برفک دهان (Oral thrush)
درباره بیماری برفک دهان
اطلاعات بیماریها : برفک دهان که کاندیدیازیس دهانی نیز نامیده میشود وضعیتی است که در آن قارچ کاندیدا آلبیکنس در پوشش دهان تجمع میکند. کاندیدا یک ارگانیسم طبیعی در دهان است، اما گاهی اوقات میتواند در دهان گسترش پیدا کند و باعث بروز علائم بیماری شود.
برفک دهان باعث ضایعات خامهای شکل سفید، معمولاً در زبان و یا داخل گونه میشود. گاهی اوقات برفک دهان ممکن است به سقف دهان، لثه، لوزه و یا پشت گلو نیز گسترش پیدا کند.
اگرچه برفک دهان میتواند در هرکسی ایجاد شود اما با احتمال بیشتری در نوزادان، افراد مسن، افراد با سیستم ایمنی ضعیف، افراد مبتلا به برخی بیماریها و یا کسانی که داروهای خاص مصرف میکنند، رخ میدهد. اگر شما سالم باشید، برفک دهان یک مشکل جزئی است. اما اگر سیستم ایمنیتان ضعیف باشد، علائم برفک دهان ممکن است شدید باشد و کنترل آن بسیار دشوار شود.
علائم و نشانههای بیماری برفک دهان
کلیک کنیددر ابتدا، ممکن است حتی متوجه علائم برفک دهان نشوید. بسته به علت اصلی بیماری، علائم و نشانههای بیماری ممکن است به آرامی یا بهطور ناگهانی ایجاد گردد؛ و ممکن است به مدت چند روز، هفته یا ماه باقی بماند. علائم و نشانهها ممکن است شامل:
• ضایعات سفید خامهای در زبان خود، داخل گونه و گاهی اوقات سقف دهان، لثه و لوزه
• ضایعات کمی برآمده شبیه یک کلبه با ظاهر پنیری شکل
• قرمزی یا درد که ممکن است به اندازهای شدید باشد که به مشکلاتی در بلع غذا منجر شود.
• خونریزی خفیف در مواقعی که ضایعات ساییده یا خراشیده شوند.
• ترکخوردگی و قرمزی در گوشه دهان (بهخصوص در افرادی که پروتز دارند)
• احساس پنبه دردهان
• از دست دادن طعم و مزه
در موارد شدید، ضایعات ممکن است به سمت پایین یعنی مری گسترش پیدا کند (کاندیدا ازوفاژیت) در این صورت، ممکن است هنگام بلع مواد غذایی احساس کنید چیزی در گلو گیر کرده است.
نوزادان و مادران شیرده
علاوه بر ضایعات دهانی سفید، نوزادان ممکن است مشکل تغذیه داشته باشند و یا دادوبیداد کنند و تحریکپذیر باشند. آنها میتوانند عفونت را به مادران خود در طی شیردهی منتقل کنند. سپس عفونت ممکن است ببین سینه مادر و دهان نوزاد تبادل شود.
زنانی که سینههای آلوده به کاندیدا دارند ممکن است این علائم و نشانهها را تجربه کنند:
• قرمزی، حساسیت، ترکخوردگی یا خارش غیرمعمول نوک سینه
• براق شدن یا پوسته پوسته شدن ناحیه تیره سینه (منطقه دایرهای اطراف نوک پستان)
• درد غیر معمول هنگام شیردهی یا نوک سینههای دردناک بین شیردهی
• دردی شبیه فرورفتن یک شیء در اعماق سینه
علل بیماری برفک دهان
کلیک کنیدبه طور معمول، سیستم ایمنی بدن موجودات مضر، مانند ویروسها، باکتریها و قارچها را از بدن دفع میکند؛ درحالیکه سعی میکند یک تعادل بین میکروبهای “خوب” و “بد” که به طور معمول در بدن ساکن هستند برقرار کند. اما گاهی اوقات این مکانیسمهای حفاظتی شکسته میشود که باعث افزایش تعداد قارچ کاندیدا شده و یک عفونت برفک دهان شکل میگیرد.
برفک دهان و دیگر عفونتهای کاندیدا هنگامی که سیستم ایمنی بدن به علت بیماری و یا مصرف داروهایی مانند پردنیزون تضعیف شده، و یا زمانی که آنتیبیوتیک تعادل طبیعی میکروارگانیسمها در بدن را برهم زده است، میتوانند ایجاد شوند.
این بیماریها و شرایط ممکن است شما را بیشتر مستعد ابتلا به عفونت برفک دهان کنند:
HIV / AIDS
ویروس نقص ایمنی انسان (HIV) یا ویروس ایدز سلولهای سیستم ایمنی بدن را بین میبرد و فرد را بیشتر مستعد ابتلا به عفونتهای فرصتطلبی که بدن به طور معمول نسبت به آنها مقاوم است میکند. بروز مکرر برفک دهان همراه با علائم دیگر، ممکن است نشانههای اولیه از یک نقص ایمنی، مانند عفونت HIV باشد.
سرطان
سیستم ایمنی بدن بر اثر ابتلا به سرطان و درمانهایی مانند شیمیدرمانی و پرتو درمانی ضعیف میشود. هر دو این عوامل میتواند خطر ابتلا به عفونت کاندیدا مانند برفک دهان را افزایش دهد.
دیابت شیرین
اگر دیابت درمان نشده باشد و یا به خوبی تحت کنترل نباشد، در بزاق ممکن است مقادیر زیادی قند وجود داشته باشد که رشد کاندیدا را افزایش میدهد.
عفونت قارچی واژن
عفونت قارچی واژن توسط همان قارچی که باعث ایجاد برفک دهان میشود، ایجاد میگردد. اگرچه عفونت واژن با این قارچ خطرناک نیست، اما در زمان حاملگی میتوانید قارچ را به کودک منتقل کنید. در نتیجه، نوزاد شما ممکن است دچار برفک دهان شود.
عوامل خطر یا ریسک فاکتورها در بیماری برفک دهان
کلیک کنیدهرکسی میتواند به برفک دهان دچار شود، اما عفونت در افراد خاصی شایعتر است. عوامل خطر عبارتاند از:
• کودکان یا افراد مسن
• داشتن یک سیستم ایمنی ضعیف
• داشتن شرایط پزشکی خاص مانند دیابت
• مصرف برخی از داروها مانند آنتیبیوتیکها و یا کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا استنشاقی
• قرار داشتن تحت شیمی درمانی یا پرتو درمانی برای سرطان
• داشتن شرایطی که باعث خشکی دهان شود.
عوارض بیماری برفک دهان
کلیک کنیدبرفک دهان به ندرت مشکلی برای کودکان و بزرگسالان سالم ایجاد میکند، هرچند ممکن است عفونت حتی پس از درمان، بازگشت کند. برای افراد مبتلا به ایمنی ضعیف، ازجمله بیماران مبتلا به HIV و سرطان، برفک میتواند جدیتر باشد. اگر برفک دهان درمان نشود میتواند به عفونت خطرناک کاندیدای سیستمیک منجر شود.
اگر سیستم ایمنی شما ضعیف باشد:
• برفک بهاحتمال زیاد به سایر نقاط بدن، مانند دستگاه گوارش، ریه، کبد و دریچههای قلبی گسترش مییابد.
• ممکن است نشانههای شدیدی دردهان و مری ایجاد شود، که میتواند غذا خوردن را دردناک و مشکل سازد.
• این عفونت میتواند به روده گسترش پیدا کند، و آن را در دریافت مناسب مواد غذایی با مشکل مواجه کند.
تشخیص بیماری برفک دهان
کلیک کنیداگر برفک در دهان باشد
برفک دهان معمولاً به سادگی با نگاه کردن به ضایعات تشخیص داده میشود، اما گاهی اوقات یک نمونه کوچک از آن در زیر میکروسکوپ برای تائید تشخیص، مورد بررسی قرار میگیرد.
در کودکان و یا نوجوانانی که در آنها هیچ عامل خطری شناسایی نشده، یک بیماری زمینهای ممکن است باعث بروز برفک دهان شده باشد. اگر پزشک به این مورد مشکوک شود به احتمال زیاد یک معاینه بالینی انجام میدهد و با انجام آزمایش خون به پیدا کردن منبع ا مشکل کمک خواهد کرد.
اگر برفک در مری باشد
برفکی که به مری گسترش پیدا کند میتواند خطرناک باشد. برای کمک به تشخیص دو نوع تست انجام میشود:
• کشت گلو : در این روش، انتهای گلو با پنبه استریل میشود. سپس نمونه بافت در یک ظرف مخصوص کشت جمعآوری میشود تا تعیین شود کدام یک از باکتری یا قارچ، در صورت وجود، باعث بروز علائم شده است.
• آزمون تشخیصی : در این روش با استفاده از آندوسکوپیلوله انعطافپذیر و روشن همراه با دوربین)، مری، معده و قسمت بالای روده کوچک (اثنا عشر) بررسی میشود.
درمان بیماری برفک دهان
کلیک کنیدهدف از درمان برفک دهان جلوگیری از گسترش سریع این قارچ میباشد. اما بهترین روش در هر سن که هستید به سلامت کلی شما و علت عفونت بستگی دارد.
بزرگسالان و کودکان سالم
پزشک ممکن است داروهای ضد قارچ را توصیه کند که در اشکال مختلف، ازجمله قرص یا شربتی که دردهان گردانده شده و سپس فروبرده شود.
نوزادان و مادران شیرده
اگر شما در حال شیر دادن باشید و نوزاد شما به برفک دهان مبتلا شده باشد، عفونت میتواند بین شما و کودک تبادل شود. دکتر ممکن است یک داروی ضد قارچ خفیف برای کودک و کرم ضد قارچ برای سینههای مادر تجویز کند. در مورد بهترین راه تمیز کردن نوک سینه، سر شیشه شیر، پستانک و هر بخش قابل جدا شدن دیگر از یک دکتر بپرسید.
بزرگسالان با سیستم ایمنی ضعیف
در اغلب موارد دکتر شما داروهای ضد قارچ تجویز میکند. اما کاندیدا آلبیکنس میتواند نسبت به بسیاری از داروهای ضد قارچ مقاومت ایجاد کند، بهخصوص در افراد مبتلا به مراحل آخر عفونت HIV تا دارویی به نام آمفوتریسین B میتواند مورد استفاده قرار گیرد، اما تنها زمانی که داروهای دیگر مؤثر نباشد، زیرا میتواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند.
سبک زندگی
این پیشنهادت ممکن است در طول بروز برفک دهان کمک کند:
رعایت بهداشت دهان
مسواک زدن حداقل دو بار در روز و نخ دندان حداقل یک بار در روز؛ اجتناب از دهانشویه (مگر اینکه دکترتان تجویز کرده باشد) یا اسپری زیرا میتوانند فلور نرمال دهان را تغییر دهند. از مسواک مشترک استفاده نکنید. از دندانپزشک خود درباره بهترین راه ضدعفونی کردن دندان مصنوعی بپرسید.
شستشو با آبشور گرم
پس از حل کردن 1/2 قاشق چایخوری نمک در 1 فنجان آب گرم، دهان را با آن شستشو دهید و سپس آن را بیرون بریزید؛ نباید فروبرده شود.
استفاده از پد شیردهی
اگر شما در حال شیر دادن هستید و به یک عفونت قارچی دچار شدهاید، استفاده از پد به جلوگیری از گسترش قارچ به لباس جلوگیری میکند. استفاده از پدهایی که محافظ پلاستیکی دارند میتواند رشد کاندیدا را افزایش دهد لذا توصیه نمیشود.
پیشگیری از بیماری برفک دهان
کلیک کنیداین اقدامات ممکن است به کاهش خطر ابتلا به عفونت کاندیدا کمک کند:
دهان خود را بشویید
اگر شما مجبور به استفاده از یک داروی استنشاقی کورتیکواستروئیدی هستید، لازم است دهان خود را با آب بشویید و یا دندانهای خود را پس از مصرف دارو مسواک بزنید. مسواک زدن دندانها حداقل دو بار در روز و نخ دندان روزانه را اغلب دندانپزشکان توصیه میکنند.
تمیز کردن دندان مصنوعی
روزانه دندان مصنوعی خود را تمیز کنید.
مراجعه به دندانپزشک بهطور منظم
مراجعه منظم به دندانپزشک، بهخصوص اگر مبتلابه دیابت هستید و یا دندان مصنوعی دارید ضروری میباشد.
مراقب آنچه میخورید باشید
سعی کنید مقدار مواد غذایی حاوی قند و مخمر را محدود کنید. این غذاها ممکن است رشد کاندیدا را افزایش دهند.
کنترل قند خون در صورت ابتلا به دیابت
اگر قند خون را به خوبی کنترل کنید میتوانید مقدار قند بزاق را کاهش دهید؛ در نتیجه رشد کاندیدا را کاهش دهید.
درمان فوری هرگونه عفونت قارچی واژن که در دوران بارداری ایجاد میشود
میشه بگید خوردن غذاهای گرمی میتونه باعث برفک دهان بشه؟
شما هم می توانید در مورد این بیماری داستان خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت داستان خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن داستان جدید " کلیک کنید. همچنین داستان شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، داستان شما نمایش داده می شود.شما هم می توانید در مورد این بیماری پرسش خود را با ما به اشتراک بگذارید
برای ثبت پرسش خود لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شده یا روی دکمه " افزودن پرسش جدید " کلیک کنید. همچنین پرسش شما بعد از ثبت، توسط مدیریت سایت بررسی و بعد از تاییدیه مدیریت سایت، پرسش شما نمایش داده می شود.میشه بگید خوردن غذاهای گرمی میتونه باعث برفک دهان بشه؟