پوکی استخوان | استئوپروز (Osteoporosis)
درباره بیماری پوکی استخوان
اطلاعات بیماریها : پوکی استخوان باعث میشود استخوانها ضعیف و شکننده شوند به حدی که حتی یک افتادن ساده و یا فشارهایی مانند خم شدن یا سرفه میتواند منجر به شکستن استخوان شود. معمولاً استخوان نواحی لگن، مچ و ستون فقرات در اثر پوکی استخوان دچار شکستگی میشوند.
استخوان یک بافت زنده است که به طور پیوسته دچار تجزیه و جایگزینی میشود. پوکی استخوان زمانی اتفاق میافتد که ایجاد استخوان جدید همراه با حذف استخوانهای قدیمی رخ نمیدهد. پوکی استخوان هم زنان و هم مردان را میتواند تحت تأثیر قرار دهد اما زنان آسیایی و سفید پوستها خصوصاً زنان مسنی که یائسه شدهاند در معرض خطر بیشتری هستند. داروها، رژیم غذایی سالم و ورزش با وزنه میتواند به پیشگیری از پوکی استخوان کمک کند و استخوانهای ضعیف شده را تقویت نماید.
علائم و نشانههای بیماری پوکی استخوان
کلیک کنیدمعمولاً در مراحل اولیه از دست دادن استخوان علامت خاصی مشاهده نمیشود اما وقتی که استخوان ضعیف شد ممکن است علائم و نشانههای زیر مشاهده شود.
• کمردرد، ناشی از یک شکستگی و یا سقوط
• کاهش وزن درگذر زمان
• حالت خمیده
• شکستگی استخوان که بسیار زودتر و سادهتر از حد انتظار رخ میدهد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
کلیک کنیدزمانی که وارد دوران یائسگی شدید یا شروع به استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی به مدت چندین ماه نمودید و یا اگر والدینتان دچار شکستگی در ناحیه لگن بودند میبایست به پزشک مراجعه کنید.
علل بیماری پوکی استخوان
کلیک کنیداستخوانهای شما بهطور پیوسته در حال بازسازی شدن هستند؛ استخوان جدید ساخته میشود و استخوانهای قدیمی تجزیه میشوند. وقتیکه شما جوان هستید بدن شما کار ساخت استخوانهای جدید را سریعتر از تجزیه استخوانهای قدیمی انجام میدهد لذا تراکم استخوانیتان افزایش مییابد. اغلب افراد بیشترین میزان تراکم استخوان را در اوایل ۲۰ سالگی بهدست میآورند. هرچه فرد پیرتر میشود تراکم استخوانی روند تجزیه را سریعتر از روند تشکیل طی خواهد کرد.
میزان احتمال ایجاد پوکی استخوان بستگی به این دارد که در دوران جوانی تا چه حد تراکم استخوانیتان را افزایش داده باشید. هرچه این میزان بیشتر باشد و به عبارتی استخوان بیشتری در بانک ذخیره کرده باشید احتمال ایجاد پوکی استخوان با افزایش سن کاهش مییابد.
عوامل خطر یا ریسک فاکتورها در بیماری پوکی استخوان
کلیک کنیدتعدادی از فاکتورها میتوانند احتمال وقوع پوکی استخوان را افزایش دهند مانند سن، نژاد، انتخاب سبک زندگی و شرایط پزشکی و نوع درمانها.
ریسکهای غیر قابل تغییر
بعضی از ریسکهای استئوپروز خارج از کنترل ما هستند مانند:
جنسیت
زنان بیشتر از مردان به پوکی استخوان دچار میشوند.
سن
با افزایش سن ریسک پوکی استخوان افزایش مییابد.
نژاد
در نژادهای سفیدپوست و آسیاییها میزان این بیماری بیشتر است.
سابقه خانوادگی
داشتن والدین یا خواهر و برادری که به پوکی استخوان دچار هستند ریسک ابتلای شما را بالا میبرد خصوصاً اگر پدر یا مادرتان سابقه شکستگی ناحیه لگن داشته باشند.
جثه بدن
زنان و مردانی که جثه کوچکی دارند ریسک بالاتری برای ابتلا دارند زیرا آنها تراکم استخوانی کمتری دارند که به مرور زمان نیز کاهش مییابد.
سطح هورمونها
پوکی استخوان در افرادی که میزان هورمون خاصی در بدنشان بسیار زیاد یا بسیار کم باشد افزایش مییابد مقالههایی در زیر آمده است:
• هورمونهای جنسی: کاهش هورمونهای جنسی باعث ضعیف شدن استخوانها میشود. کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی یکی از قویترین ریسک فاکتورها برای ایجاد پوکی استخوان است. زنان همچنین ممکن است این کاهش استروژن را در زمان درمان سرطانهای خاصی نیز تجربه کنند. مردان یک کاهش تدریجی در سطح تستسترون را با افزایش سن خواهند داشت و درمان برای سرطان پروستات سطح تستسترون را در مردان کاهش میدهد.
• مشکلات تیروئید: میزان خیلی زیاد هورمون تیروئید میتواند باعث از دست رفتن استخوان شود. این میتواند در زمان پرکاری تیروئید یا دریافت زیاد داروهای هورمون تیروئید به هنگام درمان کمکاری تیروئید ایجاد گردد.
• دیگر غدهها: پوکی استخوان همچنین با پرکاری غدد پاراتیروئید و غدد فوق کلیوی در ارتباط است.
فاکتورهای رژیمی
پوکی استخوان احتمال بیشتری دارد که در افرادی ایجاد گردد که دارای شرایط زیر باشند؛
• کاهش دریافت کلسیم؛ کمبود طولانی مدت کلسیم نقش مهمی در ایجاد پوکی استخوان ایفا میکند. کاهش دریافت کلسیم باعث تقلیل تراکم استخوان، فقدان زودهنگام استخوان و افزایش ریسک شکستگی شود.
• ناهنجاریهای خوردن؛ افرادی که انورکسیا (بی اشتهایی عصبی) دارند ریسک بالایی برای پوکی استخوان دارند. کاهش دریافت مواد غذایی میتواند میزان کاری دریافتی را کاهش داده و لذا دریافت پروتئین و کلسیم را با کمبود مواجه کند. در زنان، آنورکسیا میتواند قاعدگی را متوقف کند و منجر به ضعیف شدن استخوانها شود. در مردان، آنورکسیا مقدار هورمونهای جنسی را در بدن کاهش میدهد و به این طریق منجر به ضعف استخوانها میگردد.
• جراحی دستگاه گوارش؛ کاهش سایز معده یا عمل به ای پس معده (by pass) یا برداشت بخشی از روده باعث کاهش سطح در دسترس برای جذب مواد غذایی منجمله کلسیم میشود.
آستروئید و دیگر داروها
استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی مانند پردنیزون (prednisone) و کورتیزون (cortisone) با فرایند بازسازی استخوان تداخل میکند. پوکی استخوان همچنین با داروهایی که جهت جلوگیری یا توقف موارد زیر به کار میرود همراهی دارد:
• تشنج
• ریفلاکس معده
• سرطان
• رد پیوند
• انتخابهای ناشی از سبک زندگی
برخی از عادات بد ریسک ابتلا به پوکی استخوان را افزایش میدهند مانند:
زندگی کمتحرک : افرادی که زمان زیادی را صرف نشستن میکنند به نسبت افراد پر جنب و جوش ریسک بالاتری برای ابتلا به پوکی استخوان دارند. هرگونه ورزش با وزنه یا فعالیتهایی که تعادل را افزایش میدهد و باعث حفظ وضعیت خوب بدن میشود برای استخوانهایتان مفید است اما پیادهروی، دویدن، پریدن، رقصیدن و وزنهبرداری تأثیر ویژه دارند.
مصرف بیش از حد الکل : مصرف منظم بیش از ۲ وعده الکل ریسک پوکی استخوان را افزایش میدهد.
مصرف دخانیات : نقشی که دخانیات در ایجاد پوکی استخوان ایفا میکند به خوبی مشخص نشده است اما نشان داده شده که مصرف دخانیات میتواند استخوانها را تضعیف کند.
عوارض بیماری پوکی استخوان
کلیک کنیدشکستگی استخوان به خصوص در ستون فقرات یا لگن از جدیترین عوارض پوکی استخوان است. شکستگی لگن بر اثر افتادن ایجاد میشود و میتواند به ناتوانی و حتی مرگ ناشی از عمل جراحی خصوصاً در افراد مسن منجر شود. در برخی موارد، استخوان که ستون فقرات شما را میسازند میتوانند تا جایی ضعیف شوند که دچار جمع شدگی شوند نتیجه آن درد در ناحیه کمر، کاهش قند و قوز به طرف جلو خواهد بود.
تشخیص بیماری پوکی استخوان
کلیک کنیدتراکم استخوان شما میتواند به وسیله دستگاهی که از سطح پایین اشعه X برای تعیین میزان مواد معدنی در استخوان شما استفاده میکند، اندازهگیری شود. در طول این روش بدون درد شما روی یک تخت دراز میکشید و یک دستگاه اسکنر از بدن شما عبور میکند. در بیشتر موارد تنها تعداد کمی از استخوانها بررسی میشوند (معمولاً در ناحیه لگن، مچ و ستون فقرات)
درمان بیماری پوکی استخوان
کلیک کنیددرمان بر اساس میزان ریسک موجود برای شکستگی استخوان طی ۱۰ سال آینده با استفاده از اطلاعاتی نظیر تست تراکم استخوان انجام میگیرد. اگر ریسک بالا نباشد درمان ممکن است شامل دارو نباشد و به جای آن روی سبک زندگی و تغییر فاکتورهای خطر بیماری متمرکز شود. برای هردوی زنان و مردان با ریسک بالای شکستگی، عمده داروهای درمان پوکی استخوان به یس فسفونات (bisphosphonates) ها هستند مثالها مانند:
• آلندرونات Alendronate (فوزاماکس Fosamax)
• ریزدرونات Risedronate (یا آکتنول Actonel، آتلویا Atelvia)
• ایباندرونات Ibandronate (بونویا Boniva)
• زولدرونیک اسید Zoledronic acid (رکلست Reclast)
اثرات جانبی آنها شامل تهوع، درد شکم، مشکلات بلع و خطر ابتلا به التهاب مری یا زخم مری میباشد. در صورتی که دارو به شکل صحیح استفاده شود احتمال کمی وجود دارد که این عوارض به وجود آیند. نوع درون رگی به یس فسفونات ناراحتی معده زیادی ایجاد نمیکند و مصرف آن به دلیل اینکه به صورت ۳ ماهه یا سالانه صورت میگیرد سادهتر از مصرف هفتگی یا ماهانه قرص میباشد اما نوع تزریقی هزینه بیشتری دارد.
درمان هورمونی
استروژن خصوصاً وقتیکه بلافاصله پس از یائسگی شروع شود میتواند به حفظ تراکم استخوان کمک کند. از طرفی استروژن درمانی میتواند ریسک لختههای خونی، سرطان آندومتر، سرطان سینه و احتمال بیماریهای قلبی را در زنان بالا ببرد. لذا استروژن معمولاً زمانی برای سلامت استخوان استفاده میشود که علائم یائسگی به درمان نیاز داشته باشند. رالوکسیفن (Raloxifen با نام تجاری Evista) اثر استروژن بر تراکم استخوان را در زنان یائسه تقلید میکند بدون اینکه ریسکهای توأم با استروژن را ایجاد کند. دریافت این دارو همچنین میتواند باعث کاهش انواعی از سرطان سینه شود. گر گرفتگی میتواند از عوارض جانبی آن باشد. همچنین رالوکسیفن میتواند ریسک لخته شدن خون را بالا ببرد. در مردان پوکی استخوان میتواند با کاهش تدریجی سطح استروژن با افزایش سن در ارتباط باشد. درمان جایگزینی تستسترون میتواند به افزایش تراکم استخوان کمک کند. داروهای پوکی استخوان نیز میتوانند همراه با تستسترون تجویز شوند.
دیگر داروهای پوکی استخوان
اگر قادر به تحمل داروهای رایج پوکی استخوان نبودید یا اینکه در شما به خوبی اثر نکردند ممکن است پزشک تلاش خود را با تجویز داروهای زیر ادامه دهد:
• دنوسوماب (Denosumab یا Prolia)؛ در مقایسه با به یس فسفونات این دارو تراکم استخوان بهتری ایجاد میکند و میتواند شانس انواع شکستگیها را کاهش دهد. طریقه دریافت آن از طریق تزریق زیر پوستی هر ۶ ماه یک بار میباشد. عوارض جانبی عمده شامل درد کمر و عضلات میباشد.
• تری پاراتاید (Teriparatide یا Fotec)؛ این داروی قوی شبیه به هورمونهای پاراتیروئیدی میباشد و ایجاد استخوانهای جدید را تحریک میکند. دریافت آن نیز از طریق زیر پوستی میباشد. 2 سال بعد از درمان با تری پاراتید داروی دیگری برای پوکی استخوان تجویز میشود تا رشد استخوانهای جدید را حفظ کند. این دارو برای افراد مبتلا به نوع شدید پوکی استخوان تجویز میشود.
مراقبت از استخوان
همه مردم میبایست نسبت به مراقبت از پوکی استخوان مصمم باشند. رعایت برخی موارد نظیر مصرف میزان مناسب کلسیم از طریق منابعی چون لبنیات (شیر-ماست-کره-پنیر-سرشیر-دوغ-بستنی) و استفاده از انواع آجیل خصوصاً بادام، مصرف انواع ماهی، آب پرتقال، دانه کنجد، انجیر، موز و سایر موارد که از منابع کلسیم محسوب میشوند در پیشگیری و بهبود این عارضه نقشی مهم دارند. در ضمن مصرف انواع نوشیدنی گازدار نظیر نوشابه و مصرف تنقلاتی چون چیپس و پفک از مواردی است که میتواند به پوکی استخوان دامن بزند. ورزش مرتب نیز به افزایش تراکم استخوان کمک میکند و از بروز آن جلوگیری میکند. تقریباً هر ورزشی میتواند کمک کننده باشد اما انواع استقامتی ورزش که تمام بدن را درگیر میکنند فواید بیشتری دارند. ورزش چون پیاده روی، بسکتبال و فوتبال با اهمیت شمرده شدهاند.
مطالب مرتبط با بیماری پوکی استخوان
کلیک کنید- پیشگیری از پوکی استخوان در مردان
- درمان پوکی استخوان با گیاهان دارویی
- استخوان مچ پا و عامل صدا دادن آن چیست؟
- بیماری پوکی استخوان را چگونه تشخیص بدهیم
- پیشگیری از شکستگی استخوان در پوکی استخوان
- راهکارها و تغذیه مناسب برای پیشگیری از پوکی استخوان
- ضعف توده استخوانی و نکاتی برای داشتن استخوانهای قوی
- ورزش مناسب برای پوکی استخوان و بهبود سلامت استخوان ها
یه توضیحی راجع به پوکی استخوان + درمان گیاهی میدید ؟
آیا پوکی استخون درمان دارد و با طب سنتی میشه درمانش کرد ؟
پوکی استخوان در جوانی هم ممکنه ؟ یا توی سن بالا ادم پوکی استخوان میگیره ؟ من متاسفانه عدم تحمل لاکتوز دارم و شیر و لبنیات و این چیزا رو خیلی کم می خورم. معمولا درد زانو دارم همیشه … ممکنه بخاطر مصرف کم کلسیم ، پوکی استخوان در جوانی گرفته باشم ؟ میشه علایم پوکی استخوان در جوانی رو بگید ؟
دوستان کسی تا حالا آمپول پوکی استخوان تزریق کرده ؟ آمپول پوکی استخوان اسمش چیه ؟ درمان خوبیه ؟ یکم اطلاعات میخوام… مادر بزگم پوکی استخوان داره و درد استخون خیلی اذیتش می کنه
سلام
من والیبال کار می کنم چند ساله و همیشه بعد تمرینام درد مفاصل دارم یا حتی حین تمرین در رفتگی استخوان دارم . چندتا دکتر که رفتم گفتن نرمی استخوان داری . ممکنه مشکل من اصن نرمی استخوان نباشه و پوکی استخوان باشه ؟
ایا نرمی استخوان از عوامل پوکی استخوان هست و به هم مرتبط اند؟؟
سلام کسی هست بدونه که ایا پوکی استخوان درد دارد ؟ اگر دائما درد مفاصل دارم یعنی پوکی استخوان دارم و استخوان هام مشکل داره ؟ از کجا بفهمم پوکی استخوان دارم یا نه ؟ درد مفاصل از نشانه های پوکی استخوانه ؟
سلام . من پوکی استخوان دارم و چند بارم دچار شکستگی استخوان شدم.هربارم کلی زمان میبره تا دوباره شکستگی ها درمان شه . میشه بگید که درمان قطعی پوکی استخوان چیه ؟ امکان داره من از شر این شکستگی ها خلاص شم ؟
سلام دکتر
من 54 سالمه و به تازگی استخوان دردهای شدیدی میگیرم. ممکنه ناشی از پوکی استخوان باشه ؟ شنیدم که توی خانوم ها خیلی شایع شده …میشه بگید که علائم پوکی استخوان در خانمها چیه ؟ چه نشانه هایی داره ؟
سلام
راه پیشگیری از پوکی استخوان چیه ؟ من مادرم پوکی استخوان داره … ممکنه منم داشته باشم ؟ آیا پوکی استخوان ارثیه ؟
میشه بگید نشانههای پوکی استخوان در خانمها چیه ؟ مدتیه که موقع نشستن و پاشدن استوخون هام تق تق صدا میده و اغلب پادرد دارم .این از نشانه های پوکی استخوانه؟؟؟؟
من دنبال یه راه مطمئنم که جلوی پوکی استخوان رو بگیره این قرصها واقعا اثر داره؟
شما هم می توانید در مورد این بیماری داستان خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت داستان خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن داستان جدید " کلیک کنید. همچنین داستان شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، داستان شما نمایش داده می شود.شما هم می توانید در مورد این بیماری پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.یه توضیحی راجع به پوکی استخوان + درمان گیاهی میدید ؟
آیا پوکی استخون درمان دارد و با طب سنتی میشه درمانش کرد ؟
پوکی استخوان در جوانی هم ممکنه ؟ یا توی سن بالا ادم پوکی استخوان میگیره ؟ من متاسفانه عدم تحمل لاکتوز دارم و شیر و لبنیات و این چیزا رو خیلی کم می خورم. معمولا درد زانو دارم همیشه … ممکنه بخاطر مصرف کم کلسیم ، پوکی استخوان در جوانی گرفته باشم ؟ میشه علایم پوکی استخوان در جوانی رو بگید ؟
دوستان کسی تا حالا آمپول پوکی استخوان تزریق کرده ؟ آمپول پوکی استخوان اسمش چیه ؟ درمان خوبیه ؟ یکم اطلاعات میخوام… مادر بزگم پوکی استخوان داره و درد استخون خیلی اذیتش می کنه
سلام
من والیبال کار می کنم چند ساله و همیشه بعد تمرینام درد مفاصل دارم یا حتی حین تمرین در رفتگی استخوان دارم . چندتا دکتر که رفتم گفتن نرمی استخوان داری . ممکنه مشکل من اصن نرمی استخوان نباشه و پوکی استخوان باشه ؟
ایا نرمی استخوان از عوامل پوکی استخوان هست و به هم مرتبط اند؟؟
سلام کسی هست بدونه که ایا پوکی استخوان درد دارد ؟ اگر دائما درد مفاصل دارم یعنی پوکی استخوان دارم و استخوان هام مشکل داره ؟ از کجا بفهمم پوکی استخوان دارم یا نه ؟ درد مفاصل از نشانه های پوکی استخوانه ؟
سلام . من پوکی استخوان دارم و چند بارم دچار شکستگی استخوان شدم.هربارم کلی زمان میبره تا دوباره شکستگی ها درمان شه . میشه بگید که درمان قطعی پوکی استخوان چیه ؟ امکان داره من از شر این شکستگی ها خلاص شم ؟
سلام دکتر
من 54 سالمه و به تازگی استخوان دردهای شدیدی میگیرم. ممکنه ناشی از پوکی استخوان باشه ؟ شنیدم که توی خانوم ها خیلی شایع شده …میشه بگید که علائم پوکی استخوان در خانمها چیه ؟ چه نشانه هایی داره ؟
سلام
راه پیشگیری از پوکی استخوان چیه ؟ من مادرم پوکی استخوان داره … ممکنه منم داشته باشم ؟ آیا پوکی استخوان ارثیه ؟
میشه بگید نشانههای پوکی استخوان در خانمها چیه ؟ مدتیه که موقع نشستن و پاشدن استوخون هام تق تق صدا میده و اغلب پادرد دارم .این از نشانه های پوکی استخوانه؟؟؟؟
من دنبال یه راه مطمئنم که جلوی پوکی استخوان رو بگیره این قرصها واقعا اثر داره؟