اسکلرودرما ( Scleroderma )

علائم و نشانه‌های این بیماری بر حسب نواحی درگیر شده متفاوت است:

• پوست: تقریباً هر کسی که به اسکلرودرما مبتلا است، تجربه سفت و سخت شدن برخی قسمت‌های پوست را دارد. این قسمت‌ها ممکن است به شکل بیضی یا خطوط صاف باشند یا نواحی وسیعی از دست و تنه را در بر بگیرند. تعداد، محل و اندازه این نواحی بسته به انواع اسکلرودرما متفاوت می‌شود. در بیماری اسکلرودرما چون پوست خیلی سفت می‌شود ممکن است شفاف‌تر به نظر برسد و حرکات ناحیه آسیب‌دیده محدود می‌شود.
• انگشتان دست و پا: یکی از اولین نشانه‌های اسکلرودرما حساسیت به گرما و سرما یا پریشانی حواس است که منجر به بی‌حسی، درد یا تغییر رنگ در انگشتان دست و پا می‌شود. بیماری رینود ممکن است در افرادی که مبتلا به اسکلرودرما هستند رخ می‌دهد.
• سیستم گوارشی: علاوه بر رفلاکس اسیدی که می‌تواند به بافت مری نزدیک به معده آسیب وارد کند، برخی افراد مبتلا به اسکلرودرما ممکن است مشکلاتی در جذب مواد غذایی از روده مشکل دارند چون ماهیچه‌های روده این افراد به خوبی حرکت نمی‌کنند.
• قلب، ریه و کلیه: اسکلرودرما می‌تواند عملکرد قلب، ریه‌ها و کلیه‌ها را با شدت‌های مختلف تحت تأثیر قرار دهد. اگر این مشکلات درمان نشوند می‌توانند تهدیدی برای زندگی به حساب بیایند.

اسکلرودرما حاصل تولید زیاد از حد و تجمع کلاژن در بافت‌های بدن است. کلاژن نوعی پروتئین است که بافت پیوندی بدن، مثل پوست را می‌سازد.

پزشکان از علت آغاز این تولید بیش از حد کلاژن اطلاعی ندارند، اما به نظر می‌رسد سیستم ایمنی بدن نقش مهمی در آن ایفا کند. در اشخاصی که به طور ژنتیکی مستعد این بیماری هستند، علائم اسکلرودرما ممکن است با قرار گرفتن در معرض حشره‌کش‌ها، اپوکسی رزین ها و حلال‌ها بیشتر شود.

اسکلرودرما در خانم‌ها بیشتر از آقایان دیده می‌شود. بومی‌های آمریکایی و همچنین آمریکایی-افریقایی نسبت به آمریکایی-اروپایی ها اسکلرودرما که روی اندام‌های داخلی اثر بگذارد را نشان می‌دهند.

عوارض بیماری اسکلرودرما از خفیف تا شدید بروز پیدا می‌کند:

• سر انگشتان: انواعی از بیماری رینود که همراه با اسکلرودرما پدیدار می‌شوند، ممکن است تا حدی وخیم باشند که خون‌رسانی به سرانگشتان متوقف شده و اثرات مادام‌العمری روی سرانگشتان داشته باشد و در نهایت باعث حفره‌های پوستی یا زخم شوند. در برخی موارد قانقاریا یا قطع عضو به وجود می‌آید.
• شش‌ها: زخم شدن بافت ریه‌ها (فیبروز ریوی) باعث ایجاد اختلال در عملکرد ریه‌ها، کاهش توانایی تنفس و ظرفیت تنفسی و تحمل به ورزش می‌شود. همچنین فرد مبتلا ممکن است فشارخون بالا در عروق متصل به قلب داشته باشد.

مقاله ” آرتروز روماتوئید خطر انسداد ریه را افزایش می‌دهد ” را از سایت سلامت دکتر سوشا مطالعه نمایید.

برای دریافت مشاوره پزشکی آنلاین سؤالات خود را در بخش مشاوره پزشکی دکتر سوشا ثبت کنید.

• کلیه‌ها: وقتی اسکلرودرما به کلیه‌ها تأثیر می‌گذرند، ممکن است فشارخون بالا و همچنین دفع پروتئین در ادرار به وجود بیاید. تأثیرات شدیدتر بر روی کلیه شامل از کار افتادن کلیه می‌شود که در آن فشار خون به ناگهان بالا رفته و در نهایت کلیه‌ها از کار می‌افتند.

اگر می‌خواهید علل دفع پروتئین در ادرار را بدانید مقاله ” دفع پروتئین در ادرار به چه دلیل است ” را از مجله پزشکی سلامتی دکتر سوشا مطالعه نمایید.

• قلب: زخم شدن بافت قلب باعث افزایش ضربان قلب به صورت غیر عادی (آریتمیا یا Arrythmias) و از کار افتادن قلب می‌شود یا در غشای احاطه کننده قلب التهاب ایجاد می‌کند. اسکلرودرما می‌تواند همچنین باعث افزایش فشار بر سمت راست قلب و از کار افتادن آن شود.
• دندان‌ها: وقتی پوست صورت سخت‌تر شود، دهان کوچک‌تر و تنگ‌تر می‌شود که مسواک زدن و مراقبت از دندان‌ها را سخت می‌کند. افراد مبتلا به اسکلرودرما مقادیر کافی از بزاق را ترشح نمی‌کنند و درنتیجه شانس بیماری‌های دهان و دندان در آن‌ها افزایش میابد.
• سیستم گوارشی: بیماری‌های گوارشی که با اسکلرودرما در ارتباط هستند، باعث رفلاکس اسیدی و مشکل در بلع می‌شود. یبوست و اسهال نیز شامل این مشکلات می‌شود.
• عملکرد جنسی: مردانی که به اسکلرودرما مبتلا هستند، اختلالات نعوظ را تجربه می‌کنند. اسکلرودرما می‌تواند با کاهش ترشحات واژن و کوچک کردن دهانه واژن در روابط جنسی خانم‌ها نیز تأثیرگذار باشد.

مطالعه مقاله ” ۱۷ عاملی که باعث ایجاد اختلال نعوظ در مردان می شود ” را از سایت سلامت drsosha از دست ندهید.

پیشنهاد : برای آشنایی باانواع بیماری‌هاروی لینک کلیک کنید.

در برخی موارد، مشکلات پوستی حاصل از بیماری اسکلرودرما به صورت خود به خودی بین 3 الی 5 سال رفع می‌شود. نوعی از اسکلرودرما که اندام‌های داخلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد با گذر زمان معمولاً بدتر می‌شود.

داروها

تا کنون هیچ دارویی برای متوقف کردن عامل به وجود آورنده اسکلرودرما ساخته نشده است. برخی داروها هستند که می‌توانند به کنترل علائم و عوارض اسکلرودرما کمک کنند. این داروها برای این بیماری تجویز می‌شوند:

• گشاد کننده عروق: داروهای مربوط به فشارخون که باعث گشاد شدن رگ‌ها می‌شود برای جلوگیری ازکارافتادن ریه و کلیه‌ها و همچنین بیماری رینود استفاده می‌شود.
• مهارکنندگان سیستم ایمنی: داروهایی که سیستم ایمنی را مهار می‌کنند، مثل داروهایی که در هنگام پیوند عضو استفاده می‌شوند، باعث کاهش علائم اسکلرودرما می‌شوند.
• کاهش اسید معده: داروهایی مثل امپرازول باعث کاهش علائم رفلاکس اسیدی می‌شوند. 
• پیشگیری از عفونت‌ها: پمادهای آنتی‌بیوتیک پوست را تمیز کرده و در برابر سرما از پوست محافظت می‌کند؛ در نتیجه اجازه بروز عفونت در سر انگشتان و زخم‌های حاصل از بیماری رینود را نمی‌دهد. واکسن آنفولانزا و ذات‌الریه از ریه‌های آسیب دیده در برابر بیماری‌ها محافظت می‌کنند.
• مسکن‌ها: اگر مسکن‌های بدون نسخه باعث از بین بردن درد نمی‌شوند، از پزشک خود بخواهید مسکن دیگری برای شما تجویز نماید.

درمان

درمان‌های فیزیکی که می‌تواند کمک کند موارد زیر هستند:

• کنترل درد
• افزایش قوا و تحرک
• تقویت نیرو برای انجام کارهای روزانه

عمل جراحی

به عنوان آخرین راه برای درمان اسکلرودرما در شرایطی که بیماری شامل موارد زیر باشد استفاده می‌شود:

• قطع عضو: اگر زخم‌های انگشت به خاطر بیماری رینود شدید باشد و باعث بروز قانقاریا شده باشد، قطع عضو ضروری است.
• پیوند ریه: افرادی که فشار خون بالا در عروقی که به ریه‌ها منتهی می‌شوند دارند کاندیدای پیوند ریه هستند.

چون بیماری اسکلرودرما انواع زیادی دارد و نواحی مختلفی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، تشخیص آن ممکن است دشوار باشد. بعد از انجام آزمایش‌های فیزیکی لازم، پزشک ممکن است تست خون تجویز کند که میزان وجود برخی آنتی‌بادی‌های تولید شده توسط دستگاه ایمنی را بررسی کند. همچنین شاید پزشک قسمتی یا کل پوست آسیب دیده را برداشته و برای آزمایش به آزمایشگاه بفرستد.

همچنین ممکن است پزشک تست تنفس انجام دهد یا از شما بخواهد تصویر CT اسکن از ریه‌ها و نوار قلب تهیه کنید.

به کار گیری ترفندهای زیر برای بهبود بخشیدن به علائم و نشانه‌های اسکلرودرما کمک می‌کند:

• فعالیت داشته باشید: ورزش کردن باعث می‌شود بدن شما منعطف بماند، جریان خون بهتر شود و از خشک شدن پوست جلوگیری می‌کند. حرکات پر تحرک باعث منعطف نگه‌داشتن پوست و مفصل‌ها می‌شود.
• سیگار نکشید: نیکوتین باعث می‌شود که عروق خونی منقبض شوند و بیماری رینود را بدتر کند. سیگار کشیدن می‌تواند باعث کوچک شدن دائمی عروق خونی شود.

روش ” ترک سریع سیگار با جایگزینی نیکوتین – مؤثر و دائمی ” بسیار مفید است. این مقاله را از مجله پزشکی و سلامت drsosha حتماً بخوانید.

برای دریافت مشاوره پزشکی رایگان سؤالات خود را در بخش مشاوره پزشکی دکتر سوشا ثبت کنید.

• از سوزش قلب جلوگیری کنید: از مصرف غذاهایی که باعث سوزش قلب شما می‌شوند استفاده نکنید. همچنین در ساعات پایانی شب غذا میل نکنید. بالشت خود را کمی بلند انتخاب کنید تا رفلاکس معده در حین خواب نداشته باشید.
• خودتان را گرم نگه‌دارید: هر بار که دستتان در مجاورت هوای سرد قرار دارد، از دستکش‌های گرم استفاده کنید حتی وقتی با فریز سر و کار دارید. وقتی بیرون از محوطه سرما هستید، دست و صورت خود را با لایه‌های نازکی از لباس بپوشانید.