سرطان مری (Esophageal cancer)
درباره سرطان مری
اطلاعات بیماریها : بدخیمیهای مری از سطح داخلی مری که موکوزا (مخاط) نامیده میشوند منشأ گرفته و به سمت لایههای خارجی یعنی ساب موکوزا (زیر مخاط) و لایه عضلانی گسترش پیدا میکنند. به خاطر دو نوع سلول مختلفی که سطح مری را میپوشانند ما با دو نوع سرطان اصلی متفاوت به نام کارسینوم سلول سنگفرشی و آدنوکارسینوم مواجه هستیم.
مری به طور نرمال با سلولهای سنگفرشی پوشیده میشود. سرطانی که از این سلولها شروع میشود، کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC) نامیده میشود. این نوع از سرطان در هرجایی از مری میتواند اتفاق بیفتد. درگذشته اکثریت موارد سرطان مریاز نوع سنگفرشی بودند ولی در طی سالیان اخیر به نظر میرسد یک تغییر اپیدمیولوژیک اتفاق افتاده و این دسته از سرطانها کمتر از نیمی از سرطانهای مری را به خود اختصاص میدهند.
سرطانهایی که از سلولهای غدهای در مری منشأ بگیرند آدنوکارسینوم نامیده میشوند. این سلولها به طور نرمال سطح مری را نمیپوشانند. قبل از اینکه آدنوکارسینوم اتفاق بیفتد، سلول غدهای جایگزین سلولهای سنگفرشی مری میشوند که این حالت در مری بارت اتفاق میافتد. همچنان که مری بارت به خاطر مواجهه مری با ترشحات معده در انتهای مری اتفاق میافتد آدنوکارسینوم مری نیز در قسمت انتهایی مری دیده میشود.
مری بارت چیست
اگر ریفلاکس اسید معده (بازگشت اسید معده به مری) به داخل مری تحتانی برای مدت طولانی ادامه پیدا کند میتواند به دیواره مری آسیب برساند. این باعث میشود که سلولهای سنگفرشی که تشکیل دهنده دیواره مری هستند به وسیله سلولهای غددی جایگزین شوند. این سلولهای غددی مشابه سلولهای تشکیل دهنده دیواره معده و روده بوده و به اسید معده مقاومت بیشتری دارند. حضور سلولهای غددی در مری به عنوان مری بارت شناخته میشود. افراد با مری بارت در ریسک بالاتری برای ایجاد بدخیمیهای مری هستند.
علائم و نشانههای سرطان مری
کلیک کنیدسرطان مری در اکثر موارد به خاطر علائمی که ایجاد میکند تشخیص داده خواهد شد. تشخیص سرطان مری بهصورت تصادفی در افراد بدون علامت، غیر معمول میباشد. متأسفانه اکثر موارد سرطان مری تا وقتی که خیلی پیشرفت نکردند برای فرد علامتی ایجاد نمیکنند. درنتیجه سرطان مری در اکثریت موارد که گسترش موضعی وسیع پیدا کند تشخیص داده خواهد شد. درنتیجه راهکارهای درمانی فعلی اثربخشی خوبی نخواهند داشت. برخی از علائم اصلی در زیر آورده شده است:
دیسفاژی : یکی از مهمترین علائم سرطان مری، اشکال در بلع یا سختی در بلعیدن مواد غذایی جامد و مایع است که به این حالت در پزشکی، دیسفاژی میگویند.
• درد قفسه سینه
• کاهش وزن
• گرفتگی صدا
• سرفه مزمن
• سکسکه
• عفونت ریوی
• درد استخوانی
خونریزی مری که این خون از دستگاه گوارش عبور کرده و باعث ایجاد مدفوع تیره میشود. به مرور زمان این از دست دادن خون میتواند منجر به آنمی شود. این آنمی یا کمخونی نیز باعث خستگی زودتر فرد خواهد شد.
علل سرطان مری
کلیک کنیددانشمندان معتقدند بعضی از ریسک فاکتورها نظیر استفاده از تنباکو به وسیله آسیب به DNA سلولی که سطح داخلی مری را میپوشاند مسیر ایجاد بدخیمی را تسهیل میکنند. التهاب طولانیمدت دیواره مری همانند چیزی که در ریفلاکس، مری بارت، آشالازی یا اسکار ناشی از سوختگی با اسید یا قلیا دیده میشود نیز میتواند به آسیب DNA منجر شود.
عوامل خطر یا ریسک فاکتورها در سرطان مری
کلیک کنیدریسک فاکتور شامل همه مواردی میشود که شانس شما برای ابتلا به سرطان را تغییر میدهد، برای مثال سیگار یک ریسک فاکتور برای سرطان مری است. محققین چندین ریسک فاکتور را که شانس سرطان مری را افزایش میدهد کشف کردهاند که برخی در زیر آمده است:
سن
با بالا رفتن سن احتمال سرطان مری بالاتر میرود.
جنس
سرطان مری در مردان ۳-۴ برابر زنان گزارش میشود.
بیماری رفلاکس
افراد با رفلاکس در معرض ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان آدنوکارسینوم مری قرار دارند.
مری بارت
هرچه فرد طولانیتر در معرض بیماری رفلاکس قرار داشته باشد احتمال ابتلا به مری بارت افزایش مییابد. مری بارت نیز ریسک آدنوکارسینوم مری را افزایش میدهد.
سیگار و الکل
استفاده از سیگار و ترکیبات تنباکو یکی از مهمترین ریسک فاکتورها برای ابتلا به سرطان مری است. نوشیدن الکل نیز ریسک بدخیمیهای مری را افزایش میدهد.
چاقی
شاید علت آن بروز ریفلاکس بیشتر در افراد چاق باشد.
دیگر موارد مانند تماسهای شغلی با مواد شیمیایی خاص، هرگونه آسیب به مری، سابقه دیگر سرطانها، عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی، آشالازی (نوعی اختلال در عضلات انتهایی مری) و …
تشخیص سرطان مری
کلیک کنیدتستهای موردنیاز برای تشخیص و مرحلهبندی سرطان مری
شرح حال پزشکی و معاینه بالینی
شامل هر اتفاقی که در حوزه سلامتی برای شما افتاده، داروهای مصرفی و در حال مصرف، سوالاتی درباره اعضای خانواده و خویشاوندان (جهت بررسی بعد ژنتیک بیماری)، بررسی علائمی چون سوزش سر دل، بلع سخت و دردناک، درد قفسه سینه یا پشت و کاهش وزن.
آندوسکوپی
در این تست پزشکی متخصص گوارش از وسیله به نام اندوسکوپ استفاده میکند که به وسیله دوربینی که در انتهای آن نصب شده است مشاهده درون مری را فراهم میسازد.
سی تی اسکن
با استفاده از اشعه ایکس، تصاویری از درون بدن فراهم میشود. سی تی اسکن شکم و قفسه سینه در زمان تشخیص سرطان مری مورد نیاز است. در صورت شک به گسترش بیماری به سمت لگن، سی تی اسکن این ناحیه نیز درخواست خواهد شد.
آزمایشات خون
برای کشف نشانههای بیماری درخواست میشود. یک آزمایش کامل سلولهای خونی که CBC نامیده میشود، اطلاعات مهم و حیاتی را در مورد سلولهای خونی در اختیار ما میگذارد. تست بیوشیمی خون وضعیت عملکرد ارگانهای بدن نظیر کبد، کلیه و استخوانها را تعیین میکند.
بلع باریم
در این تست یک مایع غلیظ و سفت که باریم نامیده میشود توسط فرد خورده میشود. سپس باریم دیواره مری را پوشانده و در گرافیهای گرفتهشده با اشعه ایکس، خود را بهصورت شفاف نشان میدهد. تست بلع باریم هرگونه بینظمی در سطح داخلی مری را نشان میدهد.
MRI
این تست هم مانند سی تی اسکن اطلاعات مفیدی را در مورد بافتهای بدن در اختیار ما قرار میدهد.
پت اسکن (PET-SCAN)
برای انجام این تست شکلی از قند رادیواکتیو به نام FDG به داخل خون تزریق میشود. مقدار رادیواکتیویتی این ماده خیلی کم است. سلول سرطانی در بدن، در حال رشد بسیار سریعی بوده و مقدار زیادی از این قند رادیواکتیو را به خود جذب میکنند. این نوع تست برای ارزیابی متاستازهای دور دستی که به وسیله سی تی اسکن تشخیص داده نمیشود کاربرد دارد.
اولتراسونوگرافی اندوسکوپیک (EUS)
EUS دستگاهی است که به پزشک معالج اجازه میدهد تا دیوارههای مری و معده را مورد بررسی قرار داده و میزان گسترش به لایههای دیوارهای و ارگانهای مجاور را مشخص سازد.
سایر روشهای تشخیصی شامل برونکوسکوپی، لاپاروسکوپی، بیوپسی نواحی مشکوک دوردست، تست HER2 نیز میتوانند انجام شوند.
درمان سرطان مری
کلیک کنیددرمانهای جراحی
جراحی برای درمان سرطان مری میتواند بهصورت منفرد یا همراه با سایر روشهای درمانی انجام پذیرد. این روش شایعترین روش درمانی سرطان مری میباشد. انواعی از روشهای جراحی وجود دارد:
جراحی برای حذف تومورهای کوچک : در مواردی که تومور کوچک باشد و انتشار پیدا نکره باشد جراح با برداشتن بافت توموری و بخش کوچکی از بافت سالم اطراف آن، از انتشار سرطان جلوگیری خواهد کرد.
جراحی جهت برداشتن بخشی از مری (ازوفاژکتومی) : در این روش جراح بخشی از مری را که دچار سرطان شده است را همراه با غدد لنفاوی نزدیک آن برداشت میکند. سپس باقیمانده مری مجدداً به معده مرتبط میشود.
جراحی برای برداشتن بخشی از مری و بخش بالایی معده (ازوفاژوگاسترکتومی) : در این روش جراح بخشی از مری، غدد لنفاوی نزدیک به آن و بخش بالایی معده را برداشت میکند و سپس باقیمانده معده را مجدداً بالا کشیده و به مری مرتبط میسازد.
شیمیدرمانی
در این روش با استفاده از داروهای شیمیایی خاص، سلول سرطانی کشته میشوند. این روش به دلیل غیر اختصاصی بودن نسبی این داروها و مرگ همزمان سلولهای سالم عوارضی به همراه خواهد داشت.
رادیو درمانی
در این روش با استفاده از امواج پرقدرت اشعه ایکس برای کشتن سلولهای سرطانی استفاده میشود. معمولاً شیمی درمانی و پرتو درمانی بهصورت همزمان استفاده میشوند. لیزر درمانی و درمان فتودینامیک نیز از دیگر روشهای درمانی هستند.
پیشگیری از سرطان مری
کلیک کنیدبدون شک تمامی موارد سرطان مری قابل پیشگیری نیست اما ریسک ایجاد سرطان مری با حذف یکی از ریسک فاکتورها آشکارا کاهش مییابد.
مهمترین تغییر سبک زندگی برای کاهش ریسک سرطان مری قطع مصرف تنباکو و الکل است. هریک از این فاکتورها به تنهایی باعث افزایش ریسک سرطان مری (تا چند برابر) میشوند و در صورتی که این دو باهم وجود داشته باشند ریسک شدیداً افزایش مییابد.
خوردن یک رژیم غذایی سالم و حفظ وزن مناسب نیز بسیار با اهمیت است. یک رژیم غذایی غنی از میوهجات و سبزیجات ممکن است شما را در مقابل سرطان مری محافظت کند. ارتباط بین چاقی و سرطان مری نیز ثابت شده است.
بعضی از مطالعات نشان دادهاند که مصرف آسپیرین (aspirin) و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDS) نظیر بروفن (brufen) باعث کاهش ریسک سرطان مری میشود. با این وجود مصرف این داروها بهصورت روزانه و مستمر با مشکلاتی نظیر آسیب به کلیه و خونریزی معده همراه خواهد بود.
شما هم می توانید در مورد این بیماری داستان خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت داستان خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن داستان جدید " کلیک کنید. همچنین داستان شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، داستان شما نمایش داده می شود.شما هم می توانید در مورد این بیماری پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.