چگونه مراحل رشد کلامی کودک را تقویت کنیم

تقویت رشد کلامی کودک

مجله پزشکی و سلامت : مانند خیلی از مهارت‌های دیگر، مهارت کلامی کودک هم ترکیبی از ژنتیک و محیط است. گاهی به علل مختلف رشد کلامی کودک به تأخیر می‌افتد یا با مشکل روبه‌رو می‌شود. گاهی نقص در دستگاه گویشی و دهان باعث اختلال‌های کلامی می‌شود مثل نقص در زبان یا کام و یا حتی ماهیچه زیر زبان که باعث تا شدن زبان یا حرکات چرخشی زبان می‌گردد. برخی اوقات مشکل در ناحیه‌ای از مغز است که در تولید کلام و رشد کلامی کودک فعالیت می‌کند.
گاهی نقص رشد کلامی کودک با نقص شنوایی هم همراه می‌شود که معاینه او دیو متری در این مواقع ضروری است. اما برخی اوقات نقص جسمی مطرح نیست و هیچ متخصص ویژه‌ای برای عدم رشد بهنجار زبانی کودک نیاز نیست. این موارد به محیط کودک و وقت و حوصله والدین و پرستار کودک بستگی دارد. اگر هیچ علت جسمی خاصی مطرح نباشد باید محیط کودک را غنی کرد. غنی سازی محیط در زمان تقویت رشد کلامی کودک یعنی ایجاد محیطی محرک و مشوق برای کودک تا او بتواند از طریق تولید و گویش کلمات با دیگران ارتباط برقرار کند.

راهکارهای عملی برای تقویت رشد کلامی کودک توسط والدین

• به منظور تقویت رشد کلامی کودک ، وقت زیادی را برای حرف زدن با کودک خود صرف کنید. حتی در دوران نوزادی و خردسالی کودک باید با او حرف بزنید. اگرچه این حرف زدن یک‌طرفه است اما تأثیر فوق‌العاده‌ای بر رشد مهارت حرف زدن در کودک دارد. برای کودکتان آواز بخوانید، دائم برای او حرف بزنید و او را در تقلید صدا و استفاده از زبان بدن تشویق کنید.
• به منظور تقویت رشد کلامی کودک خود ، برای او کتاب بخوانید و از کتاب‌های داستان کودکان کمک بگیرید. لازم نیست که یک کتاب کامل برای او بخوانید. حتی می‌توانید فقط یک صفحه کتاب را انتخاب کنید و با توجه به تصویر آن برای کودک داستان بسازید. توجه داشته باشید رنگ و تصویر برای کودکان محرک‌های خوبی هستند. حتی می‌توانید در برخی جاها جمله‌ها را نیمه کاره بگذارید و از او سؤال کنید که چه می‌شود.
• برای تقویت رشد کلامی کودک ، از تمام شرایط ممکن در زندگی روزمره بهره ببرید. مثلاً اگر با کودک خود به خرید رفته‌اید، اسم غذاها و میوه‌ها را بگویید و از او هم بخواهید نام آن‌ها را برای شما بگوید. اگر در خانه آشپزی می‌کنید، اسم مواد لازم برای تهیه غذا را بگویید و نحوه درست کردن آن را با زبانی بسیار ساده توضیح بدهید. در موقعیت‌های مختلف سعی کنید صحبت شما دو طرفه باشد. راجع به همه چیز با زبان ساده اما نه کودکانه صحبت کنید. لغات و کلمات را درست ادا کنید.

علائم هشدار دهنده برای وجود یک مشکل احتمالی در رشد کلامی کودک

به‌طور کلی موارد مختلفی هست که در مورد آن‌ها باید توجه خاصی معطوف داشت تا اگر مشکل گفتاری در کودک ما وجود دارد، به موقع تشخیص داده شود و درمان مناسب انجام پذیرد. بین 12 تا 24 ماهگی علائمی که می‌توانند برای رشد کلامی کودک نگران کننده محسوب شوند، به شرح زیر هستند:

• کودک از زبان بدن استفاده نمی‌کند مثلاً برای نشان دادن چیزی اشاره نمی‌کند. یا برای خداحافظی از حرکت تکان دادن دست و به اصطلاح بای بای استفاده نمی‌کند.
• در 18 ماهگی بجای بکار بردن کلمات و حرف زدن بیشتر از ایما و اشاره استفاده می‌کند.
• در 18 ماهگی در تقلید برخی صداها مشکل دارد.
• درخواست‌های کلامی ساده شما را نمی‌فهمد.

اگر مشکلات کلامی کودک شما و تأخیر در صحبت کردن او احتیاج به مشاوره و درمان ویژه‌ای دارد بهتر است هر چه زودتر صورت بگیرد تا خیلی سریع نقص برطرف شود و رشد کلامی کودک هر چه زودتر صورت گیرد.

مقالات پیشنهادی دکتر سوشا : 

• چرا کودکان ناخن می‌جوند؟
• با پرخاشگری کودکان چه باید کرد؟
• برخورد مناسب با فحاشی کودکان
• با کودک سرکش خود چه‌طور برخورد کنیم؟
• بیش فعالی مشکل بزرگ کودکان و بزرگ‌سالان
• چه نشانه هایی علاقه کودک به والدین را نشان می‌دهد

© سایت پزشکی و سلامت دکتر سوشا