سندرم هاپیر hyper IgM syndrome) IgM)
درباره بیماری سندرم هاپیر IgM
اطلاعات بیماریها : بیماران مبتلا به سندرم هاپیر IgM ، قادر به تغییر کلاس ایمونوگلوبولین از نوع IgM به IgG ،IgA و یا IgE نیستند. درنتیجه در این بیماران سطح انواع پادتنهای IgA و IgG کاهش یافته و سطح IgM نرمال و یا افزایش یافته است. متداولترین نوع این بیماری، وابسته به جنس بوده و فقط پسران را مبتلا میسازد.
بیشتر انواع دیگر این بیماری به صورت اتوزومال مغلوب به ارث میرسند و هر دو جنس مذکر و مؤنث را شامل میشود.
لنفوسیتهای B به تنهایی قادر به تولید IgM میباشد اما برای تغییر کلاس پادتن ساخته شده از IgM به IgG، IgA وIgE بایستی با لنفوسیت T تعامل کنند.
سندرم هاپیر IgM ، به علت نقصهای ژنتیکی است که درنهایت بر تعامل بین لنفوسیتهای B و T اثر میگذارد.
شایعترین نوع این بیماری به علت نقص در کمپلکس پروتئینی میباشد که بر سطح لنفوسیت T فعال شده قرار دارد. این کمپلکس پروتئینی، لیگاند CD40 نام دارد که به کمپلکس پروتئینی دیگری به نام CD40 (در غشای لنفوسیت B) متصل میشود. ژن سازندهی لیگاند CD40 بر روی کروموزوم X قرار دارد. درنتیجه این نوع از بیماریهای نقص ایمنی اولیه، یک بیماری وابسته به جنس است که فقط در جنس مذکر دیده میشود.
درنتیجهی نقص در لیگاند CD40 ، لنفوسیت T قادر به راهنمایی لنفوسیت B در جهت تغییر کلاس آنتیبادی خود از IgM به IgA، IgG و IgE نیست. به علاوه، لیگاند CD40 برای بقیهی عملکردهای لنفوسیت T هم لازم است؛ درنتیجه، بیمارانی که دچار این سندرم هستند دارای نقص در عملکرد دفاعی لنفوسیت T نیز هستند.
بقیهی انواع این سندرم به صورت یک صفت اتوزومال مغلوب به ارث میرسد و در هر دو جنس مذکر و مؤنث مشاهده میشود.
اساس مولکولی برخی از اشکال دیگر این بیماری نیز شناختهشده است. در این اشکال از سندرم هاپیر IgM، نقص در ژنهایی دیده میشود که در مسیر سیگنالینگ CD40 نقش ایفا میکنند. نقصهای ژنتیکی در CD40 بسیار کمیاب است و فقط در تعداد کمی از خانوادهها یافت شده است. این شکل از سندرم هاپیر IgM شبیه نوع وابسته به کروموزوم X است، زیرا بااینکه لیگاند CD40 بر سطح غشای لنفوسیت T قرار دارد، CD40 (که به طور معمول بر روی سطح لنفوسیت B و دیگر سلولهای سیستم ایمنی یافت میشود) وجود نداشته و یا عملکرد عادی خود را انجام نمیدهد.
دو نوع ژن کد کنندهی آنزیمهای AID و UNG نیز شناختهشدهاند که برای تغییر کلاس آنتیبادیهای لنفوسیت B از نوع IgM به IgA، IgG و IgE ضروریاند. نقص در هر دو نوع این ژنها در مبتلایان به این سندرم دیده شده است.
ازآنجاییکه نقش این دو ژن منحصر به تغییر کلاس آنتیبادیهاست، بقیهی عملکردهای لیگاند CD40 (که بر روی غشای لنفوسیت T قرار دارد) تحت تأثیر قرار نگرفته و این بیماران کمتر به بیماریهایی که به علت نقص در عملکرد لنفوسیت T اتفاق میافتد، مبتلا میشوند.
درنهایت، اختلال در فعالسازی مولکول NF-kB نقص ژنتیکی وابسته به X دیگری است. مولکول NF-kB توسط CD40 فعال میشود و در مسیر سیگنالینگ تغییر کلاس ایمونوگلوبولینها نقش دارد. این نوع از سندرم HIgM دیسپلازی اکتودرمال نیز خوانده میشود که با بیماریهای پوستی همراه است. بیماران مبتلابه نقص ایمنی میباشند و موهای شکننده و دندانهای مخروطی شکل علاوه بر انومالیهای دیگر، دارند. NF-kB همچنین توسط مسیرهای سیگنالینگ دیگری فعال میشوند که در سیستم ایمنی بدن نقش مهمی ایفا میکنند. درنتیجه مبتلایان جنس مذکر مستعد ابتلا به انواع عفونتهای جدی میشوند.
علائم و نشانههای بیماری سندرم هاپیر IgM
کلیک کنیداکثر بیماران سندرم HIgM در سالهای اول و دوم زندگی خود تظاهرات بالینی بیماری را نشان میدهند. این بیماران مستعد ابتلا به انواع عفونتها مخصوصاً عفونتهای تنفسی میشوند. شایعترین عوامل عفونتزا، باکتریها هستند. انواع دیگری از میکروارگانیسمها نیز میتوانند عامل عفونتهای جدی باشند. برای مثال، نوموسیستیس جیرووسی نومونیا (کارینیی)، یک عامل عفونتزای فرصتطلب با شیوع بالا است که عموماً بیماران در سال اول زندگی به آن مبتلا میشوند. حضور این عامل بیماریزا یک وجه تشخیصی سندرم HIgM وابسته به X در کودک بیمار باشد.
عفونتهای ریوی همچنین میتواند در اثر ویروسهایی مانند سیتومگالوویروس، یا قارچهایی مانند کریپتوکوکوس ایجاد شوند.
مشکلات دستگاه گوارش مانند اسهال و سوء جذب نیز در برخی از بیماران مشاهده شده است. یکی از میکروارگانیسمهای اصلی که باعث بیماریهای دستگاه گوارش میشود، کریپتوسپوریدیوم نام دارد که میتواند باعث نوعی بیماری حاد کبدی به نام اسکروز کلانژیت شود.
تقریباً نیمی از بیماران دچار سندرم HIgM از نوتروپنی زودگذر یا پایدار رنج میبرند. نوتروپنی نوعی بیماری است که در آن تعداد گلبولهای سفید خون کم میشود. علت نوتروپنی هنوز ناشناخته است، هرچند که اکثر بیماران به درمان با فاکتور محرک کلونی (G-CSF) پاسخ میدهند. نوتروپنی معمولاً همراه با زخمهای دهانی، پروکتیت (زخم و التهاب رکتوم) و عفونتهای پوستی میباشد.
بزرگی غدد لنفاوی در مبتلایان به شکل اتوزومال سندرم HIgM بیشتر از دیگر بیماران نقص ایمنی اولیه دیده میشود؛ درنتیجه این بیماران معمولاً دارای لوزه، طحال، کبد و غدد لنفاوی بزرگ شده هستند. بیماریهای خود ایمنی نیز ممکن است در این بیماران رخ دهد. آرتریت مزمن، ترومبوسیتوپنی (کمبود تعداد پلاکتها)، آنمی همولیتیک، هیپوتیروئیدیسم (کمکاری غدهی تیروئید) و بیماریهای کبدی از دیگر تظاهرات بالینی این سندرم میباشند.
تشخیص بیماری سندرم هاپیر IgM
کلیک کنیددر هر کودک پسر مبتلابه هیپوگاماگلوبولینمیا (کمبود ایمونوگلوبولین) با کاهش سطح سرمی IgG و IgA و مقادیر عادی و یا افزایشیافتهی IgM ، تشخیص HIgM باید در نظر گرفته شود. ظاهر نشدن لیگاند CD40 بر سطح لنفوسیت T یک وجه تشخیصی است. بااینحال ممکن است مبتلایان به فرمهای دیگر نقص ایمنی علیرغم سالم بودن ژن کد کنندهی لیگاند CD40، با کاهش قابلتوجهی در بیان لیگاند CD40 همراه باشند. تشخیص نهایی این بیماری با آنالیز DNA میسر میشود. در این آنالیز، بیمار ازلحاظ جهش در ژن کد کنندهی لیگاند CD40 (موجود بر سطح لنفوسیت T) بررسی میشود.
بیمارانی که تظاهرات بالینی مشابه با سندرم HIgM وابسته به جنس دارند ولی جنسیت مؤنث داشته و/یا ژن لیگاند CD40 سالم با تظاهرات طبیعی دارند، احتمالاً مبتلابه فرم اتوزوم مغلوب سندروم IgM بیشازحد میباشند.
دیسپلازی اکتودرمال همراه با نقص ایمنی (که فرم دیگری از سندرم HIgM وابسته به جنس است) در بیمارانی که دارای تظاهراتی چون موهای شکننده و دندانهای مخروطی شکل، عفونتهای مکرر و سطوح کاهشیافتهی سرمی IgG و IgA و IgE سطح نرمال و یا افزایشیافتهی سرمی IgM هستند، محتمل است.
تشخیص فرمهای مختلف اتوزومال مغلوب HIgM یا دیسپلازی اکتودرمال همراه با نقص ایمنی، با آنالیز ژنهای مسئول این بیماری ازنظر وجود یا عدم وجود جهش صورت گیرد.
وراثت
HIgM وابسته به X و دیسپلازی اکتودرمال همراه با نقص ایمنی (که در بالا به آن اشاره شد)، بهعنوان یک بیماری وابسته به X مغلوب به ارث میرسند. درنتیجه فقط جنس مذکر به آن دچار میشود. ازآنجاییکه این بیماریها وراثتی هستند و بهعنوان یک صفت وابسته به جنس مغلوب به ارث میرسند، امکان دارد که برادرها و داییهای بیمار تظاهرات بالینی مشابهی داشته باشند. البته مانند سایر بیماریهای وابسته به X ، ممکن است فرد دیگری در خانواده به این بیماری مبتلا نباشد. شیوع فرمهای اتوزومال مغلوب HIgM کمتر از فرمهای وابسته به جنس میباشد، زیرا در فرم اتوزومال مغلوب هر دو علل مغلوب باید به ارث برسد. درصورتیکه ژن جهش یافته در یک خانواده شناختهشده باشد، با روشهای تشخیص پیش از تولد میتوان جنین حامل بیماری را شناسایی کرد
درمان بیماری سندرم هاپیر IgM
کلیک کنیدبیماران مبتلا به HIgM، دچار سطح سرمی بسیار پایین IgG هستند. درمان اصلی این دسته از بیماران، جایگزینی ایمونوگلوبولین هر سه یا چهار هفته یکبار است که در کاهش دفعات عفونت مؤثر است. ایمونوگلوبولین تزریقشده سبب طبیعی شدن سطح IgG میشود. از آن جا که بیماران مبتلا به فرم وایسته به جنس سندرم هاپیر IgM، آمادگی بسیاری برای ابتلا به نومونی نوموسیستیس جیرووسی (کارینی) دارند، بسیاری از پزشکان ترجیح میدهند به محض تشخیص، درمان پیشگیرانه یا پروفیلاکتیک با تری متوپریم – سولفامتوکسازول (باکتریم، سپتا) را برای کودکان مبتلا شروع کنند.
بعضی اوقات در حین درمان با IVIG ممکن است نوتروپنی رخ بدهد. بیماران دچار نوتروپنی پایدار ممکن است به درمان با فاکتور تحریک کننده کلونی گرانولوسیت (G-CSF) پاسخ دهند. از طرفی درمان با G-CSF فقط در بعضی از بیماران ضروری است و درمان طولانی مدت با آن توصیه نمیشود. پسران مبتلا به HIM مانند سایر بیماران نقص ایمنی اولیه نباید واکسن با ویروس زنده دریافت کنند. چون این احتمال وجود دارد که واکسن حاوی ویروس، باعث بیماری شود.
نکته مهم دیگر، کاهش احتمال نوشیدن آب آلوده به کریپتوسپوریدیوم است؛ زیرا کریپتوسپوریدیوم عوارض گوارشی و کبدی مزمن ایجاد میکند. خانواده بیماران باید در زمینه سالم بودن آب آشامیدنی از مسئولین مربوطه سؤال نمایند.
بیماران مبتلا به فرم وابسته به جنس سندرم هاپیر IgM ، علاوه بر کمبود ایمونوگلوبولین، در عملکرد لنفوسیت T نیز نقص دارند. بیماران مبتلا به دیسپلازی اکتودرمی همراه با نقص ایمنی نیز دارای نقص در سایر جنبههای سیستم ایمنی خود هستند.
درمان با ایمونو گلوبینها ممکن است به طور کامل این بیماران را در مقابل انواع عفونتها ایمن نکند. در سالهای اخیر استفاده از پیوند مغز استخوان یا پیوند سلول بنیادی بند ناف، رایج شده است. چندین بیمار تحت درمان با پیوند مغز استخوان خواهر یا برادر دوقلویشان بهبودی یافتهاند. درنتیجه درمان دائمی برای این بیماران امکانپذیر است. پیوند سلول بنیادی بند ناف، با سازگاری کامل یا ناقص، با موفقیت انجام شده است٬ که نتیجه آن بازسازی کامل سیستم ایمنی بوده است. پیوندهای سازگار از اهداکنندگان غیر فامیل (MUD) تقریباً به اندازه پیوند خویشان همسان موفقیتآمیز بوده است ٬ چون بیماران سندرم XHIM ممکن است واکنشهای سلول T قویتری در مقابل عضو پیوندی که شامل پیوند مغز استخوان است نشان دهند٬ به داروهای سرکوب کننده ایمنی یا دوز پایین پرتو درمانی معمولاً نیاز است (در این موارد).
انتظارات
اگرچه بیماران دچار سندرم XHIM ممکن است دارای نقص در تولید آنتیبادیهای IgG و IgA و بعضی از جنبههای عملکردی لنفوسیت باشند، بااینحال درمانهای مؤثر متعددی وجود دارند که به این کودکان امکان رشد و رسیدن به یک بلوغ شاد و موفق را همانند دیگر انسانهای سالم میدهد.
شما هم می توانید در مورد این بیماری داستان خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت داستان خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن داستان جدید " کلیک کنید. همچنین داستان شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، داستان شما نمایش داده می شود.شما هم می توانید در مورد این بیماری پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.