آنچه که درباره بوتاکس به شما نمی‌گویند

تزریق بوتاکس چیست؟

مجله پزشکی و سلامت : بوتاکس (Botox) نام تجاری سم بوتولینوم نوع A است که توسط باکتری به نام “کلستریدیوم بوتولینوم” ترشح می‌شود. این باکتری می‌تواند مسمومیت‌های غذایی ایجاد کند، مثل مسمومیت کشنده‌ی بوتولیسم که با مصرف کنسرو تن ماهی ایجاد می‌شود. این سم امروزه جهت کاربردهای پزشکی، به‌ صورت خالص و استریل فراوری می‌شود.

کاربرد تزریق بوتاکس

بوتاکس بیش از یک قرن است که شناخته شده است و بیش از 50 سال است که برای مقاصد پزشکی استفاده می‌شود. استفاده اولیه آن برای تنبلی چشم (استرابیسم(strabismus)) ، بلفارواسپاسم (blepharospasm) (ناتوانی در حرکت پلک) و دیستونی گردن (cervical dystonia) بود. در سال 2002، استفاده از آن برای بهبود خطوط اخم در منطقه پیشانی گلابلا((glabella تصویب شد و بیش از 11 میلیون نفر در آن زمان از آن استفاده کردند. در سال 2004، بوتاکس برای درمان مشکل تعریق بیش از حد (تعریق) و در سال 2010، برای درمان میگرن تصویب شد. بوتاکس برای صاف کردن چین و چروک‌های صورت و جوان‌سازی افراد ، مانند چین و چروک‌های ناحیه اخم که روی پیشانی یا در بین ابروها ایجاد می‌شوند و چروک‌های اطراف چشم و دهان به کار می‌رود. تزریق بوتاکس با کاهش توانایی انقباض عضلات زیر پوست، باعث کم شدن این چروک‌ها می‌شود. این نوع چروک‌ها عمدتاً ناشی از انقباض عضلات زیر پوستی هستند. حتماً توجه کنید که بوتاکسی که استفاده می‌کنید مورد تأیید وزارت بهداشت و درمان باشد.

تأثیر بوتاکس

بوتاکس بعد از تزریق، جذب عضله شده و در انتهای اعصاب منقبض‌ کننده عضلات مستقر می‌شود. درنتیجه بوتاکس از آزاد شدن استیل کولین (مسئول انقباض عضلانی است) جلوگیری می‌کند و دستور انقباض به عضله نمی‌رسد.درواقع بوتاکس فلج‌کننده موقتی عضلات است که تنها حدود 3 تا 6 ماه تأثیر آن باقی می‌ماند.این عدم ‌انقباض عضلات زیر پوستی باعث محو شدن چین و چروک‌های پوست می‌شود.

آیا تزریق بوتاکس را در هر مرکزی می‌توانید انجام دهید؟

برای تزریق بوتاکس حتماً با پزشک متخصص پوست مشورت کنید. پزشک باید به این موضوع توجه کند که هر پوستی نیازمند تزریق نیست. اگر پزشک به شما بگوید که عضلات صورت شما در آینده دچار چین و چروک می‌شود، باید بوتاکس تجویز شود. این تزریق با سوزن‌های کوچک انجام می‌شود و نیازی به بی‌حسی ندارد و معمولاً در مطب پزشکان یا درمانگاه‌ها انجام می‌شود و نیازی به بستری شدن ندارد. پزشک پس از ضدعفونی کردن پوست صورت، با استفاده از سرنگ انسولین مقادیر کمی از بوتاکس را در بالای ابروها، پیشانی و اطراف چشم تزریق می‌کند. احتمالاً در محل تزریق، سوزش و قرمزی خفیف به وجود می‌آید که ظرف چند ساعت برطرف می‌شود.

آیا عوارض بوتاکس جدی است؟

بوتاکس عمدتاً جذب عضلات محل تزریق می‌شود و مقادیر بسیار ناچیزی از آن وارد گردش خون می‌گردد، دوزی که برای باز کردن چروک‌ها استفاده می‌شود ناچیز است و تقریباً عارضه خاصی ایجاد نمی‌کند. اما مثل هر تزریق دیگری سوزش و قرمزی خفیفی در محل تزریق ایجاد می‌کند که پس از چند ساعت خودبه‌خود برطرف می‌شود. البته مثل هر تزریق دیگری ممکن است. به علاوه در برخی از افراد پس از تزریق بوتاکس ، سردرد یا تهوع خفیف یا علائم سرماخوردگی ایجاد می‌شود که معمولاً طی 2 تا 3 روز بهبود می‌یابد. هرچند تزریق بوتاکس عارضه مهمی ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند باعث ایجاد حالت انجماد زیرپوست شود و یا اینکه جلوه عضلات صورت را کم کند.
محققان معتقدند کسی که بوتاکس به صورتش تزریق شده است می‌تواند به محرک‌های احساسی و هیجانی واکنش نشان دهد، اما عضلات صورت در اثر تزریق بوتاکس تغییرات کم‌تری نسبت به محرک‌ها نشان می‌دهند زیرا تزریق بوتاکس باعث می‌شود که از طرف مغز، پیام انقباض ارسال نشود. پژوهشگران در تحقیقاتی به این نتیجه رسیدند که اشخاصی که در ناحیه چشم بوتاکس انجام می‌دهند نسبت به دیگران افسرده‌تر هستند و کمتر احساس شادی می‌کنند،زیرا که افرادی که در ناحیه دور چشم بوتاکس تزریق می‌‌کنند، نمی‌توانند احساسات خود را تا مدتی بروز دهند و همین مسبب افسردگی آن‌ها است.

نکاتی برای قبل از تزریق بوتاکس

اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید یا داروی خاصی مصرف می‌کنید، حتماً پیش از تزریق بوتاکس با پزشک خود مشورت کنید. مصرف برخی از داروها (مثلاً آنتی‌بیوتیک‌های گروه جنتامایسین) ممکن است اثر بوتاکس را تشدید کند. در نظر داشته باشید تزریق بوتاکس در افرادی که دچار بیماری‌های عصبی عضلانی هستند، می‌تواند باعث ضعف عضلانی شدید شود.

تزریق بوتاکس توسط افراد غیر متخصص چه خطراتی دارد؟

پزشکان متخصص پوست و زیبایی هشدار می‌دهند که تزریق بوتاکس در آرایشگاه‌ها و توسط افراد غیرمتخصص خطرات زیادی دارد. در تزریق بوتاکس باید نکات ایمنی خاصی را رعایت کنند و عدم توجه به نکات ایمنی خطرآفرین است، زیرا این ماده نوعی سم است و باید درست تهیه شده و نگه‌داری آن نیز شرایط خاصی دارد که باید فردی که آن را تزریق می‌کند، به آن‌ها توجه نماید. چنانچه این سم درست تهیه و خالص نشده باشد و همچنین شرایط نگه‌داری آن نیز رعایت نشده باشد و یا درست تزریق نشود، موجب عوارض جبران ناپذیری می‌شود. توجه داشته باشید که دوز استفاده از این سم اهمیت بسیاری دارد، به‌طوری که مسمومیت شدید با این سم، موجب فلج کردن عضلات تنفسی شده و می‌تواند منجر به مرگ شود.

© سایت اطلاعات پزشکی و سلامت دکتر سوشا