آزمایش غربالگری در سه ماهه اول بارداری
چکیده مطلب
آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری برای بررسی احتمال خطر بیماری یا مشکل سلامتی جدی در جنین انجام میشود. سعی داریم در این مطلب اطلاعات کاملی راجع به این آزمایش دوران بارداری در اختیار شما قرار دهیم.
آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری
آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری ترکیبی از دو آزمایش خون و سونوگرافی ویژه (سونوگرافی NT) است که برای ارزیابی خطر سندرم داون (تریزومی 21) یا سندرم ادواردز (تریزومی 18) در جنین استفاده میشود. انجام و ارزیابی دو آزمایش خون و سونوگرافی با هم، همراه با توجه به سن زن، حساسیت و دقت نتایج آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری را افزایش میدهد. علاوه بر آزمایش غربالگری سه ماهه اول ، مادران باردار باید آزمایش غربالگری سه ماهه دوم را نیز انجام دهند. اگر مادر بارداری موفق به انجام آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری نشد، حتماً باید آزمایش غربالگری سه ماهه دوم بارداری را انجام دهد.
غربالگری سه ماهه اول بارداری شامل چه آزمایشهایی است؟
همانطور که در بالا گفته شد، آزمایش غربالگری در سه ماهه اول بارداری ترکیبی از دو آزمایش خون و سونوگرافی NT است. در آزمایش خون (بین هفته 14-11 بارداری انجام میشود) ، تغییر سطح دو هورمون دوران بارداری به نام بتا hCG آزاد و PAPP-A بررسی میشود. تغییر سطح این هورمونها، میتواند نشاندهنده بیماری کروموزومی جدی باشد:
• PAPP-A : یا پروتئین پلاسما A مرتبط با حاملگی، پروتئینی است که ابتدا توسط جفت در حال رشد تولید میشود. در طی یک بارداری طبیعی ، سطح این پروتئین در خون مادر باردار تا زمان زایمان افزایش مییابد.
• hCG : گنادوتروپین کوریونی انسانی، هورمونی است که در دوران بارداری در مقادیر زیادی توسط جفت تولید میشود. در آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری هر دو زیر واحد بتا hCG آزاد و مجموع hCG قابل استفاده است. معمولاً سطح هر دوی آنها در هفته 10-8 بارداری در خون خانم باردار به سرعت بالا میرود، سپس در ادامه بارداری سطح این هورمون کمی کاهش یافته و سپس تا پایان بارداری در همان سطح ثابت میماند.
• سونوگرافی NT : سونوگرافی NT ممکن است از خارج از شکم (به صورت transabdominally) انجام شود یا پروب ممکن است داخل مهبل (به صورت واژینال) زن باردار وارد شود. در سونوگرافی NT نیز ضخامت مایع پشت گردن جنین (میزان مایعات بین ستون فقرات و پوست ناحیه گردن جنین) که به آن زجاجی گردن (NT) میگویند، اندازهگیری میشود. زمانی که جنین به برخی از ناهنجاریهای جدی و کروموزومی مبتلا باشد، مقدار مایع پشت گردن او بیشتر میشود. سونوگرافی دستگاه جمع آوری را اندازه گیری می کند. انجام این سونوگرافی به رادیولوژیست متخصص ، تراز مناسب جنین و اندازه گیری دقیق نیاز دارد و این نوع سونوگرافی روتین نیست و روشی نیست که در هر بیمارستان یا مرکز درمانی در دسترس باشد، به همین دلیل بهتر است در انتخاب مرکز سونوگرافی خود دقت کنید و قبل از مراجعه برای انجام این سونوگرافی، بهتر است از پزشک خود بپرسید که این سونوگرافی را در کدام مرکز درمانی انجام دهید.
لزوم انجام آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری
این غربالگری با آزمایش خون و اندازهگیری زجاجی گردن در سونوگرافی انجام میشود. مقدار زجاجی گردن (ضخامت مایع پشت گردن جنین) در جنین مبتلا به سندرم داون بیشتر از جنین سالم است. البته مقدار NT در برخی از ناهنجاریهای دیگر نیز افزایش مییابد که پزشک با بررسی و انجام این آزمایش غربالگری سه ماهه اول ، خطر این ناهنجاریها را در جنین بررسی میکند.
در واقع آزمایش غربالگری در سه ماهه اول بارداری برای ارزیابی خطر تولد نوزادی مبتلا به سندرم داون ، تريزومى ۱۸ و تريزومى ۱۳ انجام میشود. این آزمایش غربالگری میتواند ناهنجاریهای فیزیکی و بارداری چندگانه (چندقلوزایی یا دوقلو) را نیز نشان دهد.
آیا قبل از آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری به آمادگی خاصی نیاز دارید؟
برای انجام آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری نیازی به انجام کار خاصی ندارید. قبل از آزمایش خون و معاینه سونوگرافی میتوانید به طور عادی بخورید و بنوشید. ممکن است برای انجام سونوگرافی NT پزشک به شما توصیه کند که با مثانه پر بیایید.
خطرات آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری
آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری یک آزمایش غربالگری معمول قبل از تولد است. این غربالگری هیچ خطری در رابطه با سقط جنین یا ایجاد عوارض بارداری دیگر ندارد.
محدودیت آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری
• معمولاً ۱ زن از هر ۲۵ زنی که این آزمایش غربالگری را انجام میدهند، به عنوان ریسک بالا مشخص میشود. اما در اکثر مواقع زنانی با ریسک بالا، بچههای طبیعی بــه دنـیا میآورند. به همین دلیل برای تشخیص قطعی، نیاز به آزمایشهای تکمیلی دیگری است.
• در بارداریهای چند قلویی (دوقلوها ، سه قلو و غیره) محاسبه خطر ابتلا به سندرم داون یا سندرم ادواردز میتواند مشکل باشد زیرا میزان PAPP-A و بتا hCG آزاد افزایش مییابد. با این حال، سونوگرافی NT میتواند خطر بیماری را برای هر جنین به صورت جداگانه بررسی کند.
• آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری خطر نقص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا را ارزیابی نمیکند.
آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری در چه زمانی انجام میشود؟
آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری ، آزمون تشخیصی است که بین هفته 14-11 بارداری قابل انجام است.
نتایج آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری
مشاور یا پزشک ژنتیک میتواند معنای نتایج آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری را تفسیر کند. پزشک با استفاده از نتایج به دست آمده از سونوگرافی NT، آزمایشPAPP-A و hCG برای تعیین خطر عددی نقص کروموزومی در جنین، یک محاسبه ریاضی انجام میدهد و نتایج آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری طی یک هفته آماده میشود و خطر تحت تأثیر بودن جنین به صورت زیر تفسیر میشود:
• ریسک ابتلا بالا : به این معنی است که خطر ابتلا به داشتن نوزاد مبتلا به سندرم داون بیشتر از ۱ در ۳۰۰ است. اگر کودک شما در معرض ریسک ابتلا بالا باشد، باید برای تأیید، آزمایش تشخیصی دیگری انجام شود.
• فردی که ریسک ابتلا بالا ندارد : به این معنی است که خطر ابتلا به داشتن نوزاد مبتلا به سندرم داون بسیار پایین است (خطر کمتر از ۱ در ۳۰۰ و یا ۰٫۰۰۳۳ درصد است). البته احتمال نقایص مختلف هنگام تولد نوزاد وجود دارد، اما این خطر کم است.
لازم به یاداوری است که غیر طبیعی بودن آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری به معنای وجود اختلال در جنین نیست، بلکه این آزمایش میتواند خطر بروز عارضه را نشان دهد و آزمایشهای بعدی نیز باید برای بررسی بیشتر انجام شود.
اگر نتایج غربالگری سه ماهه اول باعث نگرانی شود و خطر این بیماریها در جنین بالا و یا متوسط باشد، ممکن است برای تشخیص دقیقتر، تستهای تشخیصی مانند آمنیوسنتز یا نمونه گیری ویلوس کوریونی (CVS) توصیه شود. این آزمایشات دقیقتر از آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری هستند، اما خطر بروز عوارض را در دوران بارداری افزایش میدهند.
آیا عوامل خاصی نتیجه آزمایش را تحت تاثیر قرار میدهد؟
نتایج آزمایش بستگی به تکنیکهای سونوگرافی NT و تعیین دقیق سن حاملگی جنین دارد. اگر سن حاملگی جنین به طور دقیق مشخص نشده باشد، نتایج ممکن است به صورت کاذب بالا یا پایین باشد.
نتیجه گیری:
انجام آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری نسبت به سایر غربالگریها اهمیت بیشتری دارد، زیرا این آزمایش غربالگری زودتر از اکثر تستهای غربالگری قبل از تولد انجام میشود و نتیجه آن در اوایل بارداری به شما داده میشود. این کار به شما زمان بیشتری میدهد تا در مورد آزمایشهای بیشتر تشخیصی، دوره بارداری ، معالجه پزشکی و مدیریت در طول و بعد از زایمان تصمیمگیری کنید.
شما هم می توانید در مورد این مقاله پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.PAPP-A : 1.40
FREE-hCG: 0.66
NT: 0.93
Risk Assessment
Down Syndrome: 1:29900
Age alone: 1:674
Equivvalent Age Risk: <15.0
Trisomy: 1:990000
سلام ممنون میشم جواب آزمایش غربالگری برام تفسیر کنید آیا برای جنین خطری دارد؟