کیست پانکراس (Pancreatic cysts)

شما ممکن است نشانه‌ای از کیست پانکراس مشاهده نکنید و اغلب آن‌ها هنگامی‌که آزمایشات تصویربرداری از شکم به دلیل دیگری انجام می‌شود یافت می‌شوند. هنگامی‌که علائم و نشانه‌های کیست‌ پانکراس رخ می‌دهد، آن‌ها به‌ طور معمول عبارت‌اند از:

• درد مداوم شکم، که ممکن است هنگام تماس خود را نشان دهد.
• توده‌ای که در قسمت فوقانی شکم احساس می‌شود.
• تهوع و استفراغ

علت اکثر کیست‌های پانکراس ناشناخته است. برخی کیست‌ها در بیماران مبتلا به بیماری‌های نادر از جمله بیماری فون هیپل لیندا (von Hippel-Lindau )، که یک اختلال ژنتیکی است که می‌تواند لوزالمعده و اندام‌های دیگر را تحت تأثیر قرار دهد، ایجاد می‌گردند.

کیست پانکراس کاذب اغلب یک بیماری دردناک است که در آن آنزیم‌های گوارشی قبل از موعد مقرر فعال‌شده و پانکراس را تحریک می‌کنند (پانکراتیت). کیست پانکراس کاذب همچنین می‌تواند در اثر آسیب به شکم، از جمله بروز تصادف ایجاد شود.

مصرف الکل سنگین و سنگ کیسه صفرا عوامل خطر پانکراتیت هستند، و پانکراتیت یک عامل خطر برای کیست پانکراس کاذب است. آسیب شکمی نیز یک عامل خطر برای کیست کاذب محسوب می‌شود.

کیست پانکراس بیشتر از گذشته به دلیل بهبود تکنولوژی تصویربرداری تشخیص داده می‌شود. بسیاری از کیست‌‌های پانکراس در طول اسکن شکم برای بررسی مشکلات دیگر تشخیص داده می‌شوند.

چالش اصلی در تشخیص این است که آیا کیست پانکراس ممکن است سرطانی شود یا خیر. برای کمک به تشخیص و درمان برنامه‌ریزی این روش اغلب استفاده می‌شود:

• تاریخچه پزشکی : آسیب شکمی قبلی یا پانکراتیت ممکن است نشان‌دهنده کیست کاذب باشد.
• سی‌تی‌اسکن : این تست تصویر برداری می‌تواند اطلاعات دقیقی در مورد اندازه و ساختار یک کیست پانکراس فراهم کند.
• اسکن MRI : این تست تصویر برداری می‌توانید جزئیات ظریفی از یک کیست پانکراس را نشان دهد از جمله این‌ که آیا هرگونه عاملی که نشان‌دهنده خطر بالاتر سرطان است را دارد یا خیر.
• سونوگرافی اندوسکوپیک : این آزمون، مانند MRI، می‌توانید یک تصویر دقیق از کیست کیست پانکراس فراهم کند. همچنین، مایع را می‌توان از کیست برای تجزیه ‌و تحلیل در آزمایشگاه از نظر علائم احتمالی سرطان جمع‌آوری کرد.

ویژگی‌ها و محل کیست پانکراس، در کنار سن و جنس شما می‌تواند به پزشکان در تعیین دقیق نوع کیست کمک کند:

• کیست آدنوما سروز می‌تواند به‌ اندازه‌ای بزرگ باشد که منجر به جابجایی اعضای مجاور شود و درد شکم و احساس پری ایجاد نماید. این نوع کیست اغلب در زنان مسن‌تر از ۶۰ سال رخ می‌دهد و به‌ ندرت سرطانی می‌شود.
• کیست آدنوما موسینوس که معمولاً در پیکر و یا دم پانکراس واقع‌ شده و اغلب در زنان میان‌سال رخ می‌دهد. کیست آدنوما موسینوس پیش سرطانی است، به معنی آن‌ که ممکن است در صورت عدم درمان، به سرطان منجر شود.
• نئوپلاسم موسینوس پاپیلاری داخل مجراها (IPMN) که در مجرای اصلی پانکراس و یا یکی از شاخه‌های جانبی آن ایجاد می‌گردد. IPMN ممکن است پیش سرطانی یا سرطانی باشد. این نوع، اغلب در مردان و زنان مسن‌تر از ۵۰ سال رخ می‌دهد. بسته به محل آن و عوامل دیگر، IPMN ممکن است به عمل جراحی برای برداشتن نیاز داشته باشد.
• تومور کیستیک پاپیلاری که معمولاً در بدن و یا دم پانکراس رخ می‌دهد و اغلب در زنان جوان‌تر از ۳۵ سال دیده می‌شود. همچنین به‌ عنوان نئوپلاسم کیستیک پاپیلاری شناخته‌ شده است. نادر است و معمولاً سرطانی می‌شود.
• تومور سلول‌های جزیره‌ای کیستیک عمدتاً جامد است، اما می‌تواند اجزای شبه کیستیک داشته باشد. تومورهای سلول‌های جزیره‌ای کیستیک نادر است. می‌توان آن را با دیگر انواع کیست پانکراس اشتباه گرفت و ممکن است به پیش سرطانی یا سرطانی باشد.

انتظار هوشیارانه و یا درمان بستگی به نوع کیست، اندازه آن، ویژگی‌های آن و اینکه چه چیزی باعث بروز علائم شده است، دارد.

انتظار هوشیارانه

کیست پانکراس کاذب خوش‌خیم، حتی نوع بزرگ آن، می‌تواند تا زمانی که باعث ناراحتی شما نشود به حال خود رها شود. کیست آدنوما سروز به‌ ندرت سرطانی می‌شود، لذا آن را نیز می‌توان به حال خود رها کرد، مگر آن‌ که باعث ایجاد علائم شده و یا رشد کند. اما تمام کیست‌های‌ پانکراس باید تحت پایش قرار گیرند.

زه کشی یا تخلیه

کیست کاذبی که ایجاد علائم آزار دهنده کند و یا در حال رشد باشد را می‌توان تخلیه کرد. یک لوله قابل‌ انعطاف کوچک (آندوسکوپ) از طریق دهان به معده و روده کوچک منتقل می‌شود. آندوسکوپ به یک پروب سونوگرافی (آندوسکوپی سونوگرافی) و یک سوزن برای تخلیه کیست مجهز شده است. گاهی اوقات زهکشی از طریق پوست لازم است.

عمل جراحی

ممکن است برای حذف یک کیست کاذب بزرگ یا یک کیست آدنوما سروز که باعث درد یا سایر علائم شود، جراحی لازم باشد. انواع دیگر از کیست پانکراس به‌ طور کلی به دلیل خطر ابتلا به سرطان به جراحی نیاز دارند. کیست کاذب ممکن است در صورت داشتن پانکراتیت عود کند.

© سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا