واژینوز باکتریال (bacterial vaginosis)

علائم و نشانه‌های واژینوز باکتریال عبارت‌اند از:

• ترشح رقیق، خاکستری، سفید یا سبز از واژن
• بوی بد واژن شبیه بوی “ماهی”
• خارش واژن
• سوزش در هنگام ادرار

بسیاری از زنان مبتلا به واژینوز باکتریال هیچ علامت یا نشانه‌ای ندارند.

واژینوز باکتریال ناشی از رشد بیش‌ از حد یکی از چند باکتری که به‌ طور طبیعی در مهبل (واژن) یافت می‌شوند، می‌باشد. معمولاً تعداد باکتری‌های خوب (لاکتوباسیل) از تعداد باکتری‌های بد (بی‌هوازی) بیشتر است. اما اگر تعداد باکتری‌های بی‌هوازی بیش‌ از حد شود، آن‌ها تعادل طبیعی میکروارگانیسم‌ها در واژن را به هم زده و باعث ایجاد بیماری می‌گردند.

عوامل خطر برای واژینوز باکتریال عبارت‌اند از:

• داشتن شرکای جنسی متعدد یا یک شریک جنسی جدید : پزشکان کاملاً نمی‌دانند که ارتباط بین فعالیت جنسی و واژینوز باکتریال چیست، اما در اغلب موارد در زنانی که شرکای جنسی متعدد یا یک شریک جنسی جدید دارند، رخ می‌دهد. واژینوز باکتریال همچنین اغلب در زنانی که همجنسگرا هستند، رخ می‌دهد.
• دوش واژینال : عمل شستشوی مهبل (واژن) با آب و یا یک عامل پاک‌کننده (دوش واژینال) ممکن است تعادل طبیعی میکروارگانیسم‌های مهبل (واژن) را به هم بزند. این می‌تواند باعث رشد بیش‌ از حد باکتری‌های بی‌هوازی شود، و واژینوز باکتریایی ایجاد کند. از آنجا که مهبل (واژن) خود به‌ خود تمیز می‌شود، دوش واژینال لازم نیست.
• فقدان طبیعی باکتری لاکتوباسیل : اگر محیط واژن به‌ طور طبیعی به‌ اندازه کافی باکتری لاکتوباسیل نداشته باشد بیشتر احتمال ابتلا به واژینوز باکتریال دارید.

واژینوز باکتریال به‌ طور کلی موجب بروز عوارض می‌شود. گاهی اوقات، داشتن واژینوز باکتریال ممکن است منجر به عوارض زیر شود:

• تولد زودرس : در زنان باردار، واژینوز باکتریال به زایمان زودرس و نوزادان با وزن کم در هنگام تولد منجر می‌شود.
• بیماری‌های مقاربتی : داشتن واژینوز باکتریال باعث می‌شود زنان بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های مقاربتی مثل HIV، ویروس هرپس سیمپلکس، کلامیدیا یا سوزاک شوند. اگر شما به HIV مبتلا باشید واژینوز باکتریال شانس انتقال این ویروس به شریک زندگی شما را افزایش می‌دهد.
• خطر عفونت بعد از عمل جراحی زنان و زایمان : داشتن واژینوز باکتریال ممکن است خطر ابتلا به عفونت پس از جراحی‌هایی مانند هیسترکتومی یا اتساع و کورتاژ (D & C) را افزایش دهد.
• بیماری التهابی لگن (PID) : واژینوز باکتریال می‌تواند گاهی اوقات PID، عفونت رحم و لوله‌های فالوپ ایجاد کند که می‌تواند خطر ناباروری را افزایش دهد.

برای تشخیص واژینوز باکتریال، دکتر شما ممکن است:

• سؤالاتی در مورد سابقه پزشکی : هرگونه عفونت واژن قبلی و یا عفونت‌های جنسی از شما بپرسد.
• انجام یک معاینه لگنی : با واردکردن دو انگشت به مهبل (واژن) در حالی با دست دیگر بر روی شکم فشار وارد می‌آورد، به بررسی ارگان‌های لگنی و جستجوی هرگونه نشانه‌ای که ممکن است بیماری را نشان دهد، باشید.
• برداشت یک نمونه از ترشحات واژن : پزشک ممکن است این نمونه را ازنظر رشد بیش‌ از حد باکتری‌های بی‌هوازی در فلور واژن چک کنید. دکتر شما ممکن است ترشحات واژن را در زیر میکروسکوپ بررسی کرده و به دنبال “سلول‌های کلیدی،”که در واقع سلول‌های واژنی پوشیده شده با باکتری‌هایی مسبب واژینوز باکتریال هستند، می‌گردد.
• بررسی pH واژن : دکتر شما ممکن است اسیدیته واژن را با قرار دادن یک نوار تست pH در مهبل (واژن) چک کند. pH واژن ۴٫۵ یا بالاتر نشانه‌ای از واژینوز باکتریال است.

برای درمان واژینوز باکتریال، دکتر شما ممکن است یکی از داروهای زیر را تجویز کند:

• مترونیدازول (Metronidazole) : این دارو ممکن است به‌ صورت قرص خوراکی تجویز گردد. همچنین مترونیدازول به‌ صورت ژل موضعی که در محل مهبل (واژن) استفاده می‌شود نیز موجود است.
• کلیندامایسین (Clindamycin) : این دارو به‌ صورت کرم در مهبل (واژن) استفاده می‌شود.
• تینیدازول (Tindamax) : این دارو به‌ صورت خوراکی مصرف می‌شود.

به‌ طور کلی لازم نیست شریک جنسی یک زن آلوده نیز درمان شود. اما واژینوز باکتریال می‌تواند بین شرکای جنسی زن گسترش پیدا کند. شرکای جنسی زن آلوده می‌بایست با انجام آزمایش به تشخیص و در صورت لزوم درمان بیماری اقدام کنند. درمان به‌ خصوص برای زنان باردار اهمیت می‌یابد چرا که به کاهش خطر ابتلا به زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن پایین منجر خواهد شد.

عود

این اتفاق رایجی است که واژینوز باکتریال در عرض ۳ تا ۱۲ ماه، با وجود درمان، مجدداً عود کند. لذا ممکن است لازم باشد که مجدداً از داروهایی مثل مترونیدازول استفاده شود.

• خارش دستگاه تناسلی زنان به خاطر چیست؟

© سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا