سپتی سمی یا عفونت خون (Sepsis)

علائم عفونت خون به‌صورت ناگهانی ایجادشده و شامل موارد زیر است:

• تب بالا
• لرزش شدید و احساس سرما

شوک سپتیک : اگر عفونت خون یا سپتی سمی درمان نگردد باکتری ممکن است ایجاد سم کرده و به عروق خونی آسیب برساند که می‌تواند موجب پایین آمدن فشارخون و آسیب گسترده با بافت‌ها شود.در عفونت خون خطرناک که شوک سپتیک نامیده می‌شود علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ضعف
• سرد شدن و رنگ‌پریدگی دست‌ها و پاها
• بی‌قراری و تحریک‌پذیری
• تنفس سریع و کم‌عمق
• در بعضی موارد هذیان گفتن و نهایتاً از دست رفتن هوشیاری

در بعضی افراد باکتری می‌تواند بر روی دریچه‌های قلب جایگزین شود. این حالت به‌خصوص در مواردی که قلب توسط بیماری‌های دیگر آسیب‌ دیده باشد، دیده می‌شود. عفونت خون جدی را اندوکاردیت عفونی می‌گویند. در موارد نادری، عفونت خون ( سپتی سمی ) ممکن است باعث از بین رفتن سلول‌های درگیر در لخته شدن خون شود که این حالت خطر بروز خونریزی را افزایش می‌دهد.

گرچه هر نوع عفونتی (باکتریایی، ویروسی یا قارچی) می‌تواند به عفونت خون یا سپتی سمی منجر شود، موارد که احتمال وقوع آن را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:

• ذات‌الریه
• عفونت‌های شکمی
• عفونت کلیه
• عفونت‌های جریان خون (باکتریمی)

به ‌طور کلی، این عفونت در افراد زیر بیشتر رخ می‌دهد:

• بیماران با کاهش سطح ایمنی بدن مثل افراد دیابتی یا افراد مبتلابه ایدز
• افراد تحت شیمی‌درمانی
• استفاده‌ کنندگان از داروهای سرکوب ‌کننده سیستم ایمنی بدن
• بچه‌ها و افراد پیر
• استفاده‌ کنندگان از داروهای تزریقی (چون ممکن است از طریق سوزن آلوده، باکتری را وارد جریان خون خود نمایند.)

عفونت خون انواع خفیف تا شدید دارد. هرچه عفونت بدتر می‌شود، جریان خون به اندام‌های حیاتی مانند مغز، قلب و کلیه‌ها، مختل می‌گردد. سپتی سمی ( عفونت خون ) می‌تواند باعث لخته شدن خون در دست‌ها، پاها، انگشتان دست ‌و پا و غیره شود که منجر به نارسایی ارگان و مرگ بافت (گانگرن) می‌گردد.

اکثر مردم از عفونت خون خفیف بهبود می‌یابند، اما میزان مرگ‌ و میر در شوک سپتیک (نوع شدید آن) نزدیک به ۵۰ درصد است. همچنین، تجربه یک عفونت خون شدید ممکن است می‌تواند فرد را در معرض خطر بالاتری برای عفونت‌های آینده قرار دهد.

تشخیص عفونت خون مشکل است، زیرا علائم و نشانه‌های آن با سایر اختلالات اشتراک دارد. پزشکان اغلب با درخواست آزمایش به جستجوی علت زمینه‌ای می‌پردازند.

آزمایش خون

نمونه‌ای از خون که از دو قسمت مختلف کشیده می‌شود از جنبه‌های زیر بررسی می‌گردد:

• وجود شواهدی از عفونت
• مشکل انعقاد خون
• مشکلات عملکرد کلیه یا کبد
• اختلال در دسترسی به اکسیژن
• عدم تعادل الکترولیت

سایر تست‌های آزمایشگاهی

بسته به نشانه‌ها و علائم بیمار، پزشک همچنین ممکن است بررسی یک مورد یا بیشتر از مایعات بدن را درخواست کند:

• ادرار : اگر دکتر شما مشکوک شود که شما عفونت دستگاه ادراری دارید ممکن است بخواهید ادرار خود را از نظر وجود نشانه‌هایی از باکتری بررسی کنید.
• ترشحات زخم : اگر شما یک زخمی دارید که آلوده به نظر می‌رسد، انجام آزمایش بر روی یک نمونه از ترشحات زخم می‌تواند نشان دهد که چه نوع آنتی‌بیوتیکی بهترین کمک را به درمان خواهد کرد.
• ترشحات تنفسی : اگر شما هنگام سرفه کردن موکوس (خلط) از ریه‌ها خارج می‌کنید، ممکن است این ترشحات برای تعیین نوع ارگانیسمی که باعث عفونت شده است، بررسی گردند.

روش‌های تصویربرداری

اگر محل عفونت مشخص نیست، دکتر شما ممکن است یک یا چند مورد از آزمایشات تصویربرداری زیر را درخواست کند:

• اشعه ایکس : در این روش با استفاده از سطوح پایین اشعه X به بررسی وجود هر نوع مشکلی در ریه‌ها پرداخته می‌شود.
• توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) : عفونت آپاندیس، پانکراس یا روده در سی تی اسکن بهتر مشخص می‌شوند. در این تکنولوژی اشعه X از زوایای مختلف تابانده شده و ترکیب آنها یک برش مقطعی از ساختار داخلی بدن نمایش خواهد داد.
• سونوگرافی : در این فناوری با استفاده از امواج صوتی، تصاویر حقیقی بر روی یک نمایشگر ویدئویی تشکیل می‌گردد. سونوگرافی ممکن است به‌خصوص برای تشخیص عفونت کیسه صفرا یا تخمدان مفید باشد.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI ) : ( MRI ) می‌تواند در شناسایی عفونت‌های بافت نرم، مانند آبسه در ستون فقرات مفید باشد. این فن‌آوری کار خود را با استفاده از امواج رادیویی و یک آهن‌ربای قوی برای تولید تصاویر مقطعی از ساختار داخلی بدن انجام می‌دهد.

درمان زودرس و مناسب شانس جان سالم به در بردن از عفونت خون را افزایش می‌دهد. افراد مبتلابه سپتی سمی (عفونت خون ) شدید نیاز به نظارت فوری و درمان در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان دارند. اگر شما دچار عفونت خون شدید یا شوک سپتیک شوید، ممکن است نیاز به اقدامات اورژانسی برای ایجاد ثبات تنفس و عملکرد قلب باشد.

داروها

تعدادی از داروها در درمان عفونت استفاده می‌شود. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• آنتی‌بیوتیک‌ها : درمان با آنتی‌بیوتیک باید بلافاصله در شش ساعت اول پس از آلودگی و یا حتی زودتر، آغاز گردد. در ابتدا از آنتی‌بیوتیک‌های وسیع الطیف که در برابر انواع مختلفی از باکتری‌ها مؤثر است دریافت خواهید کرد. آنتی‌بیوتیک برای تأثیر بیشتر به ‌صورت داخل وریدی (IV) تجویز می‌شود. پس از حاضر شدن نتایج آزمایش خون، دکتر شما ممکن است آنتی‌بیوتیک دیگری که در برابر این باکتری خاص مناسب‌تر است را تجویز کند.
• وازوپرسورها (تنگ‌کننده‌های عروق) : اگر فشارخون شما حتی پس از دریافت مایعات به‌صورت وریدی بسیار پایین باقی بماند، ممکن است یک داروی وازوپرسور برایتان تجویز شود که با تنگ کردن رگ‌های خونی به افزایش فشارخون کمک می‌کند.

سایر کمک‌های پزشکی که ممکن است دریافت کنید عبارت‌اند از:

• دریافت دوزهای پایین کورتیکواستروئیدها
• دریافت انسولین برای کمک به حفظ سطح قند خون در حالت پایدار
• داروهایی که باعث تغییر پاسخ‌های سیستم ایمنی بدن می‌شوند
• مسکن یا آرام‌بخش
• مراقبت‌های حمایتی

افراد مبتلا به سپتی سمی ( عفونت خون ) شدید معمولاً نیاز به مراقبت‌های حمایتی از جمله دریافت اکسیژن و مقادیر زیادی از مایعات داخل وریدی دارند. بسته به وضعیتتان ممکن است نیاز به دستگاه کمکی برای تنفس و یا دیالیز برای جبران نارسایی کلیه باشید.

عمل جراحی

ممکن است برای حذف منابع عفونت، مانند تجمع عفونت و چرک (آبسه) جراحی لازم باشد.

© سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا