مراقبت بعد از شیمی درمانی (بیش از 40 نکته بسیار مهم)
بعد از شیمی درمانی چه کنیم
بعد از شیمی درمانی چه نکاتی را باید رعایت کرد ؟ شما به عنوان فردی که با بیماری سرطان مبارزه کرده است، تمایل دارید که خیلی زود سلامتی کامل خود را بازیابید. توصیههایی که برای بهبود سلامت بازماندگان سرطان وجود دارد خیلی متفاوت از دیگر افراد نخواهد بود؛ مثل:
• لزوم انجام ورزش منظم
• داشتن یک رژیم غذایی متعادل
• حفظ وزن در محدوده نرمال
• داشتن خواب کافی و خوب
• کاهش استرس
• اجتناب از مصرف سیگار و الکل
تحقیقات همچنین تأثیر ارتباط بیماران سرطانی با هم بر بهبود روند شیمی درمانی را نشان دادهاند؛ که توجه به این نکات نیز میتواند تا حدود زیادی در بهبود فرایند درمان مؤثر باشد.
مسئلهای که در مورد بیماران سرطانی وجود دارد این است که در طول درمان و یا مدتی بعد از شیمی درمانی ، سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده و سلولهای خونی که بدن را در مقابل بیماری، عفونت و خونریزی بیش از حد محافظت میکنند، کاهش مییابند.
یک پیشنهاد رایگان به کاربران : در صورتی که سوالی دارید، میتوانید به بخش مشاوره پزشکی آنلاین سایت پزشکی دکتر سوشا مراجعه کرده و سؤالات خود را مطرح نمایید.
بنابراین بعد از شیمی درمانی خطر ابتلا به عفونت، خونریزی و مشکلات پوستی افزایش پیدا میکند؛ ممکن است در این دوران شما دچار زخمهای دهانی، ناراحتی معده و اسهال شوید؛ و یا ممکن است خیلی زود خسته شوید و اشتهای شما کاهش یابد.
کاری که شما باید بعد از شیمی درمانی انجام دهید این است که از خود در برابر مشکلات ذکر شده در بالا مراقبت کنید؛ در ادامه این مقاله با این اصول آشنا خواهید شد:
مراقبت های بعد از شیمی درمانی برای دهان
به خوبی از دهان خود مراقبت کنید؛ شیمی درمانی میتواند باعث ایجاد خشکی یا زخم دهان شود. این حالت میتواند باکتریهای دهان شما را افزایش دهد. باکتریها نیز میتوانند باعث عفونت دهان و یا حتی سایر قسمتهای بدنتان شوند.
برای مراقبتهای بعد از شیمی درمانی از دهان خود به موارد زیر توجه کنید:
• دندانها و لثهتان را 2 تا 3 بار در روز هر بار به مدت 2 تا 3 دقیقه بشویید. از مسواکهای نرم استفاده کنید.
• اجازه دهید مسواکتان بین هر بار استفاده در معرض هوا کاملاً خشک شود.
• از خمیر دندانهای حاوی فلوراید استفاده کنید.
• یکبار در روز از نخ دندان استفاده کنید.
• دهان خود را چهار بار در روز با آب نمک و یا محلول حاوی جوش شیرین بشویید. (یک قاشق چای خوری نمک و یک قاشق چای خوری جوش شیرین را در 240 میلی لیتر آب حل کنید و از آن برای شستشوی دهان استفاده کنید).
• از دهان شویههای حاوی الکل استفاده نکنید.
• برای مراقبت از لبهای خود از محصولاتی استفاده کنید تا از خشک شدن و ترک خوردن لبها پیشگیری کنید.
• اگر دچار زخمهای جدیدی در دهان شدید، یا درد شدیدی را در این ناحیه احساس کردید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
• از خوردن غذاها و نوشیدنیهای حاوی قند زیاد اجتناب کنید و ترجیحاً محصولات بدون قند را امتحان کنید. به علاوه اینکه افزایش مصرف قند با افزایش سرطان نیز ارتباط دارد.
برای مراقبتهای بعد از شیمی درمانی حواستان به لوازم دندانپزشکی که استفاده میکنید، مانند دندان مصنوعی، پروتزها و غیره باشد:
• اگر از دندان مصنوعی استفاده میکنید، آنها را فقط هنگام غذا خوردن در دهانتان قرار دهید. خصوصاً این کار را برای 3 تا 4 هفته اول پس از شیمی درمانی رعایت کنید.
• دندانهای مصنوعی خود را حداقل دو بار در روز بشویید؛ این کار را به خوبی انجام دهید.
• برای کشتن میکروبها، زمانی که از دندانهای مصنوعی خود استفاده نمیکنید آنها را با یک محلول ضد باکتری به خوبی شستشو دهید.
مراقبتهای بعد از شیمی درمانی برای جلوگیری از عفونت
باید مراقب باشید تا حداقل یکسال پس از شیمی درمانی دچار عفونت نشوید؛ چون به نفع شما نخواهد بود.
شکل صحیح خوردن و نوشیدن را در طول شیمی درمانی رعایت کنید:
• از خوردن یا نوشیدن چیزهایی که ممکن است خراب یا فاسد شده باشند خودداری کنید.
• اطمینان حاصل کنید که آبی که مصرف میکنید کاملاً سالم است.
• با نحوه صحیح طبخ غذا برای حفظ کیفیت آن و اصول نگهداری صحیح از مواد غذایی آشنا شوید.
• هنگام غذا خوردن در بیرون از منزل مراقب باشید. از خوردن سبزیجات خام، گوشت، ماهی یا هر چیز دیگری که از سلامت آن مطمئن نیستید خودداری کنید.
دستهای خود را مکرراً با آب و صابون بشویید؛ خصوصاً در مواقع زیر:
• پس از بازگشتن به منزل
• پس از دست زدن به مایعات بدن مانند مخاط یا خون
• پس از تغییر پوشک بچهها
• قبل از دست زدن به غذا
• پس از استفاده از تلفن
• پس از انجام کارهای خانه
• پس از رفتن به حمام
موارد دیگری برای پیشگیری از عفونت بعد از شیمی درمانی میبایست انجام دهید عبارتاند از:
• خانه خود را تمیز نگه دارید.
• از مکانهای مملو از جمعیت در دوران بعد از شیمی درمانی دور بمانید.
• از کسانی که به دیدار شما میآیند بخواهید که در صورت ابتلا به سرما خوردگی حتماً از ماسک استفاده کنند.
• بعد از شیمی درمانی از انجام دادن کارهای باغبانی و سایر کارهایی که در بیرون از منزل و در محیطهای غیر بهداشتی نیاز به انجام آنهاست ترجیحاً خودداری کنید.
در صورتی که حیوان خانگی دارید باید یکسری موارد را بعد از شیمی درمانی حتماً رعایت نمایید:
• اگر گربه دارید، آن را در داخل خانه نگه دارید.
• از فرد دیگری بخواهید که هر روز جای گربهتان را عوض کند.
• با گربهها بازی نکنید. چراکه هرگونه چنگ یا گزش گربهها میتواند باعث انتقال عفونت به شما شود.
• از نزدیک شدن به تولهسگها، بچهگربهها و سایر حیوانات بسیار جوان خودداری کنید.
از پزشکتان بپرسید که برای مراقبتهای بعد از شیمی درمانی به چه واکسن هایی نیاز دارید و چه موقع میبایست آنها را تزریق کنید. سپس در زمان مناسب نسبت به دریافت آنها اقدام نمایید.
سایر مراقبت های لازم بعد از شیمی درمانی
دیگر مواردی که برای مراقبت از خود در دوران بعد از شیمی درمانی میتوانید انجام دهید عبارتاند از:
• استفاده از کلاه خنک کننده برای کاهش ریزش مو بعد از شیمی درمانی
• در صورتی که کاتتر PICC (کاتتر ورید مرکزی تعبیهشده از راه محیطی) در بدن شما کار گذاشته شده است، از پزشک خود یاد بگیرید چگونه از آن مراقبت کنید.
• اگر تعداد پلاکت خون شما بعد از شیمی درمانی هنوز پایین است، باید یاد بگیرید در طول شیمی درمانی و بعد از آن چگونه از خونریزی جلوگیری کنید.
• با انجام پیادهروی سعی کنید تا حدودی فعال باشید و به مرور زمان زمان پیادهروی خود را بر حسب میزان انرژی و توان بدنی خود افزایش دهید.
• برای حفظ وزن خود و بازگشت آن به محدوده نرمال بعد از شیمی درمانی ، میزان مناسبی پروتئین و کالری دریافت نمایید.
• از پزشک خود بخواهید که مکمل مناسبی را به شما معرفی کند تا مواد مغذی مورد نیاز بدنتان را به حد کافی دریافت کنید.
• مراقب باشید زمانی که در معرض نور خورشید هستید از کلاههای لبهدار و کرمهای ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید.
• سیگار نکشید.
• در رژیم غذایی خود از مواد غذایی ضد سرطان استفاده کنید؛ مثلاً گوجه فرنگی ضد سرطان پوست است، میتوانید بیشتر از آن استفاده کنید.
پیگیری وضعیت سلامتی خود بعد از شیمی درمانی
شما قطعاً نیاز خواهید داشت که به طور منظم با پزشک و تیم مراقبتهای بعد از سرطان دیدار داشته باشید و وضعیت سلامت خود را با کمک آنها بررسی نمایید. این یکی از مهم ترین مراقبت هاي بعد از شيمي درماني است.
چه زمانی بعد از شیمی درمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
داروهای شیمی درمانی نه تنها به عنوان روش درمانی اصلی در بسیاری از سرطانها به کار میرود، گاهی حتی داروهای شیمی درمانی برای جلوگیری از عود مجدد سرطان هایی چون سرطان سینه که با جراحی درمان شدهاند، استفاده میشوند؛
با این وجود داروهای شیمی درمانی هم مثل سایر داروهای شیمیایی مضرات خاص خودش را دارد و نیاز به مراقبت های بعد از شیمی درمانی دارد. بسیار مهم است که بعد از مصرف این داروها ، مشاهده هریک از علائم زیر را به پزشک یا تیم مراقبت های بعد از سرطان گزارش دهید:
• داشتن علائم عفونت، مانند تب بالای 38 درجه سانتیگراد، لرز یا عرق
• اسهال طولانی مدت و یا همراه با خونریزی
• تهوع و استفراغ شدید
• ناتوانی در خوردن یا نوشیدن
• ضعف شدید
• قرمزی، تورم و یا چرک کردن محلهای تحت درمان
• ایجاد بثورات پوستی جدید یا شدت یافتن آن
• زردی
• درد در ناحیه شکم
• داشتن سردردهای شدید و طولانی مدت
• داشتن سرفهای که بهبود نمییابد و یا بدتر میشود
• سخت شدن تنفس در هنگام استراحت یا هنگام انجام کارهای ساده
• سوزش در زمان ادرار
• خونریزیهای بدون دلیل
• داشتن نشانههای واکنش آلرژیک مانند تورم، خارش شدید یا خسخس سینه
مقالات پیشنهادی دکتر سوشا :
- ناباروری زنان بعد از شیمی درمانی
- اسهال بعد از شیمی درمانی
- غذاهای بعد از شیمی درمانی
- تهوع و استفراغ بعد از شیمی درمانی
شما هم می توانید در مورد این مقاله پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.سلام مریض 88 ساله ،کراتین1.56، هذیان میگوید از گذشته ها باحالتهای نفرت یاد می کند ، قوه شهوت غیر فیزیکی فعال شده ،بی اشتها شده ، 25جلسه رادیوترابی باید انجام دهد که جلسه 17است. شیمی درمانی هم زمان انجام می دهیم. رکتوم روده بزرگ دارد.ایا چیزی از تک دهقان شنیده اید. رژیم درمانی و غذایی خاصی دارد. 4ماه متوجه شدیم مداوم میگوید شکم درد دارد و دستشویی زیاد می رود و هر بار مقدار کمی دفع دارد.با تشکر از راهنمایی شما
با سلام. پدرم بعد از ده جلسه شیمی درمانی و سی و شش جلسه پرتو درمانی در ناحیه حنجره (شش ماه قبل) توده متورم در ناحیه زیر گردن وجود دارد. برای درمان ان کجا باید مراجعه کرد؟ در ضمن بعد از شش ماه هنوز عوارض شیمی درمانی مشهود است و جواب آزمایشات بعد از درمان نیز خوب بود و هیچ توده ای در ناحیه حنجره رویت نشد .
سلام.پدرم 70 سال سن دارند و اخریا متوجه شدند که توده ای خوش خیم توی مثانشون هست و عمل کردند و عمل موفق بود.حالا دکتر براشون امپول هایی تجویز کردن که هفته ای یکبار باید بزنن در واقع میگن همون امپول شیمی درمانی هستش.پدرم بعد از امپولا خیلی ضعیف و کسل میشن میخواستم اگه ممکه راهنمایی کنید؟ برای مراقبت های بعد از این امپول ها
سلام خدمت شما
خانم بنده. بیماری سرطان رحم و تخمدان بود که پس از عمل جراحی و تخلیه تومور و تخمدان و رحم الان در حال شیمی درمانی میباشد
و پس از شیمی درمانی دچار دردهای بسیار شدید دست و پا و ستون فقرات میشود
طوری که تا حد بیهوشی پیش میرود
لذا از شما راهنمایی میخوام جهت تسکین درد و غلبه بر ان و تغذیه مناسب هنگام درمان
ممنون از شما
سلام من پدرم مدت دوسه ماه با کاهش وزن خیلی زیاد و درد ناحیه معده داره حتی به هنگام غذاخوردن نمیتونه چیزی رو هضم کنه دکتربردبم بعد از آزمایشاتی که انجام داد نشون داد پدرمن دچار توده سرطانی معده بدخیم شد الان زیر نظردکترش دوره اول شیمی درمانی رو انجام میده به نظرشما شیمی درمانی بهترمیکنه حال پدر منو راهنمای کنید
سلام. مرسی از مطلب خوبتون