واژینیت | عفونت واژن (Vaginal infection)

علائم و نشانه واژینیت ممکن است شامل:

• تغییر در رنگ، بو و میزان ترشح از مهبل
• خارش واژن و یا التهاب آن
• درد در هنگام مقاربت
• ادرار دردناک
• خونریزی واژینال یا لکه بینی

ترشحات واژینال

ویژگی‌های ترشح مهبلی ممکن است نوع واژینیت شما را نشان دهد. مثال‌ها عبارت‌اند از:

• واژینوز باکتریال : معمولاً یک ترشح سفید مایل به خاکستری ایجاد می‌شود اغلب با بویی شبیه بوی ماهی، که ممکن است پس از مقاربت جنسی بیشتر خود را نشان بدهد.
• عفونت قارچی : علامت اصلی آن خارش است، اما ممکن است یک ترشح غلیظ سفید که شبیه پنیر است دیده شود.
• تریکومونیاز : عفونت تریکومونا ترشحی به رنگ زرد که گاهی اوقات به صورت کف مایل به سبز دیده می‌شود، تولید می‌کند.

اگر شما هرگونه ناراحتی واژینال غیر معمول دارید، به خصوص اگر:

• قبلاً هرگز عفونت واژن نداشته‌اید؛ مراجعه به دکتر می‌تواند درباره علت بیماری و شناسایی علائم و نشانه‌های آن به شما کمک کند.
• قبلاً عفونت واژن داشته‌اید اما این بار متفاوت به نظر برسد.
• داشتن شرکای جنسی متعدد و یا یک شریک جنسی جدید؛ شما ممکن است یک عفونت منتقله از راه جنسی داشته باشید. علائم و نشانه‌های برخی از عفونت‌های جنسی شبیه عفونت‌های قارچی یا باکتریایی است.
• یک دوره کامل داروهای ضد مخمر را به پایان رسانده باشید اما نشانه‌های شما همچنان باقی مانده باشد،و دچار تب، و یا یک بوی خاص در واژن باشید که ناخوشایند باشد. این علائم ممکن است نشانه عفونت با چیزی غیر از مخمر و یا با یک سویه مقاوم مخمر باشد.

علت بیماری بستگی به نوع واژینیت شما دارد.

واژینوز باکتریال

واژینوز باکتریال از رشد بیش از حد یکی از موجودات زنده (باکتری،قارچ) معمول در مهبل (واژن) به وجود می‌آید. معمولاً، باکتری‌های مفید (مانند لاکتوباسیل) تعداد باکتری‌های “بد” (بی‌هوازی) را در مهبل کاهش می‌دهند. اما اگر باکتری‌های بی‌هوازی بیش از حد زیاد شوند و از تعادل خارج شوند، باعث واژینوز باکتریال می‌شوند. این نوع از واژینیت به نظر می‌رسد به مقاربت جنسی مرتبط باشد- به خصوص اگر فرد شرکاء جنسی متعدد یا یک شریک جنسی جدید داشته باشد- اما در زنانی که از نظر جنسی فعال هستند نیز رخ می‌دهد.

عفونت مخمر

یک عفونت قارچی است که زمانی که رشد بیش از حد ارگانیسم‌های قارچی در مهبل وجود دارد ایجاد می‌شود (معمولاً کاندیدا آلبیکانس) علاوه بر عفونت قارچی واژن، کاندیدا آلبیکانس باعث عفونت سایر مناطق مرطوب بدن نیز می‌شود از جمله دهان (برفک)، چین پوست و ناخن. قارچ همچنین می‌تواند بثورات (ضایعات) مربوز به استفاده از نوار بهداشتی و پوشک ایجاد کند.

تریکومونا

تریکومونا عفونت مقاربتی شایع ناشی از یک انگل تک سلولی میکروسکوپی به نام تریکوموناس واژینالیس است. این ارگانیسم از طریق مقاربت جنسی با کسی که در حال حاضر دارای عفونت است انتشار می یابد. در مردان، معمولاً این ارگانیسم دستگاه ادراری را آلوده می‌کند، اما اغلب باعث عوارض خاصی نمی‌شود. در زنان ، تریکومونا معمولاً مهبل را آلوده می‌کند و معمولاً در آن باعث ایجاد علائم خاصی می‌شود.

واژینیت غیر عفونی

اسپری واژن، دوش‌های مهبلی، صابون معطر، مواد شوینده معطر و محصولات اسپرم کش ممکن است یک واکنش حساسیتی ایجاد کند یا باعث تحریک فرج و بافت‌های واژن شود. نازک شدن پوشش واژن –در نتیجه کاهش سطح هورمون پس از یائسگی و یا عمل جراحی برداشتن تخمدان- همچنین می‌توانید خارش واژن و سوزش را سبب شود.

عواملی که خطر ابتلا به واژینیت را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:

• تغییرات هورمونی، مانند کسانی که قرص‌های ضد بارداری یا یائسگی مصرف می‌کنند
• فعالیت جنسی
• داشتن یک عفونت منتقله از راه جنسی
• داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و استروئیدها
• دیابت کنترل نشده
• استفاده از محصولات بهداشتی مانند اسپری دئودورانت
• دوش واژینال
• استفاده از لباس‌های تنگ و مرطوب
• استفاده از دستگاه داخل رحمی (IUD) برای کنترل بارداری

به طور کلی، عفونت‌های واژن عوارض جدی ایجاد نمی‌کند.ولی در زنان باردار، واژینوز باکتریایی و تریکومونیاز باعث زایمان زودرس و تولد نوزادان با وزن تولد کم شده است. زنان مبتلا به تریکومونیاز و یا واژینوز باکتریال همچنین بیشتر در معرض خطر ابتلا به HIV و سایر بیماری‌های مقاربتی هستند.

برای تشخیص التهاب واژن، دکتر شما ممکن است کارهای زیر را انجام دهد :

• بررسی سابقه قبلی فرد : از جمله هرگونه ابتلا به عفونت‌های واژن و یا بیماری‌های مقاربتی.
• معاینه لگنی : در حین معاینه لگنی، دکتر شما ممکن است یک نمونه از ترشحات گردن رحم و یا واژن را برای آزمایش و تعیین نوع واژینیت جمع‌آوری کند.

عوامل و شرایط مختلفی می‌توانند باعث واژینیت شوند، بنابراین نوع درمان بسته به علت واژینیت تعیین می‌گردد:

درمان واژینوز باکتریال

برای این نوع از التهاب واژن ، پزشک قرص مترونیدازول (Flagyl) خوراکی یا ژل مترونیدازول (MetroGel) یا کرم کلیندامایسین (Cleocin) جهت استفاده موضعی تجویز می‌کند. داروها معمولاً یک یا دو بار در روز به مدت پنج تا هفت روز استفاده می‌شوند.

درمان عفونت‌های قارچی

عفونت مخمر معمولاً با یک کرم ضد قارچ یا شیاف(مانند میکونازول، کلوتریمازول و یا تیوکونازول درمان می‌شود. همچنین ممکن است با یک ضد قارچ خوراکی مانند فلوکونازول درمان شود. ممکن است علت بیماری شما چیزی غیر از عفونت قارچی باشد و در صورتی که خودسرانه به درمان با داروی ضد قارچ بپردازید ممکن است تشخیص دقیق و درمان مناسب را به تأخیر بیاندازید. لذا قبل از هر اقدامی حتماً به پزشک مراجعه کنید.

درمان تریکومونیاز

پزشک برای درمان این نوع از واژینیت معمولاً قرص مترونیدازول (Flagyl) و یا تینیدازول (Tindamax) تجویز می‌کند.

درمان نازک شدن پوشش واژن (آتروفی واژن)

استروژن – در قالب کرم‌های واژینال، قرص و غیره به طور مؤثری می‌تواند التهاب مهبل تحلیل رفته را بهبود بخشد. این درمان حتماً با تجویز پزشک می‌بایست انجام شود.

درمان واژینیت غیر عفونی

برای درمان این نوع از التهاب واژن، شما نیاز به تعیین دقیق منشأ التهاب و جلوگیری از آن دارید.علل احتمالی عبارت‌اند از: استفاده از صابون جدید، مواد شوینده، دستمال‌های بهداشتی و یا تامپون. دکتر شما ممکن است با تجویز استروژن موضعی به شکل پمادهای نشانه‌های شما را از بین ببرد.

درمان‌های پیشگیرانه

شما برای درمان تریکومونا، واژینوز باکتریال و آتروفی واژن نیاز به نسخه پزشک دارند. اما اگر شما فکر می‌کنید که به عفونت قارچی مبتلا شده‌اید،می‌توانید با پیمودن این مراحل به درمانتان کمک کنید :

استفاده از داروهای بدون نسخه برای عفونت‌های قارچی

روش درمانی شامل یک روز، سه روز و یا هفت روز استفاده از کرم یا شیاف واژینال می‌باشد مانند کلوتریمازول (Gyne-Lotrimin)، میکونازول (Monistat) و یا تیوکونازول (Vagistat) .برخی از محصولات نیز با استعمال خارجی یک کرم به لوب‌ها و دریچه‌های واژن اثر خود را اعمال می‌کنند.

استفاده از کمپرس‌های سردی مثل لیف حمام

به منطقه لبی واژن،تا در این مناطق تا زمان اثر کامل داروهای قارچی احساس ناراحتی کمتر شود.

رعایت بهداشت

رعایت بهداشت می‌تواند از تکرار برخی از انواع واژینیت جلوگیری کند و برخی از علائم را تسکین دهد.

اجتناب از حمام

وان داغ و چشمه‌های معدنی؛با صابون از بیرون ناحیه تناسلی خود را شستشو دهید و پس از یک دوش، منطقه را به خوبی برای جلوگیری از التهاب خشک کنید. از صابون‌های معطر و یا خشن استفاده نکنید،مانند دئودورانت

اجتناب از محرک‌ها

از محرک‌ها اجتناب کنید مانند تامپون‌های معطر و پدها

طرز شست و شوی مناسب

هنگام استفاده از توالت،بدن را از جلو به سمت عقب شست و شو دهید. انجام این کار باعث جلوگیری از گسترش باکتری‌های مدفوع به مهبل می‌شود.

موارد دیگری که ممکن است به جلوگیری از واژینیت کمک کند:

• از دوش مهبل استفاده نکنید : نیازی نیست برای شست و شوی مهبل غیر از حمام کردن از چیز دیگری استفاده کنید. دوش واژینال مکرر موجوداتی که به طور طبیعی در واژن زندگی می‌کنند را از حالت تعادل خارج می‌کند و خطر ابتلا به عفونت واژن را افزایش می‌دهد. دوش نمی‌تواند عفونت واژن را از بین ببرد.
• استفاده از کاندوم : استفاده از کاندوم لاتکس می‌تواند هم به مرد و هم به زن کمک کند از گسترش بیماری‌ها از طریق تماس جنسی پیشگیری کنند.
• لباس زیر پنبه‌ای بپوشید : همچنین جوراب شلواری دارای فاق نخی استفاده کنید.اگر شما بدون لباس زیر احساس راحتی می‌کنید،بدون پوشیدن لباس زیر به رختخواب بروید چرا که مخمر در محیط‌های مرطوب رشد می‌کند.

• آیا بوی واژن نگران ‌کننده است؟
• روش های درمان خانگی عفونت قارچی واژن
• 6 عادت روزانه که عفونت قارچی واژن را بدتر می‌کند
• بهترین روش های درمان خانگی عفونت قارچی واژن
• نکاتی که باید راجع به واژن و اندام تناسلی زنان بدانید
• راهکارهای قطعی برای درمان عفونت های قارچی واژن

مرجع تخصصی پزشکی و سلامت دکتر سوشا