سرطان پانکراس | سرطان لوزالمعده (Pancreatic cancer)
درباره سرطان پانکراس
اطلاعات بیماریها : سرطان پانکراس در بافت لوزالمعده آغاز می‌شود که یک عضو نهفته در شکم است که به صورت افقی در پشت قسمت پایین معده قرار گرفته است. پانکراس با ترشح آنزیم و هورمون‌ها به هضم غذا و تنظیم متابولیسم قندها کمک می‌کند.
سرطان لوزالمعده اغلب دارای یک پیش‌آگهی ضعیف است حتی زمانی که زود تشخیص داده شود. سرطان لوزالمعده به طور معمول به سرعت گسترش می‌یابد و به ندرت در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود که به این دلیل است که این سرطان از علل اصلی مرگ ناشی از سرطان شناسایی شده است. علائم و نشانه‌ها معمولاً زمانی که سرطان لوزالمعده کاملاً پیشرفت کرده و حذف کامل سرطان از طریق جراحی امکان‌پذیر نیست، بروز می‌یابد.
علائم و نشانه‌های سرطان پانکراس
کلیک کنیدسرطان پانکراس در مراحل اولیه هیچ علامت و نشانه واضحی را بروز نمی‌دهد. علائم بیماری آن‌قدر مبهم و گنگ هستند که با بسیاری از بیماریهای دیگر اشتباه می‌شود.
مهمترین علامت سرطان پانکراس یرقان است که با زردی پوست و چشم، خارش، کم‌رنگ شدن مدفوع و تیرگی رنگ ادرار خود را نشان می‌دهد. سوءتغذیه در اثر کمبود آنزیم‌های گوارشی مترشحه پانکراس از علائم سرطان پانکراس است که با دل درد و کرامپ‌های شکمی و اسهال خودش را بروز می‌دهد.
درد شکمی و پشت که به صورت کمربندی بوده و با غذا خوردن شدت می‌یابد از علائم دیگر سرطان پانکراس است.
ترومبوز عروق (لخته شدن خون)، دیابت و پانکراتیت (التهاب پانکراس) ممکن است از علائم سرطان پانکراس باشد.
علل سرطان پانکراس
کلیک کنیدسلولها، ساختارهای کوچک تشکیل‌دهنده بافت‌های بدن هستند. سلول طبیعی رشد پیداکرده و سپس سلول‌های جدید را تشکیل می‌دهند، این سلول‌ها وقتی بدن به آن‌ها نیازمند است ایجاد می‌شوند. هنگامی‌که سلول‌های طبیعی رشد پیدا کردند، سلول مسن یا آسیب دیده از بین می‌روند، سلول از این اصل ساده و مهم بدن پیروی نمی‌کنند. سلول سرطانی سلول‌هایی را می‌سازند که به آن‌ها نیاز نیست و سلول‌های مسن و آسیب‌دیده نیز از بین نمی‌روند. به مرور زمان سلول‌های سرطانی آن‌قدر تکثیر پیدا می‌کنند تا یک تومور اولیه را تشکیل دهند. تومورهای اولیه می‌توانند رشد پیداکرده و بزرگ‌تر شده و به ارگان‌های مجاور و دوردست نیز دست‌اندازی کنند.
ژن‌ها ساختارهایی درون هسته سلول بوده که همه اعمال سلولی از جمله تکثیر و مرگ سلولی و نوع رفتار آن را تعریف می‌کنند. تغییرات در ژن‌ها باعث تبدیل سلول‌های طبیعی به سلول‌های بدخیم می‌شود. در داخل پانکراس دو دسته سلول درون‌ریز و برون‌ریز وجود دارد. سلول درون‌ریز، هورمون را ترشح می‌کنند. سلول برون‌ریز آنزیم‌ها را می‌سازند. هر دو جزء پانکراس بالقوه قابلیت تبدیل شدن به بدخیمی را دارند ولی حدود ۹۰ درصد سرطان‌های پانکراس از جزء برون‌ریز شروع شده و در مجاری ایجاد می‌شوند. این نوع بدخیمی پانکراس با نام آدنوکارسینومای داکتال نامیده می‌شود.
چگونه سرطان پانکراس گسترش می‌یابد
برعکس سلول‌های طبیعی، سلول بدخیم می‌توانند گسترش پیداکرده و تومور را در دیگر نواحی بدن تشکیل دهند. قدرت گسترش سلول‌های سرطانی باعث ترس و وحشت از بیماری سرطان پانکراس می‌شود. این سلول‌های بدخیم می‌توانند از طریق مجاورت با خون به ارگان‌های حیاتی رسیده و عملکرد آن‌ها را با اختلال همراه سازند.
سرطان می‌تواند تهاجم موضعی پیداکرده و عروق خونی و مجاری صفراوی را درگیر کند یا اینکه از طریق عروق خونی و صفراوی به ارگان‌های دوردست دست‌اندازی پیدا کند که در این صورت متاستاز نامیده می‌شود.
سلول‌های بدخیم از قدرت گسترش از طریق لنف نیز برخوردار هستند.
آیا سرطان پانکراس وراثتی است؟
برای پاسخ دادن به این سؤال مطالعات بسیاری در حال انجام است. با این وجود به نظر می‌رسد ۱۰-۱۵% بیماران دچار سرطان پانکراس به صورت وراثتی به این بیماری مبتلا می‌شوند ولی اکثریت موارد بدخیمی‌های پانکراس به صورت تک‌گیر اتفاق می‌افتند و ربطی به وراثت ندارند.
عوامل خطر یا ریسک فاکتورها در سرطان پانکراس
کلیک کنیدبررسیهای انجام شده موارد زیر را به‌عنوان عوامل خطرساز مهم سرطان پانکراس شناخته‌اند:
• سیگار کشیدن
• دیابت
• سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پانکراس
• التهاب پانکراس که پانکراتیت نامیده می‌شود
• چاقی
تشخیص سرطان پانکراس
کلیک کنیدشرح حال
در اولین مراجعه به پزشک، وی سؤالاتی درباره شرح‌حال خانوادگی، عوامل خطرساز، علائم و نشانه‌هایی که دارید، داروهایی که مصرف می‌کنید و مسائلی از این دست خواهد پرسید.
معاینه فیزیکی
در این معاینه پزشک، شکم شما را برای کشف درد، تجمع مایع یا بزرگ شدن کیسه صفرا و کبد (در اثر توده داخل کبدی) مورد معاینه قرار می‌دهد. زنجیره غدد لنفاوی نیز برای کشف تورم و درد مورد بررسی قرار خواهند گرفت. هر علامت از یرقان نیز در برگه شرح حال یادداشت می‌شود.
تست‌های تصویربرداری
مهم تست‌هایی که برای تعیین میزان گسترش سرطان پانکراس استفاده می‌شوند تست‌های تصویربرداری هستند. در این تست‌ها از روش‌های مختلف برای مشاهده داخل بدن استفاده می‌شود. این تست‌ها از یک گرافی ساده با اشعه ایکس شروع شده و به تست‌های تکمیلی‌تری نظیر سی تی اسکن، سونوگرافی، MRI،MRCP،PET-SCAN ختم می‌شوند.
EUS
این تست که اولتراسونوگرافی اندوسکوپیک نامیده می‌شود یک فرایند تشخیصی تهاجمی بوده که از طریق اندوسکوپ انجام می‌شود. اندوسکوپ از مری رد شده و به داخل معده و دوازدهه می‌رسد. وقتی اندوسکوپ به محل موردنظر رسید امواج صوتی پروب EUS ساطع خواهد شد و تصاویر EUS برای مشاهده پانکراس از طریق معده یا دوازدهه به دست خواهد آمد.
بیوپسی
به خاطر اینکه تنها راه تشخیص قطعی بدخیمی، مشاهده مستقیم سلول‌های سرطانی زیر میکروسکوپ است، یک بیوپسی از پانکراس در مواردی که شک تشخیصی وجود دارد، انجام خواهد شد. بیوپسی به برداشتن نمونه بافتی از ناحیه مشکوک گفته می‌شود. سپس نمونه خارج شده به مرکز پاتولوژی ارسال می‌شود و متخصص پاتولوژی تشخیص قطعی را برای ما مطرح می‌کند.
تست‌های خونی
شایع آن‌ها شمارش کامل سلول‌های خون (CBC)، اندازه‌گیری سطح بیوشیمی خون مانند اندازه‌گیری عملکرد کبد و کلیه از طریق اندازه‌گیری سطح آنزیم‌های SGOT و SGPT می‌باشد. همچنین اندازه‌گیری سطح CA19-9 که در اکثریت موارد بیماران مبتلا به سرطان پانکراس بالا می‌رود.
درمان سرطان پانکراس
کلیک کنیددرمان سرطان لوزالمعده بستگی به مرحله و محل سرطان و همچنین سن فرد، سلامت کلی و عملکرد شخصی وی دارد. هدف اول در درمان سرطان لوزالمعده از بین بردن سرطان، تا جایی که ممکن است، می. وقتی میسر نباشد تمرکز بر جلوگیری از رشد سرطان لوزالمعده از رشد یا آسیب‌های ناشی از آن خواهد بود.
عمل جراحی
جراحی اگر سرطان لوزالمعده به پانکراس محدود شده باشد یک گزینه درمانی می‌باشد. جراحی که در افراد مبتلا به سرطان لوزالمعده انجام می‌شود شامل:
جراحی تومورهایی که در نوک پانکراس قرار دارند
اگر سرطان لوزالمعده در سر پانکراس واقع شده باشد، نوعی جراحی به نام روش ویپل (pancreaticoduodenectomy) برایتان انجام گیرد. روش ویپل شامل برداشتن سر پانکراس و همچنین بخشی از روده کوچک (اثنی عشر)، کیسه صفرا و بخشی از مجرای صفراوی می‌باشد. قسمتی از معده ممکن است حذف شود. جراح قطعات باقی‌مانده از لوزالمعده، معده و روده‌ها را دوباره به هم مرتبط می‌کند تا در هضم غذا دچار مشکل نشوید. جراحی خطر خونریزی و عفونت به همراه دارد.
جراحی تومور در دم پانکراس و بدنه آن
جراحی برای برداشتن دم پانکراس یا دم پانکراس همراه با یک بخش کوچک از بدنه پانکراس به نام پانکراتکتومی دیستال (distal pancreatectomy) نامیده می‌شود. جراح ممکن است طحال را نیز بردارد. جراحی خطر خونریزی و عفونت به همراه دارد.
پرتو درمانی یا رادیوتراپی
پرتودر مانی با استفاده از پرتوهای با انرژی بالا، مانند اشعه ایکس، برای از بین بردن سلول‌های سرطانی به کار می‌رود. ممکن است پرتو درمانی قبل یا بعد از عمل جراحی سرطان انجام شود. اغلب نیز در ترکیب با شیمی درمانی است.
در پرتو درمانی معمولاً از یک ماشین که در اطراف شما حرکت می‌کند و پرتو را به نقاط خاص بدن شما هدایت می‌کند (تابش پرتو خارجی)، استفاده می‌گردد. در مراکز تخصصی پزشکی، پرتو درمانی ممکن است در حین عمل جراحی انجام گردد (تابش حین عمل).
شیمی درمانی
شیمی درمانی با استفاده از یکسری داروی شیمیایی برای کمک به کشتن سلول‌های سرطانی، انجام می‌گیرد. داروهای شیمی درمانی می‌تواند به داخل ورید تزریق شود و یا به صورت خوراکی مصرف گردد. فرد ممکن است فقط یک داروی شیمی درمانی دریافت کند و یا ترکیبی از داروهای شیمی درمانی.
شیمی درمانی همچنین می‌تواند با پرتودرمانی ترکیب شود (کمورادیوتراپی). کمورادیوتراپی معمولاً برای درمان سرطان‌هایی است که از لوزالمعده به اندام‌های مجاور و به مناطق دور بدن گسترش یافته باشند. کمورادیوتراپی ممکن است بعد از عمل جراحی به منظور کاهش خطر ابتلا به سرطان پانکراس و عود مجدد آن، استفاده شود.
درمان هدفمند
درمان هدفمند با استفاده از داروهایی انجام می‌شود که اختلالات خاصی در سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند. داروی ( erlotinib (Tarceva مواد شیمیایی را هدف قرار می‌دهد که به سلول‌های سرطانی سیگنال رشد و تقسیم می‌فرستند. Erlotinib معمولاً همراه با شیمی درمانی در افراد مبتلا به سرطان لوزالمعده پیشرفته استفاده می‌شود.
پیشگیری از سرطان پانکراس
کلیک کنیداگرچه هیچ راه اثبات‌شده‌ای برای جلوگیری از سرطان لوزالمعده وجود ندارد ولیکن شما می‌توانید با برداشتن یکسری از گام‌ها به کاهش خطر ابتلا به این سرطان کمک کنید؛ از جمله:
• عدم مصرف سیگار و یا توقف مصرف آن
• حفظ وزن سالم
• پیروی از یک رژیم غذایی سالم سرشار از سبزیجات، میوه و غلات سبوس‌دار
• داشتن فعالیت منظم بدنی
مطالب مرتبط با سرطان پانکراس
کلیک کنید
شما هم می توانید در مورد این بیماری داستان خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت داستان خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن داستان جدید " کلیک کنید. همچنین داستان شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، داستان شما نمایش داده می شود.شما هم می توانید در مورد این بیماری پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.