عفونتهای انگلی پوست | لیشمانیازیس-گال-شپش (Parasitic skin infections)
لیشمانیازیس Leishmaniasis
اطلاعات بیماریها : جسم لیشمن یك انگل اجباری داخل سلولی دو میزبانه است. به بیماری پوستی ناشی از آن سالك یا زخم شرقی یا دمل بغدادی گفته میشود . دو شكل شایع سالك در آسیا ( و از جمله ایران ) عبارتاند از:
• سالك مرطوب
• سالك خشك
سالك مرطوب یا روستایی
این شكل بیماری در اثر آلودگی به L.tropical major به وسیله نیش پشه خاكی ماده ( از خانواده فلبوتوموس ) به وجود میآید و در روستاها شایعتر است . مخزن اصلی این نوع انگل جوندگان وحشی مانند موش صحرائی است . بیماری پس از یك دوره كمون 4-1 هفتهای با یك ندول در محل نیش پشه شروع و پس از چند هفته قسمت مركزی آن زخمی و ترشح دار میشود. پاپولهای ریزی پیرامون زخم را فرا میگیرند. در قسمت عمقی زخم ممكن است یك یا چند ندول قابل لمس وجود داشته باشد. این نوع ضایعه بدون درد بوده و قطر آن به 5به چند سانتیمتر میرسد و پس از بهبودی جوشگاه ( Scar ) به جا میگذارد.
سالك خشك یا شهری
این نوع از سالك در اثر آلودگی به L.tropical minor بروز میکند و معمولاً در مناطق شهری شایعتر است . مخزن اصلی آن سگ است. دوره كمون بیماری بیش از 2 ماه است. با یك ندول منفرد كه رشد بسیار آهسته دارد شروع میشود . زخم و ترشح در این نوع شایع نیست. تشخیص سالك در موارد آندمیك ساده و بر اساس خصوصیات بالینی ضایعه است. در موارد مشكوك میتوان از طرق زیر به تشخیص رسید:
1- تهیه اسمیر
2- کشت از ضایعه
3- PCR 4- پاتولوژی
درمان بیماری سالك
بیش از 80 تا 90% موارد سالك در طی چند ماه به طور خود به خود بهبود مییابد .برای درمان میتوان از روشهای زیر استفاده کرد.
• درمان فیزیکی مانند دیاترمی (گرمادرمانی) و کرایوتراپی (سرمادرمانی)
• درمان داروئی : ترکیبات پنج ظرفیتی آنتی موآن مثل مگلومین (گلوکانتیم) و پنتوستام یا سدیم اسیتبوگلوكونات. از داروهای آمفوتریسین B، كتوكونازول ، مترونیدازول ، داروهای ضد مالاریا ،آلوپورینول نیز میتوان استفاده کرد.
• جراحی : در موارد مزمن و پیدایش اسکار از جراحی پلاستیک جهت ترمیم ضایعه استفاده میشود.
پیشگیری از بیماری سالك
اصل مهم پیشگیری شکستن چرخه زندگی انگل است که شامل:
• از بین بردن مخزن بیماری (سگهای ولگرد)
• جلوگیری از گزش پشه خاكی بهوسیله پوشاندن بدن و توری پشت پنجره و استفاده از پشه بند هنگام خوابیدن در مناطق باز
• پوشاندن زخم مبتلا به سالك جهت جلوگیری از گزش حشرات و احتمال انتقال بیماری
• درمان افراد مبتلا
• گاهی برای افرادی که مأمور به خدمت در مناطق آلوده میشوند، به منظور اجتناب از پیدایش اسكار بر روی صورت ، تلقیح عمدی بر روی ران انجام میشود به این روش Leishmanization گویند.
گال یا جرب ( SCABIES )
کلیک کنیدعامل این بیماری نوعی مایت به نام سارکوپتس اسکابئی (Sarcoptes scabiae) نوع انسانی است که انگل اجباری انسان به شمار میرود. این انگل داخل اپیدرم به حفر تونل یا بارو(Burrow ) اقدام میکند. انگل ماده پس از لقاح به تخمگذاری داخل بارو مشغول میشود. تخمها و مدفوع انگل در پشت انگل ماده داخل بارو تجمع مییابد. طول عمر انگل ماده 6-4 هفته میباشد. لاروها 4-3 روز بعد از تخم خارج شده و بارو را ترک میکنند و به سطح پوست میآیند و شروع به ایجاد باروهای کوچک و حفره مانند میکنند . بعد از چند بار دگردیسی انگل بالغ نر و ماده ایجاد و سیکل تولید مثل تکرار میشود.
اپیدمیولوژی
گال در تمام گروههای سنی و در دو جنس به طور مساوی بروز میکند. ایجاد آلودگی میتواند هم از طریق جنسی و هم از راه غیر جنسی صورت میگیرد.ابتلا به بیماری ایجاد مصونیت نمیکند.
تظاهرات بالینی
در بزرگسالان دورۀ کمون(نهفتگی)گال 4-3 هفته است. در صورت عفونتهای بعدی علائم در کمتر از 24 ساعت ظاهر میشود. خارش مهمترین یافتۀ بالینی است که در شب و محیط گرم شدت بیشتری مییابد و مانع خواب بیمار میگردد. ضایعات به شکلهای مختلف است.
علامت مشخص بیماری وجود باروها (تونل) میباشد که به طول 15-2 میلیمتر به صورت خط مستقیم یا منحنی یا به شکل حرف S قرار دارند. کانالها به رنگ صورتی سفید یا تیره میباشند و مختصری برآمدهاند.برای تائید وجود آن میتوان از جوهر استفاده نمود.
معمولاً محل باروها بر روی مچ و کنارۀ دستها و پاها ، فواصل بین انگشتان ، آلت تناسلی مردان نواحی سرین ، اسکرتوم ، زیر بغل و پستانها قرار دارد. در کودکان خردسال در کف دست و پا مشاهده میشود.
غالباً وزیکولها و پوسچولها در کف دست و پای شیر خواران بروز میکند. پاپولهای خارشدار به علت واکنش افزایش حساسیت در اطراف آگزیلا ، نواحی دور آرئول خصوصاً بر روی نواحی دورناف ، کفل و رانها ایجاد میشود.
اشکال ویژه گال
• گال شیرخواران
• گال سالمندان
• گال دلمه دار (نروژی)-پوستهدار
• گال افراد با بهداشت بالا. علامت آن وجود پاپول پراکنده روی دست و پا میباشد.
تشخیص بیماری گال
وجود تظاهرات بالینی بیمار و ابتلای چند نفر از یک جمع میتواند کلید تشخیص باشد. تشخیص قطعی گال با بررسی میکروسکوپی و شناسایی مایت یا تخم آن انجام میگیرد. توصیه میشود برای یافتن حشره، انتهای بارو را در روی انگشتان دست و یا زیر ناخنها که کمی برآمده است، بتراشند.
درمان بیماری گال
داروهای ضد گال موضعی
انتخاب نوع داروهای ضد گال بر اساس تأثیر دارو و سمیت بالقوه آن ، وضعیت ضایعات اگزمایی ثانویه و سن بیمار صورت میگیرد.شامل:
1- پرمترین 5%
12-8 ساعت پس از مالیدن شسته شود.
2- لیندان(Gammabenzene )
6 ساعت پس از مالیدن به بدن شسته شود و یک هفته بعد تکرار گردد.(در کودکان زیر 5 سالگی و افراد باردار استفاده نشود.)
3- کرم کروتامیتون
5-2 روز متوالی و هر بار 24 ساعت روی پوست بماند.
4- قرص ایورمکتین ( Ivermectine )
در کودکان زیر 5 سال و زمان بارداری استفاده نشود
توجه : درمان بایستی برای همۀ افراد خانواده بدون توجه به وجود یا فقدان تظاهرات بالینی همزمان انجام شود.
اقدامات همزمان با درمان
1- تمام افراد خانواده و دوستان در تماس نزدیک بایستی همزمان درمان شوند.
2- بعد از 24 ساعت از درمان احتمال انتقال آلودگی از بین میرود.
3- ناخنهای بیمار کوتاه شود.
4- به بیماران آموزش دهید که خارش ممکن است تا 2 هفته بعد از درمان باقی بماند. لذا به صرف باقی ماندن آن مریض نباید خودسرانه درمان را تکرار کند.
5- تمام بیماران یک هفته بعد از درمان مجدداً تحت معاینه قرار گیرند.
6 –به بیمار آموزش دهید که شرط موفقیت درمان این است که دارو را به تمام سطح پوست بمالد.
شپش ( Pediculosis )
کلیک کنیدعامل شپش حشرهای خونخوار است که هر نوع آن میزبان اختصاصی دارد و تمام طول عمر خود را بر روی بدن میزبان سپری میکند. دو گونه شپش مربوط به انسان در این زیر گروه شناخته شده که عبارتاند از:
پدیکولوس هومانوس، ویتیروس پوبیس(شپش عانه)
پدیکولوس هومانوس خود دارای دو زیر گروه پدیکولوس کاپیتیس ( شپش سر) و پدیکولوس کورپوریس(شپش بدن) میباشد. انتقال به صورت مستقیم بین افراد و یا غیر مستقیم از طریق البسه ، شانه ، ملحفه ( بسته به نوع شپش) صورت میپذیرد.
خارش مهمترین علامت آلودگی است. بزاق و احتمالاً مواد دفعی شپش قادر به ایجاد التهاب و واکنشهای حساسیتی میباشند. بیبند و باری جنسی ( در مورد شپش عانه ) ، سن ، جنس و برخی خصوصیات مو جزء علل مستعد کننده میباشد.
انواع بیماری شپش
شپش سر ( Pediculosis capitis )
شایعترین نوع آلودگی به شپش بهویژه در گروه سنی 11-3 سال است. انتقال از طریق تماس سر به سر صورت میگیرد.
شپش تنه ( Pediculosis Corporis )
شپش تنه نزد افراد مسن و بالغین زیادتر از اطفال دیده میشود. در واقع این شپش در درز لباسهای زیرین به خصوص جایی که تماس مستقیم با پوست دارد مثل یقه، شانه،کمر و…. زندگی و در آنجا تخمگذاری میکند. انگل معمولاً روی پوست کمتر دیده میشود زیرا از پرز لباسها میتواند خرطوم خود را وارد پوست کند.
شپش عانه ( Pubic Lice )
خارش در هنگام عصر و شب مهمترین علامت آلودگی است. از طریق جنسی انتقال مییابد.
درمان بیماری شپش
داروهای مهار کننده استیل کولین استراز شامل مالاتیون در ایزوپرپیل الکل 78%
طریقه مصرف : به مدت 8 تا 12 ساعت روی سر بماند . درمان 10 روز بعد تکرار شود.
شامپو و محلول لیندان ( گاما بنزن هگزاکلرید یا GBH)
طریقۀ مصرف : با 30 تا 40 میلیلیتر از شامپو لیندان روی موی سر خیس شده و 4 دقیقه بعد با آب ولرم با دقت شستشو داده شود. تکرار 7 تا 10 روز بعد.
پرمترین(کرم 1%)
ابتدا روی سر مالیده شود . 10 دقیقه بعد با آب ولرم شسته شود . 7 تا 10 روز بعد تکرار درمان شود.
کمپرس سرکه یا اسید فرمیک 8%
این ماده به کنده شدن تخمها از مو کمک میکند. البسه ، حوله ، روتختی ، کلاه ، روسری را باید با آب گرم شسته و اتو کرده و لوازم شخصی از قبیل شانه ، برس، سنجاق سر را در آب گرم با حرارت بالاتر از 54 درجه به مدت 20 -10 دقیقه قرار دهید.
درمان افراد دیگر خانواده و در مورد شپش عانه شرکای جنسی ضروری میباشد. در صورت ابتلای مژهها روزی سه بار و به مدت 8 روز از وازلین یا کرم پرمترین 1% استفاده گردد. در مورد شپش بدن داروئی در اولویت نیست . مراعات بهداشت فردی و تراشیدن موها و پاک نمودن البسه از آلودگی ضرورت دارد.
نکات کلی مربوط به بیماری شپش
• رعایت بهداشت فردی شامل : کوتاه کردن موی سر و عانه در درمان پدیکولوز مؤثر و کمک کننده میباشد و به ویژه در همه گیریهای اجتماعی بهتر است انجام گیرد.کلیه لباسها و وسایل شخصی بیمار (ملافهها ،حوله ،…..)بایستی ضدعفونی گردند.اتو کردن لباسها بعد از شستشو توصیه میشود. در صورتی که گندزدائی امکانپذیر نباشد جوشاندن البسه به مدت 30-20 دقیقه یا قرار دادن آنها داخل کیسه نایلون به مدت 4-2 هفته توصیه میشود.
• کنترل خارش : ابتدا باید اگزما درمان شود.از یک آنتی هیستامین (مثل هیدروکسی زین) نیز میتوان استفاده کرد.
• باید دقت کرد که کلیه افراد خانواده در تماس باید مورد معاینه قرار گیرند و در صورت شک به آلودگی درمان شوند.
• درمان را باید 10-8 روز بعد مجدداً تکرار کرد.
• جهت جلوگیری از مسمومیت شامپوها را نباید بیش از دستور پزشک استفاده کرد.
• در صورتی که ماده شپش کش وارد چشم شود بلافاصله باید چشمها را شست.
• تجویز کوتریموکسازول در موارد آلودگیهای گسترده ضرورت پیدا میکند.
اطلاعاتی درباره گال و قرص جهت زخم های پوستی عمیق که پس از خارش عفونی میشن میخواستم
شما هم می توانید در مورد این بیماری داستان خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت داستان خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن داستان جدید " کلیک کنید. همچنین داستان شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، داستان شما نمایش داده می شود.شما هم می توانید در مورد این بیماری پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.اطلاعاتی درباره گال و قرص جهت زخم های پوستی عمیق که پس از خارش عفونی میشن میخواستم