فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial fibrillation)

شایع‌ترین علامت احساس ضربان سریع قلب بدون دلیل مشخص است (تپش قلب). دیگر علائم شایع شامل نبض نامنظم، احساس خستگی، تنگی نفس و درد قفسه سینه است. گاهی اوقات فیبریلاسیون دهلیزی باعث ایجاد لخته داخل قلب می‌شود. اگر لخته از قلب خارج و وارد مغز شود باعث بروز سکته مغزی می‌شود. در برخی افراد فیبریلاسیون دهلیزی باعث ایجاد هیچ علامتی نمی‌شود.

اختلالات و یا صدمه به ساختار قلب شایع‌ترین علت فیبریلاسیون دهلیزی است. علل احتمالی از فیبریلاسیون دهلیزی عبارت‌اند از:

• فشارخون بالا
• حمله قلبی
• بیماری عروق کرونر
• دریچه غیرطبیعی قلب
• نقص قلبی مادرزادی
• پرکاری غدد تیروئید یا دیگر عدم تعادل متابولیکی
• قرار گرفتن در معرض محرک‌هایی مانند داروها، کافئین، تنباکو و الکل
• سندرم سینوس بیمار (Sick sinus syndrome) عملکرد نامناسب ضربان‌ساز طبیعی قلب
• بیماری‌های ریوی
• عمل جراحی قلب قبلی
• عفونت‌های ویروسی
• استرس ناشی از ذات‌الریه، عمل جراحی و یا سایر بیماری‌ها
• آپنه خواب

با این‌ حال، برخی از افرادی که فیبریلاسیون دهلیزی دارند هیچ نقص قلبی یا آسیب دیگری در قلبشان ندارند. در فیبریلاسیون دهلیزی علت اغلب نامشخص است و عوارض جدی نادر است.

فیبریلاسیون دهلیزی در افراد بالای ۶۰ سال شایع‌تر است. بااین‌حال در هر سنی می‌تواند روی دهد. گاهی اوقات فیبریلاسیون دهلیزی بدون علت ایجاد می‌شود اما در صورت داشتن هر یک از موارد زیر خطر افزایش می‌یابد.

• بیماری قلبی ناشی از کلسترول بالا
• بزرگی قلب ناشی از فشارخون بالا
• آسیب دریچه قلب
• غده تیروئید پرکار
• بیماری ریه
• مصرف زیاد ترکیبات الکلی
• مصرف داروهای خاص

ممکن است دچار عوارض جانبی فیبریلاسیون دهلیزی یا عوارض جانبی داروها شوید. در صورت بروز هریک از این علائم به پزشک مراجعه کنید:

• درد قفسه سینه
• تپش قلب
• تنگی نفس
• خونریزی
• غش کردن

در فیبریلاسیون دهلیزی، دکتر با بررسی علائم و نشانه‌ها، تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی به تشخیص می‌پردازد. همچنین ممکن است چندین آزمایش جهت تشخیص وضعیتتان انجام دهد، از جمله:

• نوار قلب (ECG)
• مانیتور هولتر (Holter monitor) برای بررسی سوابق فعالیت قلب طی ۲۴ ساعت قبل یا بیشتر
• ثبت وقایع (Event recorder) که فعالیت قلب را طی هفته‌ها یا ماه‌های قبل ثبت می‌کند.
• اکوکاردیوگرام؛ ثبت تصویر از قلب با استفاده از امواج صوتی

همچنین با انجام آزمایش خون، تست ورزش یا تست استرس و رادیوگرافی قفسه سینه با استفاده از اشعه ایکس می‌تواند با رد سایر علل، تشخیص را قطعی کند.

درمان فیبریلاسیون دهلیزی بستگی به شدت علائم دارد. هم چنین بستگی به سابقه بیماری قلبی یا سکته مغزی نیز دارد.

اگر فیبریلاسیون دهلیزی جدید باشد و بیماری علائم زیادی داشته باشد در این صورت پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که بیمار را با کاردیوورسیون الکتریکی (Electrical cardioversion) درمان کند. در این نوع درمان پزشک به بیمار داروی آرام‌بخش می‌دهد سپس با شوک الکتریکی ریتم قلب را به حالت طبیعی برمی‌گرداند.

اگر علائم خفیف باشد ممکن است پزشک داروهایی برای کاهش ضربان قلب تجویز کند. اگر فیبریلاسیون دهلیزی از بین نرفت ممکن است پزشک کاردیوورسیون الکتریکی انجام دهد.

ممکن است پزشک داروهای رقیق‌کننده خون مانند هپارین(heparin)، آسپیرین(aspirin) یا وارفارین(varfarin) تجویز نماید. اگر بیماری که تحت کاردیوورسیون قرار خواهد گرفت سابقه سکته مغزی داشته باشد یا اگر درخطر بروز حمله قلبی در آینده است نیاز است که بیمار این داروها را مصرف کند.

ممکن است پزشک توصیه کند که بیمار مصرف کافئین را کم یا متوقف کند. زیرا قلب را سریع‌تر می‌کند.

در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد؟

درمان علت فیبریلاسیون دهلیزی اغلب باعث برگشت ضربان طبیعی قلب می‌شود. اگر پزشک نتوانست علت بیماری را درمان کند ممکن است نیاز باشد که برای کنترل ضربان قلب دارو مصرف کنید. برای اجتناب از عوارض، داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید. اگر داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید پزشک برای شما آزمایش خون درخواست خواهد کرد.

مرجع تخصصی پزشکی و سلامت دکتر سوشا