زونا (Shingles)

در ابتدا بیمار دچار سوزش، خارش و درد در ناحیه پوست می‌شود. پس از چند روز ممکن است علائم زیر ایجاد شود:

• دانه‌های دردناک که تبدیل به تاول‌های پر از مایع می‌شوند.
• تب
• سردرد
• خستگی

طی سه الی چهار روز تاول‌ها خشک‌شده و دلمه می‌بندند. سپس طی ده روز این دلمه‌ها بهبود یافته و ریزش پوست صورت می‌گیرد اما جای زخم در بعضی افراد باقی می‌ماند. اگر عصبی که به چشم می‌رود تحت تأثیر قرار گیرد می‌تواند التهاب بالقوه خطرناک قرنیه ایجاد کند. به‌ ندرت عفونت عصب صورت باعث ضعیفی و یا فلج یک طرف صورت می‌شود.

زونا توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌گردد. این ویروس موجب بیماری آبله‌ مرغان می‌شود اما بعداً می‌تواند در سلول‌های عصبی مخفی شود. اگر ویروس بعداً فعال شود می‌تواند ایجاد زونا کند. دلیل فعال شدن محدود ویروس شناخته‌ نشده است اما زونا اغلب در زمان استرس یا بیماری رخ می‌دهد. زونا عموماً در افراد با سنین پنجاه تا هفتاد سال ایجاد می‌گردد. افرادی که دچار نقص ایمنی هستند مانند افراد مبتلا به ایدز یا کسانی که تحت شیمی‌ درمانی هستند نسبت به زونا حساس‌ترند به‌ خصوص احتمال ابتلا به این بیماری در افراد مبتلا به ایدز زیاد می‌شود.

ویروس واریسلا زوستر به‌ راحتی از طریق تماس مستقیم با تاول‌ها گسترش‌ یافته و موجب بروز آبله‌ مرغان در افرادی که نسبت به این بیماری ایمن نیستند می‌شود.

هرکسی که به آبله‌ مرغان مبتلا شده باشد امکان ابتلا به زونا را نیز دارد. اما فاکتورهایی که می‌توانند ریسک ابتلای شما به زونا را افزایش دهند عبارت‌اند از:

• سنین بالاتر از ۵۰ سالگی
• ابتلا به بیماری‌های خاص که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند مانند ایدز
• تحت درمان سرطان بودن
• دریافت داروهای خاص که معمولاً برای پیشگیری از رد پیوند تجویز می‌شوند و یا مصرف طولانی‌ مدت داروهای استروئیدی مانند پردنیزون

عوارض ناشی از زونا می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

نورالژی پست هرپتیک (Postherpetic neuralgia)

برای برخی افراد، درد ناشی از زونا همچنان مدت‌ها پس از، از بین رفتن تاول‌ها باقی می‌ماند. این وضعیت به‌ عنوان نورالژی پست هرپتیک شناخته‌شده است و هنگامی رخ می‌دهد که فیبرهای عصبی آسیب‌ دیده پیام اشتباه و اغراق‌ آمیزی از درد در پوست به مغز ارسال کنند.

از دست دادن بینایی

ایجاد زونا در داخل یا اطراف چشم (زونای چشم) می‌تواند به یک عفونت چشمی دردناک که ممکن است به از دست دادن بینایی شود، منجر گردد.

مشکلات عصبی

بسته به این‌که بیماری زونا کدام اعصاب را تحت تأثیر قرار دهد، می‌تواند التهاب مغز (آنسفالیت)، فلج صورت، و یا اختلالاتی در شنیدن و یا تعادل ایجاد کند.

عفونت‌های پوستی

اگر ضایعات ناشی از زونا به‌درستی درمان نشود، عفونت‌های پوستی باکتریایی ممکن است ایجاد گردد.

تشخیص زونا معمولاً بر اساس سابقه در یک طرف از بدن همراه با راش‌ها و تاول‌های بارز تشخیص داده می‌شود. دکتر شما همچنین ممکن است با برداشت بافت و یا کشت تاول جهت بررسی در آزمایشگاه تشخیص را قطعی کند.

تا زمانی که راش‌ها ظاهر نشوند مشکل می‌توان زونا را تشخیص داد و ممکن است درد اطراف دنده با آنژین اشتباه شود. ممکن است پزشک به‌ منظور کاهش شدت علائم و خطر نورآلژی پست هرپتیک داروی ضد ویروس تجویز کند. در صورتی‌ که چشم تحت تأثیر قرار گرفته باشد و یا ایمنی فرد ضعیف باشد فوراً باید درمان ضد ویروسی آغاز گردد. از مسکن‌ها جهت کاهش درد استفاده می‌کنند. کاربامازپین نیز ممکن است به کاهش درد طولانی‌ مدت ناشی از نورآلژی پست هرپتیک کمک کند. اکثراً افرادی که مبتلا به زونا می‌شوند، ۲ تا ۶ هفته بعد بهبود می‌یابند اما بیش از نیمی از افراد بالای ۵۰ سال دچار نورآلژی پست هرپتیک می‌گردند.

یک حمله منفرد زونا باعث ایمنی بخشی نمی‌شود و ممکن است مجدداً عود کند.

مرجع تخصصی پزشکی و سلامت دکتر سوشا