به احتمال زیاد شما نیاز به مصرف آنتی بیوتیک ها برای دو هفته خواهید داشت. همچنین داروهای دیگری برای کاهش اسید معده برایتان تجویز خواهد شد، مانند مهارکنندههای پمپ اسید معده و احتمال بیسموت سالیسیلات (bismuth subsalicylate).
داروهایی که تولید اسید را مسدود میکنند و باعث بهبود وضعیت فرد میشوند.
مهارکنندههای پمپ پروتون که به نام PPI نیز شناخته میشوند، تولید اسید معده را کاهش میدهند. این داروها عبارتند از امپرازول (omeprazole)، لنزوپرازول (lansoprazole)، رابپرازول (rabeprazole)، اسموپرازول (esomeprazole) و پنتوپرازول (pantoprazole).
استفاده طولانی مدت از مهارکنندههای پمپ پروتون، به ویژه در دوزهای بالا، ممکن است خطر ابتلا به شکستگی ران، مچ دست و ستون فقرات را افزایش دهد. ممکن است استفاده همزمان از مکمل کلسیم این خطر را کاهش دهد. در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
داروهایی که تولید اسید را کاهش میدهند
مسدود کنندههای اسید که همچنین مسدودکنندههای هیستامین (H-2) نامیده میشوند، میزان آزادسازی اسید معده به داخل دستگاه گوارش را کاهش میدهد. این داروها درد ناشی از زخم معده را کاهش داده و باعث بهبودی میشود.
داروی رانیتیدین (ranitidine)، فاموتیدین (famotidine)، سایمتیدین (cimetidine) و نیزاتیدین (nizatidine) از داروهای این گروه هستند.
آنتی اسیدها که اسید معده را خنثی میکنند.
پزشک شما ممکن است یک دارو ضد اسید برای شما تجویز کند. آنتی اسید ها اسید معده را خنثی میکنند و به این طریق باعث تسکین درد میشوند. عوارض جانبی میتواند شامل یبوست یا اسهال باشد که بستگی به نوع دارو دارد. آنتی اسیدها میتوانند علائم شما را تسکین دهند اما کمکی به بهبود زخم نمیکنند.
داروهایی که از پوشش معده و روده کوچک خود محافظت میکنند.
در بعضی موارد، پزشک شما ممکن است داروهایی را که به نام سیتوپروتکتیو (cytoprotective) هستند برای محافظت از بافتهای معده و روده، تجویز کند. مثالهایی از این دارو عبارتند از داروهای تجویزی سوکرال فت (sucralfate) و میزوپروستول یا سایتوتک (Cytotec یا misoprostol).
پیشنهاد میکنیم مقاله ” داروهای ضد سوزش معده خطر مرگ را بالا میبرند ” را نیز در وب سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا بخوانید. برای دریافت مشاوره پزشکی رایگان سؤالات خود را در بخش مشاوره پزشکی دکتر سوشا ثبت کنید.
پیشگیری از بیماری زخم معده
کلیک کنیدشما میتوانید با رعایت یکسری نکات و توصیهها، از بروز زخم معده در خود پیشگیری کنید. در ادامه توصیههایی برای پیشگیری از زخم معده ارائه شده است:
از بروز عفونت با هلیکوباکتر پیلوری پیشگیری کنید
هنوز به طور دقیق مشخص نشده است که هلیکوباکتر پیلوری چگونه پخش میشود، اما شواهدی وجود دارد که این باکتری از طریق مصرف غذا یا آب آلوده، از فردی به فرد دیگر انتقال مییابد. شما میتوانید با شستشوی منظم دستها با صابون و آب و خوردن غذاهایی که به طور کامل پخته شدهاند، اقدام کنید.
داروهای خود را با احتیاط بیشتری مصرف کنید
اگر شما به طور منظم از داروهای مسکن استفاده کنید که خطر ابتلا به زخم معده را افزایش میدهد، با اقداماتی جلوی ابتلای خود را بگیرید. به عنوان مثال، داروهای خود را همراه با وعدههای غذایی مصرف کنید. با پزشک خود مشورت کنید تا کمترین دوز ممکن را پیدا کنید که هنوز هم درد شما را تسکین میدهد ولی خطر کمتری برای ایجاد زخم معده دارد. هنگام مصرف دارو، از مصرف الکل جلوگیری کنید؛ زیرا باعث افزایش خطر زخم معده میشود. گاهی هم ممکن است لازم باشد همراه با داروهای خود، داروهای اضافی مانند آنتی اسیدها، PPI، مسدود کننده اسید یا داروهای ضد زخم (cytoprotective) مصرف کنید.
پیشنهاد میکنیم مقاله ” شناخت غذاهای سرطان زا و ضد سرطان و پیشگیری از سرطان معده ” را نیز در وب سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا بخوانید. برای دریافت مشاوره پزشکی رایگان سؤالات خود را در بخش مشاوره پزشکی دکتر سوشا ثبت کنید.
من پلیپ معده دارم پارسال توی سینا دکتر شریفی اندوسکوپی کرد وپلیپ برداشت حالا دوباره همان حالتها را دارم خودشون گفتند سال دیگه بیا دوباره اندوسکپی کنم باز اگه هست دوباره بر دارم حالا خیلی نگرانم لطفا راهنمای بفرمایید
شما هم می توانید در مورد این بیماری داستان خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت داستان خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن داستان جدید " کلیک کنید. همچنین داستان شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، داستان شما نمایش داده می شود.شما هم می توانید در مورد این بیماری پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.من پلیپ معده دارم پارسال توی سینا دکتر شریفی اندوسکوپی کرد وپلیپ برداشت حالا دوباره همان حالتها را دارم خودشون گفتند سال دیگه بیا دوباره اندوسکپی کنم باز اگه هست دوباره بر دارم حالا خیلی نگرانم لطفا راهنمای بفرمایید