گلوکوم | آب سیاه چشم (Glaucoma)
درباره بیماری گلوکوم
اطلاعات بیماریها : گلوکوم به مجموعه از بیماریهای چشمی گفته میشود که در آن به اعصاب بینایی آسیب وارد میشود. این آسیب معمولاً در اثر یک افزایش فشار در چشم رخ میدهد.
این عارضه میتواند در هر سنی رخ دهد ولی در سنین پیری شایعتر است. شایعترین نوع گلوکوم بدون هیچ علامتی آغاز میگردد به طوری که معمولاً تا آخرین مراحل بیماری که عوارض آن بارز میگردد، متوجه حضور آن نخواهید شد.
کاهش بینایی ناشی از گلوکوم قابل برگشت نخواهد بود؛ لذا لازم است که معاینات دورهای چشم به خصوص برای اندازهگیری فشار چشم در افراد در معرض خطر انجام پذیرد. اگر فردی با این مشکل تشخیص داده شود، تا آخر عمر نیاز به درمان و مراقبت خواهد داشت.
انواع بیماری گلوکوم
کلیک کنیداین بیماری دارای انواع زیر است:
• گلوکوم زاویه باز : این نوع از گلوکوم نشانههای حاد و ناگهانی ندارد و معمولاً با درد همراه نیست. بیشتر موارد گلوکوم را شامل میشود (در بعضی کشورها تا حدود ۹۰ درصد) و به صورت تدریجی پیشرفت نموده و باعث کاهش بینایی و آسیب عصب بینایی میگردد.
• گلوکوم زاویه بسته : درصد کمتری از موارد گلوکوم مربوط به این نوع میباشد که در آن علائم شدید و ناگهانی وجود خواهد داشت از جمله درد ناگهانی چشم، دیدن هاله در اطراف چراغها، قرمزی چشم، فشار داخل چشم بسیار بالا، تهوع و استفراغ، کاهش ناگهانی دید و گشادی مردمک. همچنین در گاهی اوقات مردمک شکلی بیضوی دارد. گلوکوم زاویه بسته٬ یک موقعیت اورژانس است.
علائم و نشانههای بیماری گلوکوم
کلیک کنیدعلائم و نشانههای گلوکوم بسته به نوع و مرحله بیماری متفاوت است. مثلاً:
گلوکوم زاویه باز
• داشتن نقاط کور تکهای در قسمت دید محیطی و یا دید مرکزی، اغلب در هر دو چشم
• بینایی تونلی (دیدن از یک مجرای باریک و تاریک و طولانی) در مراحل پیشرفته بیماری
گلوکوم حاد زاویه بسته
• سردرد شدید
• چشم درد
• تهوع و استفراغ
• تاری دید
• دیدن چیزی شبیه هاله در اطراف چراغ
• قرمزی چشم
گلوکوم اگر درمان نشود، در نهایت باعث کوری خواهد شد. حتی با درمان، حدود 15 درصد از افراد مبتلا به گلوکوم در طول 20 سال در حداقل یک چشم کور میشوند.
علل بیماری گلوکوم
کلیک کنیدگلوکوم درنتیجه آسیب به عصب بینایی ایجاد میگردد. از آنجا که این آسیب عصبی به تدریج رو به وخامت میرود، نقاط کور در میدان بینایی افزایش مییابند. به دلایلی که پزشکان کاملاً نمیدانند، این آسیب عصبی معمولاً به افزایش فشار در چشم مربوط میشود.
فشار چشم بالا به علت تجمع یک ماده سیال (زلالیه) که در سراسر چشم جریان دارد، میباشد. این مایع به طور معمول به جلوی چشم (اتاق قدامی) از طریق بافتی به نام شبکه ترابکولار در زاویه بین عنبیه و قرنیه تخلیه میگردد. هنگامی که این ماده سیال بیش از حد تولید شود و یا سیستم زهکشی آن درست کار نکند، مایع نمیتواند جریان طبیعی خود را طی کند و فشار افزایش مییابد.
گلوکوم معمولاً در اعضای یک خانواده رخ میدهد. دانشمندان در برخی افراد، ژن مرتبط با فشار چشم بالا و آسیب عصب بینایی را شناسایی کردهاند.
عوامل خطر یا ریسک فاکتورها در بیماری گلوکوم
کلیک کنیداز آنجا که انواع مزمن گلوکوم میتواند بینایی را از بین ببرد، قبل از آنکه هر علامت یا نشانهای آشکار شود، از این عوامل خطر آگاه شوید:
• داشتن فشار داخلی چشم بالا
• سن بیش از 60 سال
• سیاه پوست بودن
• داشتن سابقه خانوادگی این بیماری
• ابتلا به برخی از بیماریها مانند دیابت، بیماری قلبی، فشار خون بالا و کم خونی داسی شکل
• داشتن شرایط چشمی خاص، مانند نزدیک بینی
• وارد شدن آسیب به چشم و یا انجام انواع خاصی از عمل جراحی چشم
• کمبود استروژن اولیه مثلاً پس از برداشتن هر دو تخمدان (برداشتن تخمدان دو طرفه) قبل از سن 43 سالگی
• مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی، به خصوص قطرههای چشمی، برای یک مدت طولانی
تشخیص بیماری گلوکوم
کلیک کنیددکتر شما سابقه پزشکی شما را بررسی میکند و یک معاینه کامل چشم انجام میدهد. او ممکن است چندین آزمایش انجام دهد، از جمله:
• اندازهگیری فشار داخل چشم (تونومتری)
• تست آسیب عصب بینایی
• چک کردن مناطق از دست رفته بینایی (آزمون میدان بینایی)
• اندازهگیری ضخامت قرنیه (پاکی متری)
• بازرسی زاویه زهکشی (gonioscopy)
درمان بیماری گلوکوم
کلیک کنیدآسیبهای ناشی از گلوکوم را نمیتوان از بین برد ولی میتوان از بروز عوارض بدتر و از دست رفتن بینایی جلوگیری کرد به خصوص اگر در مراحل اولیه بیماری تشخیص داده شود.
هدف از درمان گلوکوم کاهش فشار داخل چشم میباشد. بسته به وضعیت شما، گزینههای درمانی ممکن است شامل قطرههای چشمی، درمان با لیزر یا جراحی باشد.
قطره چشم
درمان آب سیاه اغلب با قطرههای چشمی تجویزی شروع میشود. این قطرهها میتواند به کاهش فشار چشم از طریق بهبود تخلیه مایع از چشم و یا با کاهش مقدار آن، کمک کند.
داروهای تجویزی به صورت قطره عبارتاند از:
• پروستاگلاندینها : این داروها با افزایش خروج مایع از چشم (زلالیه) به کاهش فشار در چشمها کمک میکنند.
• مسدود کنندههای بتا : این داروها با کاهش تولید مایع در چشم خود و در نتیجه کاهش فشار در چشم (فشار داخل چشم) اثر خود را اعمال میکنند.
• آگونیستهای آلفا آدرنرژیک : این داروها با کاهش تولید مایع زلالیه و افزایش خروج مایع موجود از چشم، عمل میکنند.
• مهار کنندههای کربنیک انیدراز؛ این دارو که به ندرت برای گلوکوم استفاده میشود، ممکن است تولید مایع در چشم شما را کاهش دهد.
• عوامل کولینرژیک : این داروها نیز از طریق افزایش خروج مایع از چشم اثر خود را اعمال میکنند. داروهای خوراکی
جراحی و درمانهای دیگر
گزینههای درمان دیگر عبارتاند از لیزر درمانی و جراحیهای مختلف. عوارض احتمالی عبارتاند از درد، قرمزی، عفونت، التهاب، خونریزی غیر طبیعی و از دست دادن بینایی. برخی از انواع جراحیهای چشم ممکن است ایجاد آب مروارید را سرعت ببخشند.
روشهای زیر برای بهبود خروج مایع داخل چشم و در نتیجه کاهش فشار چشم به کار میروند:
• لیزر درمانی : ترابکولوپلاستی لیزری یک گزینه برای افراد مبتلا به گلوکوم زاویه باز است. در این روش با استفاده از یک پرتو لیزر برای باز کردن کانالهای مسدود در شبکه ترابکولار اقدام میگردد. ممکن است چند هفته طول بکشد تا اثرات کامل این روش آشکار شود.
• جراحی زهکشی مایع : با یک روش جراحی به نام ترابکولکتومی، جراح شیاری در بخش سفید چشم (صلبیه) ایجاد کرده و بخشی از شبکه ترابکولار را حذف مینماید.
• لولههای زهکشی : در این روش، جراح چشم، یک لوله کوچک در چشم قرار میدهد.
• الکتروکوتر: دکتر شما ممکن است یک روش با حداقل تهاجم برای برداشتن بافت شبکه ترابکولار با استفاده از یک دستگاه الکتروکوتر کوچک به نام ترابکتوم را پیشنهاد کند.
درمان گلوکوم حاد زاویه بسته
گلوکوم حاد زاویه بسته یک اورژانس پزشکی است. اگر شما با این شرایط تشخیص داده شوید، به درمان فوری به منظور کاهش فشار در چشم نیاز خواهید داشت. این وضعیت به طور کلی ممکن است نیاز به استفاده از دارو و لیزر و یا سایر روشهای جراحی داشته باشد.
با یک روش به نام ایریدکتومی لیزر محیطی که در آن دکتر با استفاده از لیزر یک سوراخ کوچک در عنبیه ایجاد میکند. این اجازه میدهد تا مایع زلالیه از طریق آن به جریان بیفتد و درنتیجه فشار چشم از بین برود.
شما هم می توانید در مورد این بیماری داستان خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت داستان خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن داستان جدید " کلیک کنید. همچنین داستان شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، داستان شما نمایش داده می شود.شما هم می توانید در مورد این بیماری پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.