اکسناتید (Exenatide)

داروها

0 نظر | مدت زمان خواندن مقاله: 4 دقیقه

نویسنده مقاله : دکتر سوشا

درخصوص این مطلب سوال دارید؟

نام عمومی فارسی: اکسناتید

نام عمومی انگلیسی: Exenatide

نام تجاری: Byetta , Bydureon

کاربرد: دیابت نوع 2 در بزرگ‌سالان

اطلاعات دارویی اکسناتید

اطلاعات دارویی : انسولین هورمونی است که به طور طبیعی در بدن، توسط لوزالمعده ساخته می‌شود. این به کنترل سطح قند خون کمک می کند. اگر بدن شما به اندازه کافی انسولین را برای رفع نیازهایش نسازد و یا اگر از انسولینی که می‌سازد، به طور موثر استفاده نکند، درنتیجه بیماری به نام دیابت ملیتوس (دیابت شیرین) ایجاد می‌شود. اکسناتید یکی از داروهایی است که برای افراد مبتلابه دیابت نوع 2 تجویز می‌شود.

افراد مبتلا به دیابت برای کنترل مقدار گلوکز (قند) در خون نیاز به درمان دارند؛ زیرا که کنترل خوب میزان قند خون، خطر ابتلا به عوارض بعدی را کاهش می دهد. برخی افراد می‌توانند قند خون خود را با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی‌شان کنترل کنند، اما برای برخی دیگر، داروهایی در کنار تغییر رژیم غذایی تجویز می‌شود.

اکسناتید در سه راه کار می‌کند. این دارو مقدار انسولین تولید شده توسط بدن را افزایش می‌دهد تا سطح قند خون را پایین بیاورد. همچنین مقدار ماده‌ای به نام گلوکاگون را که توسط لوزالمعده تولید می‌شود را کاهش می‌دهد. گلوکاگون کبد را به تولید قند بیشتر تشویق می‌کند، بنابراین با کاهش میزان گلوکاگون در بدن، سطح قند خون نیز کاهش می‌یابد. اکسناتید در معده نیز اثر می‌کند، به طوری که غذا آهسته‌تر از معده عبور می‌کند. این بدان خاطر است که قند دریافتی از وعده‌های غذایی دیرتر به خون شما وارد شود.

اکسناتید در زیر سطح پوست تزریق می‌شود. این تزریق با استفاده از یک سرنگ و یا یک قلم از پیش پر شده صورت می‌گیرد. داروی اکسناتید به همراه دیگر داروهای ضد قند خون استفاده می‌شود. اکسناتید در دو نوع تزریقی موجود می‌باشد. یک نوع تزریقی به صورت انتشار استاندارد (با نام تجاری ®Byetta) که دو بار در روز تجویز می‌شود و نوع دوم تزریقی به صورت انتشار طولانی مدت (با نام تجاری ®Bydureon) که یک بار در هفته تجویز می‌شود.

ساخت داروی جلوگیری از مرگ بیماران دیابتی در ایران
کلیک کنید

موارد منع مصرف داروی اکسناتید

• به تاریخ انقضا داروی اکسناتید توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام‌شده است، از آن مصرف نکنید.
• هرگز داروی اکسناتید را به کس دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
• داروی اکسناتید را بیش از دوز تجویزشده توسط پزشک، مصرف نکنید.
• تداخل دارویی اکسناتید را چک کنید و حتماً به پزشکتان، اطلاع دهید که در حال مصرف چه داروی دیگری هستید.

تداخل دارویی اکسناتید

تداخل دارویی ممکن است عملکرد داروها را تغییر و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. یک لیست از تمام داروهایی (از جمله داروهای با نسخه / بدون نسخه و محصولات گیاهی) که استفاده می‌کنید تهیه کرده و آن را با دکتر و داروساز خود به اشتراک بگذارید. دوز دارو مصرفی خود را بدون مشورت با دکتر خود تغییر نداده و یا مصرف دارو را ترک نکنید.

داروهای بتا بلاکر (مثل متوپرولول، پروپرانولول، قطره چشم گلوکوم مانند تیمولول) ممکن است از بروز تپش قلب که معمولا در مواقع افت قند خون (هیپوگلیسمی) احساس می‌شود، جلوگیری ‌کند. سایر علائم افت قند خون، مانند سرگیجه، گرسنگی و یا عرق کردن، تحت تأثیر این داروها نیستند.

بسیاری از داروها می‌توانند سطح قند خون شما را تحت تأثیر قرار دهند و کنترل قند خون شما را با مشکل مواجه کنند. قبل از اینکه شما استفاده از هر نوع دارویی را شروع، متوقف و یا تغییر دهید، با دکتر یا داروساز خود در مورد چگونگی مصرف دارو (دارویی که بر سطح قند خون شما مؤثر است) صحبت کنید. سطح قند خون خود را به طور منظم بررسی کنید و اگر تغییر ناگهانی در قند خون (قند خون بالا یا پایین) خود دیدید، با پزشک خود مشورت کنید. اگر دچار عوارض جانبی جدی شدید، با پزشک خود مشورت کنید تا دوز داروی، برنامه ورزشی و رژیم غذایی شما را تغییر دهد.

نکاتی که قبل از مصرف اکسناتید باید در نظر گرفته شود

برخی از داروها برای افراد با شرایط خاص مناسب نیست و بعضی داروها نیز درصورتی‌که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می‌گردد؛ بنابراین بهتر است قبل از مصرف داروی اکسناتید ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:

• در صورتی ‌که باردار هستید و یا قصد باردارشدن دارید یا درصورتی‌که به نوزاد خود شیر می‌دهید.
• اگر مشکل معده و یا سیستم گوارش دارید.
• در صورتی که سابقه پانکراس ملتهب (پانکراتیت) داشته‌اید.
• اگر شما هر گونه مشکلات کلیوی دارید.
• اگر از سایر داروها استفاده می‌کنید. این داروها شامل تمام داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویز شده است و چه بدن تجویز پزشک آن را مصرف می‌کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل. به خصوص اگر داروهای درمان اختلال نعوظ استفاده می‌کنید.
• اگر نسبت به دارویی آلرژی و حساسیت داشته‌اید.

عوارض جانبی احتمالی داروی اکسناتید

همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند؛ اما بسیاری از مصرف‌کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یکسری از عوارض بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در بروز مستمر هر یک از عوارض می‌بایست به پزشک اطلاع داده شود.

عوارض خیلی رایج

• احساس مریضی، اسهال، یبوست

عوارض رایج

• سوء هاضمه، نفخ، ناراحتی معده، احساس سرگیجه یا ضعیف، سردرد، عدم اشتها، کاهش وزن، تعریق، احساس وحشت زده و عصبی، مشکلات و اثراتی در محل تزریق

نکته مهم: داروهایی مانند اکسناتید در تعداد کمی از مردم، می‌تواند درد مداوم و شدید شکمی ایجاد کند. اگر در شما نیز چنین علائمی بروز کرد، سریعاً به پزشک مراجعه کنید، زیرا این علائم ممکن است نشانه‌ای از بیماری پانکراتیت باشد.

در صورتی که هر نوع علائم خاصی در خود مشاهده کردید که احتمال می‌دهید در ارتباط با مصرف داروی اکسناتید باشد به پزشک اطلاع دهید.

نحوه نگهداری داروی اکسناتید

• دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
• اکسناتید را می‌توانید برای 4 هفته، در دمای اتاق نگه‌دارید، البته باید دما‌ زیر 25 درجه و به ‌دور از نور مستقیم باشد. اما بهترین نحوه نگهداری اکسناتید ، داخل یخچال است. اکسناتید را فریز نکنید.
• بهتر از پس از گذشت 30 روز از اولین استفاده، قلم اکسناتید را دور بیندازید.