عقب ماندگی ذهنی (Mental Retardation)
درباره بیماری عقب ماندگی ذهنی
اطلاعات بیماریها : عقب ماندگی ذهنی اختلالی است که با عملکرد هوشی به نحو قابل ملاحظه پایینتر از نرمال (ضریب هوشی ۷۰ و پایینتر) همراه با اختلال در عملکردهای انطباقی مشخص میشود. برای تشخیص این اختلال شروع آن باید قبل از ۱۸ سالگی باشد.
همهگیرشناسی
شیوع تقریبی آن معادل ۱% جمعیت است. در پسرها ۱.۵ برابر دخترها دیده میشود. نوع خفیف آن در طبقات پایین بیشتر است. اما انواع متوسط و شدیدتر تقریباً در همه طبقات اجتماعی شیوع یکسان دارد.
علل بیماری عقب ماندگی ذهنی
کلیک کنیدعقب ماندگی ذهنی یک گروه ناهمگون با تنوع علل را شامل میشود:
اختلال کروموزومی و ژنتیک
سندروم دان (Down)، سندروم X شکننده (Fragile X)، فنیل کتونوری، نوروفیبروماتوز، اختلال رت (Rett)، توبروس اسکلروزیس، اختلالات ناشی از کمبودهای آنزیمی
عوامل پره ناتال و پری ناتال
بیماریهای مزمن مادر مانند فشار خون، دیابت و آنمی کنترل نشده، مشکلات زایمانی، بیماری عفونی مانند سرخجه، بیماری سایتومگال، سیفلیس، توکسوپلاسموزیس، ایدز
بیماریهای اکتسابی دوران کودکی
عفونتها مانند انسفالیت و مننژیت، ضربه به سر
عوامل محیطی-فرهنگی-اجتماعی
فقر، سوءتغذیه، حاملگی در دوران نوجوانی و فقدان محرکهای لازم در محیط نامناسب اجتماعی میتواند عقبماندگی را به دنبال داشته باشد.
به طور کلی میتوان گفت که عوامل روانی-اجتماعی منجر به عقب ماندگی ذهنی خفیف شده و اختلالات ژنتیک، تروماتیک و متابولیک منجر به عقب ماندگی ذهنی متوسط تا شدید میشوند.
ارزیابی
ارزیابی قوای هوشی توسط روانشناس ماهر در شرایط مناسبی که همکاری کودک نیز تأمین گردد، صورت میگیرد. برای ارزیابی از آزمونهای استاندارد مانند آزمون استنفورد بینه-مقیاس هوشی وکسلر برای کودکان (WISC-R) و مقیاس رشدی بیلی (Baly) استفاده میگردد.
ارزیابی عملکرد انطباقی با شرححال، مشاهده بالینی و آزمونهای خاصی صورت میگیرد. ارزیابی ژنتیک برای مشاوره خانواده برای تصمیمگیری درباره بارداری بعدی ضروری است. بدیهی است ارزیابی پزشکی نیز برای ردیابی علل عقب ماندگی ذهنی ضروری است. در این صورت برحسب شرایط بالینی از انواع تستهای آزمایشگاهی و روشهای تصویرنگاری مغز استفاده میشود.
توصیف بالینی
همانگونه که ذکر شد، عقب ماندگی ذهنی با بهره هوشی کمتر از ۷۰ همراه با اختلال در مهارتهای انطباقی فرد مشخص میشود. این افراد معمولاً در انطباق با نیازهای اقتصادی-اجتماعی مشکلدارند. برحسب میزان بهره هوشی (IQ) عقب ماندگی ذهنی به چهار زیرگروه تقسیم میشود. خفیف، متوسط، شدید، عمیق.
ضریب هوشی ۷۰ تا ۷۹ عملکرد هوش مرزی نامیده شده و عقب ماندگی ذهنی محسوب نمیگردد. گرچه این افراد نیز در جریان زندگی روزمره مشکلاتی دارند.
عقب ماندگی ذهنی خفیف
بهره هوشی این افراد در محدود ۵۰-۷۰ میباشد. این گروه تقریباً ۸۵% موارد عقب ماندگی ذهنی را شامل میشوند. این گروه آموزش پذیر خوانده میشوند. چرا که میتوانند خواندن، نوشتن و بعضی از محاسبات ریاضی را یاد بگیرند. می تا اواخر نوجوانی تا کلاس ششم دبستان پیش بروند. بعضی از حرفهها را یاد بگیرند و شغلی داشته باشند. توانایی کلامیشان نزدیک به افراد نرمال است و ممکن است تا شروع سن مدرسه تشخیص داده نشوند. در بزرگسالی اکثراً توانایی زندگی مستقل دارند گرچه در موارد بحرانی نیاز به کمک دارند.
عقب ماندگی ذهنی متوسط
بهره هوشی این گروه در محدود ۳۵-۴۰ تا ۵۰-۵۵ قرار داشته و تقریباً ۱۰% موارد عقب ماندگی ذهنی را شامل میشوند. این گروه تربیتپذیر نامیده میشوند. صحبت کردن را یاد میگیرند و کلمات ساده را میشناسند. مهارت لازم جهت رسیدگی به خود مانند حمام کردن و شستن لباس را یاد میگیرند. در بزرگسالی توانایی انجام بعضی از کارهای معمول و ساده را دارند. در مدرسه احتمال اینکه از کلاس دوم فراتر بروند کم است.
عقب ماندگی ذهنی شدید
بهره هوشی عقبماندگی شدید در محدوده ۲۰-۲۵ تا ۳۵-۴۰ قرار داشته و در عقبماندگی عمیق بهره هوشی کمتر از ۲۰-۲۵ است. این گروه تربیت ناپذیر نامیده شده، رشد زبانی و حرکتی محدود دارند. غالباً در سالهای قبل از مدرسه مشکلشان آشکار است. عمدتاً نیاز به سرپرستی گسترده و مستمر و گاهی نگهداری در موسسه دارند.
تشخیص بیماری عقب ماندگی ذهنی
کلیک کنیدملاکهای تشخیصی عقب ماندگی ذهنی
• عملکرد هوشی بهطور قابل ملاحظه کمتر از حد متوسط، بهره هوشی تقریباً ۷۰ یا کمتر از آن در یک آزمون هوشی انفرادی (برای شیرخواران قضاوت بالینی عملکرد هوشی بهطور قابل ملاحظه کمتر از حد متوسط)
• نقص یا تخریب همزمان در عملکرد انطباقی موجود (یعنی کارایی فرد برای برآوردن معیارهای مورد انتظار در سن یا گروه فرهنگی او) حداقل در دو زمینه زیر:
ارتباط، مراقبت از خود، زندگی روزمره، مهارت اجتماعی-بین فردی، استفاده از م منابع جامعه، خودگردانی، مهارت تحصیلی عملی، کار، فراغت، سلامت و ایمنی
• شروع قبل از ۱۸ سالگی است
• برحسب میزان شد که سطح تخریب هوشی را نشان میدهد کدگذاری میشود.
• عقب ماندگی ذهنی خفیف؛ سطح بهره هوشی IQ) ۵۰-۵۵ تا تقریباً ۷۰)
• عقب ماندگی ذهنی متوسط؛ سطح بهره هوشی (IQ ۳۵-۴۰ تا تقریباً ۵۰-۵۵)
• عقب ماندگی ذهنی شدید؛ سطح بهره هوشی (IQ ۲۰-۲۵ تا تقریباً ۳۵-۴۰)
• عقب ماندگی ذهنی عمیق؛ سطح بهره هوشی (IQ) پایینتر از ۲۰ یا ۲۵
• عقب ماندگی ذهنی ، شدت نامشخص؛ هنگامی که حدس قوی عقب ماندگی ذهنی وجود دارد اما هوش بیمار با تستهای استاندارد قابل ارزیابی نیست.
درمان بیماری عقب ماندگی ذهنی
کلیک کنیددر برخورد با عقب ماندگی ذهنی پیشگیری اهمیت بنیادی دارد. مشاوره ژنتیک در این زمینه کلیدی است. در مواردی مانند فنیل کتونوری دخالت بهموقع حیاتی است. در موارد بحرانی رواندرمانی و مشاوره کمککننده است. والدین نیز در برخورد با پدیده داشتن یک کودک عقبمانده نیاز به کمک دارند.
درمانهای رفتاری خاص در آموزشهای رفتارهای انطباقی و کاهش پرخاشگری و رفتارهای خودآزارانه مفیدند. اختلالات روانپزشکی همراه و نیز مشکلات رفتاری را میتوان با دارو کنترل کرد. برای افزایش تواناییهای این افراد توانبخشی با آموزشهای حرفهای مفید است. بستری در موسسهها در حال حاضر فقط برای موارد شدید و عمیق و نیز آنهایی که بیماری جسمانی یا مشکلات رفتاری دارند کاربرد دارد.
سلام میشه بگین عقب موندگی جنین توی شکم مادر و چجوری تشخیص میدن؟
شما هم می توانید در مورد این بیماری داستان خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت داستان خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن داستان جدید " کلیک کنید. همچنین داستان شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، داستان شما نمایش داده می شود.شما هم می توانید در مورد این بیماری پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.سلام میشه بگین عقب موندگی جنین توی شکم مادر و چجوری تشخیص میدن؟