افزایش کلسترول خون (Hypercholesterolemia)
درباره بیماری افزایش کلسترول خون
اطلاعات بیماریها : کلسترول یک ماده مومی شکل است که در چربی خون شما یافت می‌شود. بدن شما به کلسترول برای ساختن سلولهای سالم نیاز دارد اما افزایش کلسترول خون از محدوده نرمال می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد.
هنگامی که میزان کلسترول بدن شما بالا باشد، ممکن است چربی در رگ‌های خونی شما رسوب کند. درنهایت، این رسوبات، جریان خون در شریان‌ها را با مشکل مواجه می‌کنند. قلب شما ممکن است خون غنی از اکسیژن را به میزان نیاز دریافت نکند و درنتیجه خطر ابتلا به حمله قلبی افزایش می‌یابد. کاهش جریان خون به مغز نیز می‌تواند به سکته مغزی منجر شود.
کلسترول بالا (کلسترول) می‌تواند ارثی باشد، اما اغلب ناشی از شیوه زندگی ناسالم است و درنتیجه قابل پیشگیری و درمان می‌باشد. با یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و گاهی دارو درمانی می‌توان کلسترول خون را کاهش داد.
کلسترول بالا معمولاً بدون علامت است. آزمایش خون تنها راه تعیین کلسترول بالا است.
انواع کلسترول خون
کلیک کنیدکلسترول به واسطه اتصال به پروتئین در خون حمل می‌شود؛ به این ترکیب پروتئین و کلسترول لیپوپروتئین گفته می‌شود. انواع مختلفی از کلسترول، براساس اینکه چه نوع کلسترولی توسط لیپوپروتئین حمل می‌شود وجود دارد. من جمله:
لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)
LDL یا کلسترول “بد” ذرات کلسترول را در سراسر بدن حمل می‌کند. کلسترول LDL دیواره شریان‌ها را سخت و مجرای آن‌ها را تنگ می‌کند.
لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم (VLDL)
این نوع از لیپوپروتئین بالاترین میزان تری گلیسیرید، یک نوع از چربی موجود در خون را حمل می‌کند. کلسترول VLDL باعث حجیم‌تر شدن کلسترول LDL شده، و باعث می‌شود رگ‌های خونی تنگ‌تر شوند. اگر شما در حال مصرف داروی پایین آورنده کلسترول هستید اما همچنان دارای سطح بالای VLDL هستید، به درمان‌های دیگری برای کاهش‌تری گلیسیرید نیاز دارید.
لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)
HDL و یا کلسترول “خوب” کلسترول اضافی را برداشت می‌کند و آن را به کبد منتقل می‌کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
کلیک کنیددر سن 20 سالگی برای آزمایش کلسترول پایه خون مراجعه کنید و پس از آن کلسترول خون خود را حداقل هر پنج سال یک بار اندازه‌گیری کنید. اگر نتایج آزمایش شما در محدوده مطلوب نباشد، دکتر شما ممکن است اندازه‌گیری‌های مکرر را توصیه کند خصوصاً اگر سابقه خانوادگی کلسترول بالا، بیماریهای قلبی و یا سایر عوامل خطر، مانند سیگار کشیدن، دیابت یا فشار خون بالا داشته باشید.
عوامل خطر یا ریسک فاکتورها در بیماری افزایش کلسترول خون
کلیک کنیدعواملی مانند عدم تحرک، چاقی و رژیم غذایی ناسالم – به افزایش LDL و کاهش HDL کمک می‌کند. عواملی خارج از کنترل نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشند؛ به عنوان مثال، ساختار ژنتیکی شما ممکن است کارآمدی سلول‌ها در برداشت کلسترول LDL از خون را کاهش دهد و یا منجر به تولید بسیار زیاد کلسترول در کبد شود.
شما به احتمال زیاد به افزایش کلسترول که می‌تواند به بیماریهای قلبی منجر شود مبتلا خواهید شد اگر هر یک از این عوامل خطر را داشته باشید:
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن با آسیب رساندن به دیواره رگ‌های خونی، منجر به رسوب ذرات چربی در آن خواهد شد. سیگار کشیدن همچنین ممکن است سطح HDL و یا کلسترول “خوب” را پایین بیاورد.
چاقی
داشتن شاخص توده بدنی (BMI= 30) یا بیشتر شما را در معرض خطر کلسترول بالا قرار می‌دهد.
دور کمر بزرگ
اگر شما مردی با دور کمر حداقل 102 سانتی متر و یا زنی با دور کمر حداقل 89 سانتی متر باشید در معرض خطر خواهید بود.
رژیم غذایی نامناسب
غذاهایی که غنی از کلسترول هستند، مانند گوشت قرمز و فراورده‌های لبنی پرچرب، کلسترول کلی بدن را افزایش می‌دهند. خوردن چربی اشباع موجود در محصولات حیوانی و چربی ترانس موجود در برخی از شیرینی‌ها و غذاهای فرآوری شده، نیز می‌تواند سطح کلسترول را بالا ببرد.
عدم انجام ورزش
ورزش با افزایش HDL یا کلسترول “خوب” بدن و کاهش LDL یا کلسترول “بد” به شما کمک می‌کند. نداشتن فعالیت بدنی کافی، شما را در معرض خطر کلسترول بالا قرار می‌دهد.
بیماری دیابت
قند خون بالا به افزایش کلسترول بد و کاهش کلسترول خوب منجر می‌شود. همچنین قند خون بالا به دیواره عروق آسیب می‌زند.
عوارض بیماری افزایش کلسترول خون
کلیک کنیدکلسترول بالا می‌تواند باعث تصلب شرایین در اثر تجمع کلسترول و دیگر رسوبات در دیواره شریان‌ها شود. این انباشته‌ها می‌تواند جریان خون در شریان‌ها را کاهش دهد که خود می‌تواند موجب ایجاد عوارضی شود از قبیل:
درد قفسه سینه
اگر سرخرگ‌هایی که به قلب خون می‌رسانند (عروق کرونر) تحت تأثیر قرار بگیرند، شما ممکن است به درد قفسه سینه (آنژین) و سایر علائم بیماری عروق کرونر دچار شوید.
حمله قلبی
اگر جریان خون به بخشی از قلب، بر اثر انسداد عروق متوقف شود، احتمال حمله قلبی وجود خواهد داشت.
سکته مغزی
شبیه به یک حمله قلبی، اگر جریان خون به بخشی از مغز توسط یک لخته خون مسدود شده باشد، سکته مغزی رخ می‌دهد.
درمان بیماری افزایش کلسترول خون
کلیک کنیدتغییر در شیوه زندگی مانند ورزش و انتخاب رژیم غذایی سالم اولین خط دفاعی در برابر کلسترول بالا می‌باشد. اما اگر شما این تغییرات مهم در شیوه زندگی را ایجاد کردید اما همچنان سطح کلسترول بالا باقی ماند، دکتر شما ممکن است دارو تجویز کند.
انتخاب دارویی خاص یا ترکیبی از داروها بستگی به عوامل مختلف، از جمله عوامل خطر فرد، سن، سلامت فعلی و عوارض جانبی احتمالی دارد. انتخاب‌های شایع عبارت‌اند از:
استاتین‌ها
استاتین‌ها از معمول‌ترین داروهای تجویزی برای کاهش کلسترول هستند. آن‌ها ماده مورد نیاز کبد برای ساخت کلسترول را حذف می‌کنند. این باعث می‌شود که کبد کلسترول مورد نیاز خود را از خون دریافت کند. استاتین‌ها همچنین ممکن است باعث بازجذب کلسترول از دیواره عروق شود و به این ترتیب بیماریهای مربوط به عروق کرونری را بهبود بخشد. داروهای این دسته شامل آتورواستاتین (Lipitor)، فلووستاتین (Lescol)، لووستاتین (Altoprev، Mevacor) ، پیتاواستاتین (Livalo) پراواستاتین (پراواکول)، رزوواستاتین (Crestor) و سیمواستاتین (Zocor) می‌باشند.
رزین‌های متصل به اسیدهای صفراوی
کبد از کلسترول برای ساخت اسیدهای صفراوی، یک ماده مورد نیاز برای هضم، استفاده می‌کند. داروهای این گروه شامل کلستیرامین (Prevalite)، colesevelam (Welchol) و کولستیپول (colestipol (Colestid هستند که کاهش کلسترول را به طور غیر مستقیم با اتصال به اسیدهای صفراوی انجام می‌دهند. این باعث می‌شود که کبد با استفاده از کلسترول اضافی به ساخت اسیدهای صفراوی بیشتر بپردازد که درنهایت باعث کاهش سطح کلسترول خون خواهد شد.
مهارکننده های جذب کلسترول
روده کوچک کلسترول را از غذای دریافتی جذب می‌کند و آن را به خون منتشر می‌کند. داروی ازتیمایب (Ezetimibe (Zetia باعث کاهش کلسترول خون با محدود کردن جذب کلسترول از رژیم غذایی می‌شود. Zetia را می‌توان در ترکیب با داروهای استاتین استفاده نمود.
داروی ترکیبی مهار کننده جذب کلسترول و استاتین
داروی ترکیبی ویتورین ezetimibe-simvastatin) Vytorin) هم می‌تواند از جذب کلسترول غذا در روده کوچک جلوگیری کند و هم تولید کلسترول در کبد را کاهش دهد. این مشخص نیست که Vytorin در کاهش خطر بیماریهای قلبی مؤثرتر از استفاده از سیمواستاتین به تنهایی هست یا نه.
داروهای تزریقی
کلاس جدیدی از داروها می‌تواند به کبد در جذب بیشتر کلسترول LDL کمک کند که به این ترتیب میزان کلسترول در گردش خون شما را کاهش می‌دهد. سازمان غذا و دارو اخیراً استفاده از (alirocumab (Praluent و (evolocumab (Repatha را برای افرادی که به یک بیماری ژنتیکی مبتلا هستند که باعث افزایش بسیار بالای LDL می‌شود، توصیه کرده است. این داروها همچنین ممکن است برای افرادی که حملات قلبی یا سکته داشته‌اند و نیاز به کاهش سطح LDL خود دارند نیز استفاده شود. این داروهای تزریقی در خانه یک یا دو بار در ماه استفاده می‌شود.
داروهای مربوط به تری گلیسیرید بالا
اگر شما تری گلیسیرید بالا نیز داشته باشید، دکتر شما ممکن است داروهای زیر را تجویز کند:
فیبرات
داروهای فنوفیبرات (TriCor) و ژمفیبروزیل (Lopid) با کاهش توانایی کبد در تولید لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم (VLDL) و با بالا بردن سرعت حذف تری گلیسیرید از خون، باعث کاهش تری گلیسیرید می‌شوند. کلسترول VLDL عمدتاً شامل تری گلیسرید می‌باشد.
نیاسین
نیاسین (نیاسین) با محدود کردن توانایی کبد در تولید کلسترول LDL و VLDL، میزان تری گلیسرید را کاهش می‌دهد. اما نیاسین هیچ سود اضافه‌تری به نسبت استفاده از استاتین به تنهایی ارائه نمی‌دهد و با توجه به اینکه نیاسین با آسیب کبدی و سکته مغزی مرتبط است، هم اکنون پزشکان آن را تنها برای افرادی که نمی‌توانند استاتین مصرف کنند تجویز می‌کنند.
مکمل‌های اسید چرب امگا 3
مکمل‌های اسید چرب امگا 3 می‌تواند به کاهش کلسترول کمک کند. شما می‌توانید از مکمل‌های بدون نسخه امگا 3 استفاده کنید یا ممکن است پزشکتان لووازا (Lovaza)، یک مکمل نسخه‌ای اسید چرب امگا 3، را به عنوان یک راه برای کاهش تری گلیسرید، تجویز کند. این مکمل ممکن است همراه با یکی دیگر از درمان‌های کلسترول بالای خون مانند استاتین تجویز شود. اگر شما تصمیم دارید نوع بدون نسخه این مکمل را دریافت کنید حتماً قبل از آن با پزشک مشورت کنید چرا که این دارو می‌تواند بر سایر داروهایی که مصرف می‌کنید تأثیر بگذارد.
تحمل متفاوت
تحمل داروها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. عوارض جانبی شایع شامل درد عضلانی، درد معده، یبوست، تهوع و اسهال است. اگر شما تصمیم به دریافت دارو برای کلسترول داشته باشید، دکتر شما ممکن است تست‌هایی برای سنجش عملکرد کبدی برای کنترل اثر دارو بر کبد انجام دهد.
کودکان و درمان بیماری افزایش کلسترول خون
رژیم غذایی و ورزش بهترین درمان اولیه برای کودکان 2 ساله و بزرگ‌تر که دارای کلسترول بالا و یا چاق هستند می‌باشد. آکادمی اطفال آمریکا استفاده از داروهای تجویزی، مانند استاتین‌ها را برای کودکان 8 ساله، آن هم در صورتی که دچار سطح بالای کلسترول LDL باشند مجاز می‌داند. با این حال، این توصیه بحث برانگیز است چراکه اثرات طولانی مدت داروهای کاهنده کلسترول به طور گسترده در کودکان مورد مطالعه قرار نگرفته است. علاوه بر این، داروهای کاهش کلسترول خاص مانند نیاسین برای کودکان توصیه نمی‌شود. لذا می‌بایست در این مورد حتماً با پزشک متخصص مشورت شود تا بهترین راه درمان را برای کودکتان در پیش بگیرید.
پیشگیری از بیماری افزایش کلسترول خون
کلیک کنیدبرای پیشگیری از ابتلا به بیماری افزایش کلسترول خون اقدامات زیر را انجام دهید:
• کاهش وزن اضافی و حفظ وزن سالم
• ترک سیگار
• یک رژیم غذایی کم نمک، کم چرب که شامل بسیاری از میوه‌ها، سبزیجات و غلات سبوس‌دار باشد.
• ورزش در اکثر روزهای هفته برای حداقل 30 دقیقه
• عدم استفاده از الکل
چه اقداماتی را می‌توانید برای کاهش ریسک ابتلا به بیماری افزایش کلسترول خون انجام دهید؟
هرگز برای ایجاد تغییراتی در شیوه زندگی زود نیست؛ مانند ترک سیگار، خوردن غذاهای سالم و فعال شدن از لحاظ جسمی. این‌ها اصول اصلی پیشگیری از کلسترول بالا و عوارض ناشی از آن، از جمله حمله قلبی و سکته می‌باشد.
یک آزمایش خون برای بررسی میزان کلسترول، به طور معمول موارد زیر را گزارش می‌دهد:
• کلسترول تام یا کلی
• کلسترول LDL
• کلسترول HDL
• تری گلیسیرید – یک نوع از چربی‌های موجود در خون
برای اندازه‌گیری دقیق‌تر، خوردن و نوشیدن هر چیزی (به جز آب) به مدت نه تا 12 ساعت قبل از گرفتن نمونه خون ممنوع است.
اهداف متفاوت LDL
از آنجا که کلسترول LDL یک عامل خطر عمده برای بیماری قلبی است، تمرکز اصلی درمان، پایین آوردن این نوع کلسترول است. سطح کلسترول بسته به نوع وضعیت فرد متفاوت است.
اغلب مردم باید سطح LDL را کمتر از 130 میلی گرم / دسی لیتر نگه دارند. اگر شما دیگر عوامل خطر برای بیماریهای قلبی را داشته باشید، LDL هدف خود را می‌بایست زیر 100 میلی گرم / دسی لیتر نگه دارید. اگر شما در معرض خطر بسیار بالای بیماری قلبی هستید، ممکن است نیاز به نگه داشتن سطح LDL کمتر از 70 میلی گرم / دسی لیتر داشته باشید. به طور کلی، کاهش سطح کلسترول LDL در هر صورت بهتر است.
شما در معرض خطر بالای بیماری قلبی قرار خواهید داشت اگر:
• قبلاً یک حمله قلبی یا سکته مغزی داشته‌اید.
• انسداد عروق در گردن داشته باشید (بیماری شریان کاروتید)
• انسداد عروق در دست‌ها و پاها (بیماری عروق محیطی) داشته باشید.
• مبتلا به دیابتی که نیاز به درمان دارد، باشید.
علاوه بر این، ابتلا به دو یا تعداد بیشتری از عوامل خطر زیر نیز ممکن است شما را در گروه پرخطر قرار دهد:
• سیگار کشیدن
• فشار خون بالا
• HDL پایین
• سابقه خانوادگی بیماری زودرس قلبی
• سن بالاتر از 45 در مردان و یا بالاتر از 55 در زنان
• لیپوپروتئین بالا (A)، نوع دیگری از چربی خون
کودکان و آزمایش کلسترول خون
کودکان 2 ساله هم می‌توانند کلسترول بالا داشته باشند، اما همه کودکان نیاز به غربالگری برای تعیین کلسترول بالا ندارند. آکادمی اطفال آمریکا (AAP) آزمایش کلسترول را برای تمام کودکان بین سنین 9 و 11 سال توصیه می‌کند. همچنین توصیه به غربالگری برای کودکان یک ساله‌ای که دارای سابقه خانوادگی افزایش کلسترول و یا بیماری عروق کرونر زودرس هستند، شده است.
آکادمی اطفال آمریکا همچنین انجام این تست را حتی در نبود سابقه خانوادگی کلسترول بالا در صورتی که کودک سایر عوامل خطر کلسترول بالا، مانند چاقی، فشار خون بالا یا دیابت را داشته باشد نیز توصیه می‌کند.
مطالب مرتبط با بیماری افزایش کلسترول خون
کلیک کنید
من همش رژیمم ورزشم میکنم اما نمیدونم چرا کلسترولم از یه حدی پایین تر نمیاد!! علتش میتونه ژنتیکی باشه؟
شما هم می توانید در مورد این بیماری داستان خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت داستان خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن داستان جدید " کلیک کنید. همچنین داستان شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، داستان شما نمایش داده می شود.شما هم می توانید در مورد این بیماری پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.من همش رژیمم ورزشم میکنم اما نمیدونم چرا کلسترولم از یه حدی پایین تر نمیاد!! علتش میتونه ژنتیکی باشه؟