واسکولیت (Vasculitis)
درباره بیماری واسکولیت
اطلاعات بیماریها : واسکولیت به التهاب رگهای خونی گفته میشود. این امر باعث تغییراتی در دیواره رگهای خونی از جمله ضخامت، تضعیف، تنگی و زخم میشود. این تغییرات باعث مسدود شدن جریان خون شده که نتیجه آن آسیب به اندامها و بافتها میباشد.
انواع بسیاری از واسکولیت وجود دارد که بسیاری از آنها نادر هستند. واسکولیت ممکن است تنها بر یک اندام مانند پوست اثر بگذارد و یا اینکه چندین عضو را درگیر کند. واسکولیت میتواند در کوتاه مدت (حاد) یا طولانی مدت (مزمن) ایجاد گردد.
واسکولیت میتواند هرکسی را تحت تأثیر قرار دهد. گرچه برخی از انواع آن میان گروههای خاصی شایعتر است. بسته به نوع آن، ممکن است بدون نیاز به هیچگونه درمانی بهبود یابد.
علائم و نشانههای بیماری واسکولیت
کلیک کنیدعلائم و نشانههای واسکولیت تا حد زیادی متفاوت است و اغلب با کاهش جریان خون در سراسر بدن مرتبط است.
علائم و نشانههای عمومی آن عبارتاند از:
• تب
• سردرد
• خستگی
• کاهش وزن
• درد در کل بدن
• تعریق شبانه
• راشها و ضایعات پوستی
• مشکلات عصبی مانند بیحسی یا ضعف
از علائم و نشانههای اختصاصی بیماری واسکولیت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• سندروم بهجت : این وضعیت باعث التهاب شریانها و رگها میشود. معمولاً در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی بارز میگردد. علائم واسکولیت شامل زخم دهان و ناحیه تناسلی، التهاب چشم و ضایعات آکنه مانند بر روی پوست میباشد.
• بیماری بورگر : این وضعیت باعث التهاب و ایجاد لخته در عروق خونی دست و پا میباشد. این اتفاق میتواند باعث ایجاد زخمهایی در دستها، بازوها، پاها و در انگشتان دست و یا پا گردد. واسکولیت با مصرف سیگار در ارتباط است.
• کرایوگلوبولینمی : این وضعیت در اثر یکسری پروتئین غیرطبیعی در خون ایجاد میگردد. معمولاً با عفونت هپاتیت C در ارتباط است. علائم واسکولیت شامل بثورات جلدی، درد مفاصل، ضعف، بیحسی یا سوزش میشود.
• گرانولوماتوز ائوزینوفیلیک با پلی آنژیت (سندروم چرک اشتراوس) : این وضعیت بسیار نادر است که به طور عمده کلیهها، ریه و اعصاب موجود در اندام را تحت تأثیر قرار میدهد. علائم آن تا حد زیادی متفاوت است و شامل آسم، درد عصبی و تغییرات سینوسی میشود.
• آرتریت سلولهای غولپیکر : این شرایط مربوط به التهاب عروق موجود در سر میباشد که معمولاً در افراد بالای ۵۰ سال رخ میدهد. از علائم آن میتوان به سردرد، حساسیت به لمس در پوست سر، درد فک، تاری دید، دو بینی و حتی کوری اشاره کرد. آرتریت سلولهای غولپیکر همچنین میتواند منجر به ایجاد وضعیتی شود که باعث درد و سفتی در عضلات گردن، شانه، باسن و رانها شود.
• بیماری کاوازاکی: این وضعیت اغلب کودکان کمتر از ۵ سال را تحت تأثیر قرار میدهد. علائم واسکولیت شامل تب، راش و التهاب چشم میشود. به آن سندروم لنف پوستی نیز میگویند.
• پلی آنژیت میکروسکوپی: این شکل از واسکولیت، عروق خونی کوچک موجود در کلیهها و ریهها را تحت تأثیر قرار میدهد. طی آن ممکن است دچار درد شکم و بثورات پوستی نیز بشوید. اگر ریهها را تحت تأثیر قرار دهد ممکن است ایجاد سرفههای خونی کند.
• پلی آرتریت ندوزا: این شکل از واسکولیت معمولاً کلیهها، دستگاه گوارش، اعصاب و پوست را درگیر میکند. اغلب با عفونت هپاتیت B همراه است. علائم و نشانههای آن عبارتاند از: بثورات پوستی-عضلانی و درد مفاصل، درد شکم، فشار خون بالا و مشکلات کلیوی.
• التهاب عروق تاکایاسو : این شکل از واسکولیت بر عروق بزرگتر بدن ازجمله آئورت تأثیر میگذارد. به طور معمول در زنان جوان رخ میدهد. علائم و نشانهها شامل احساس بیحسی یا سردی در اندامها، از دست دادن ضربان قلب، فشارخون بالا، سردرد و تغییرات بینایی.
علل بیماری واسکولیت
کلیک کنیدعلت دقیق واسکولیت بهطور کامل شناخته نشده است. برخی از انواع آن با ژنتیک افراد مرتبط است. برخی دیگر ناشی از حمله اشتباه سیستم ایمنی بدن به سلولهای رگهای خونی بدن میباشد. علل ممکن برای این واکنش سیستم ایمنی عبارتاند از:
• عفونتهایی مانند هپاتیت B و هپاتیت C
• سرطان خون
• بیماریهای سیستم ایمنی بدن مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و اسکلرودرمی
• واکنش به برخی داروها
رگهای خونی که تحت تأثیر واسکولیت قرارگرفتهاند ممکن است دچار خونریزی یا التهاب شوند. التهاب میتواند باعث ضخیم شدن لایههای دیواره رگهای خونی شود. این امر باعث باریک شدن عروق خونی و کاهش مقدار خونرسانی و درنتیجه رسیدن اکسیژن و مواد مغذی به بافتها و اندامها شود.
عوارض بیماری واسکولیت
کلیک کنیدعوارض ناشی از واسکولیت به نوع و شدت آن بستگی دارد. همچنین بخشی از عوارض ممکن است مربوط به عوارض داروهای تجویزی مرتبط با بیماری باشد. برخی از عوارض عبارتاند از:
• آسیب به ارگانها: برخی از انواع واسکولیت میتواند شدید باشد و باعث آسیب رسیدن به ارگانهای اصلی بدن شود.
• لخته شدن خون و آنوریسم: ممکن است یک لخته خون در رگ خونی تشکیل شود که مانع از جریان خون خواهد شد. به ندرت ممکن است واسکولیت باعث ضعیف شدن رگ خونی شده و ایجاد یک برآمدگی به نام آنوریسم کند. ممکن است برای حذف آنوریسم نیاز به عمل جراحی باشد.
• از دست دادن بینایی یا کوری : این عارضه در زمانی که آرتریت سلولهای غولپیکر درمان نشده باشد، می رخ دهد.
• عفونت : که شامل شرایط جدی و تهدید کننده حیات مانند پنومونی یا عفونت خون (سپسیس) میباشد.
تشخیص بیماری واسکولیت
کلیک کنیدپزشک با در نظر گرفتن تاریخچه پزشکی بیمار و انجام معاینه فیزیکی شروع خواهد کرد. همچنین ممکن است هریک از تستهای تشخیصی زیر را درخواست کند:
• آزمایش خون : این آزمون برای بررسی علائم التهاب مانند بالا بودن سطح پروتئین واکنشی C(CRP) میتواند انجام شود. شمارش کامل گلبولهای خون (CBC) میتواند کافی بودن یا نبودن سلولهای قرمز خون را مشخص کند. یک نوع از آزمایش خون که سطح آنتیبادیهای خاصی را در خون میسنجد (آنتیبادی سیتوپلاسمی ضد نوتروفیل) نیز میتواند در تشخیص واسکولیت مفید باشد.
• آزمایش ادرار: در این آزمایش مشخص میشود که آیا ادرار حاوی سلولهای قرمز خون یا پروتئین بیشازحد هست یا نه.
• آزمایشات تصویربرداری : تکنیک تصویربرداری غیرتهاجمی میتواند رگهای خونی و اندامهایی که تحت تأثیر بیماری قرارگرفته است را مشخص کند. همچنین میتواند برای دکتر مشخص کند که آیا درمان پاسخ داده است یا خیر. انواع روشهای تصویربرداری برای واسکولیت شامل اشعه ایکس، سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا MRI و توموگرافی گسیل پوزیترون یا PET.
• اشعه ایکس از عروق خونی (آنژیوگرافی): در این روش یک لوله باریک و قابلانعطاف به داخل شریانهای بزرگ یا ورید وارد میشود. سپس یک رنگ خاص (حاجب) به داخل لوله تزریق میشود و با اشعه ایکس عکسبرداری از عروق صورت میگیرد.
• بیوپسی: نوعی روش جراحی است که طی آن یک نمونه کوچک از بافت منطقه آسیبدیده بدن برداشته میشود و سپس در آزمایشگاه ازنظر نشانههای واسکولیت بررسی میشود.
درمان بیماری واسکولیت
کلیک کنیددرمان بر کنترل التهاب بهوسیله دارو و درمان هرگونه بیماری زمینهای که باعث واسکولیت شده است، متمرکز میباشد. درمان واسکولیت معمولاً شامل دو مرحله است: توقف التهاب و جلوگیری از عود بیماری.
داروهایی که برای درمان واسکولیت بهکار میروند عبارتاند از:
• کورتیکواستروئیدها برای کنترل التهاب: پزشک ممکن است با تجویز داروهای کورتیکواستروئیدی مثل پردنیزون (Prednisolone) یا متیل پردنیزولون (Methylprednisolone) به کنترل التهاب در رگهای خونی آسیبدیده کمک کند. عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها میتواند شدید باشد خصوصاً اگر برای مدت طولانی استفاده شود (مانند افزایش وزن، دیابت، پوکی استخوان و غیره).
• داروهایی که سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار میدهند: اگر به کورتیکواستروئید ها پاسخ ندهید ممکن است پزشک داروهای سرکوبکننده ایمنی تجویز کند. مصرف این نوع داروها میتواند با کاهش عملکرد سلولهای سیستم ایمنی، باعث کاهش التهاب شود. برخی از آنها عبارتاند از: آزاتیوپرین (Azathioprine)، متوتروکسات (Methotrexate) و سیکلوفسفامید (Cyclophosphamide). عوارض جانبی احتمالی سیکلوفسفامید شامل خطر ابتلا به سرطان، ناباروری و افزایش عفونت میباشد. به همین علت حتی اگر این دارو در کنترل التهاب مؤثر باشد در طولانیمدت مؤثر نخواهد بود.
• ریتوکسیماب(Rituximab): یک گزینه بیخطر و مؤثر برای درمان برخی از انواع واسکولیت میباشد. اثباتشده است که ریتوکسیماب گزینه خوبی برای درمان نگهدارنده محسوب میشود. مگر اینکه شما به هپاتیت B دچار باشید. اثر جانبی ریتوکسیماب افزایش خطر ابتلا به فعال شدن مجدد بیماری هپاتیت ب میباشد.
سلام روز بخیر ممنون میشم اگه کسی یه دکتر متخصص واسه واسکولیت معرفی کنه خودم چندتا دکتر رفتم ولی می خواستم از کسی که نتیجه گرفته کمک بگیرم. ممنون
شما هم می توانید در مورد این بیماری داستان خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت داستان خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن داستان جدید " کلیک کنید. همچنین داستان شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، داستان شما نمایش داده می شود.شما هم می توانید در مورد این بیماری پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.سلام روز بخیر ممنون میشم اگه کسی یه دکتر متخصص واسه واسکولیت معرفی کنه خودم چندتا دکتر رفتم ولی می خواستم از کسی که نتیجه گرفته کمک بگیرم. ممنون